Sunday, September 27, 2015

Shree Navanath Bhaktisar adhyay 3 श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय तिसरा (३) भाग २/२


Shree Navanath Bhaktisar adhyay 3
Shree Navanath Bhaktisar adhyay 3 is in Marathi. Here I am trying to give a very short description of this adhyay. Machchhindra was on a Tirthyatra meaning he was visiting holy places. He visited Jaganathpuri on the east sea shore and proceeded to setubandha to visit Rameshwaram temple. He bathed in the Swetakunda. He saw Maruti who was making cave for leaving while rain was pouring in tremendously. He was surprised and laughed at the madness and asked why he had not done this while there was no rain season. Maruti was very much angry and asked him who was he and what his name was. Machchhindranath told name and also told that people use to call him Jati. Maruti asked him to prove his powers and show him that he was fit for calling him Jati. So they started a battle. Maruti started throwing big mountains and Machchhindra also used his Mantras to prevent and finally him made Maruti powerless and made him to stand with a big mountain over his head. Maruti was in a very bad condition he was not able to move neither able to throw the mountain which was on his and lifted for throwing it on Machchhindra. This was because Machchhindra used VataakarshanMantra. Since Maruti was son of Vayudevata who filled with sorrow and told Maruti to stop the battle as Machchhindra is Vasu putra and incarnation of Kavi Narayan. Then Mchchhindra also pleased with Maruti and Vayudevata as they assured him that they will be helpful to him in his endeavor. Then there was a very big conversation between him and Maruti. Finally Maruti made Machchhindra agree to go the Female kingdom as it was a job assigned to him for his this birth. All this is described in this Adhyay 3 in deep. In the next adhyay there is a description of the war in between Machchhindra and AshtaBhaivrav, Chamudas who were the guards on the gate of Female Kingdom. 
श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय तिसरा (३) भाग २/२
देवदानवमानवांसहित । पशुपक्षीनागजात । 
सकळ स्त्रीपुरुष उभयतां । इंद्रियसुखें सुखावती ॥ १०१ ॥  
कामरती मंथनाकार । रतीसी अर्पिती कामिक नर ।
ऐसा जाणोनि मनीं विचार । परम चित्तीं क्षोभली ॥ १०२ ॥
मग तिनें मांडिलें अनुष्ठान । मनामाजी काम वरोन ।
कीं प्रत्यक्ष होऊनि वायुनंदन । रतिरत्न अर्पूं त्या ॥ १०३ ॥
ऐसा काम वरोनि चित्ती । बैसलीसे दृढ तपापरती ।
मांसा तोडोनि यज्ञकुंडीं आहुती । मम नामीं अर्पीतसे ॥ १०४ ॥
ऐसे लोटले द्वादशवर्ष । सकळ आटिलें शरीरमांस । 
मग ती पाहोनि अति कृश । प्रसन्न झालों मी तीतें ॥ १०५ ॥
परि तीतें होतां माझी भेटी । पदीं मौळी घालोनि मिठी ।
म्हणे अर्थ जो उद्भवला पोटीं । तो सिद्ध करीं महाराजा ॥ १०६ ॥
मग मी विचारिता झालों तीतें । कीं कवण कामनासरिता भरिते ।
मज सांगोनि अर्थरसातें । सुखसमुद्रा मेळवीं ॥ १०७ ॥
ऐसें ऐकतां वचनोत्तर । म्हणे महाराजा वायुकुमर ।
तुझेनि स्त्रिया गर्भिणी समग्र । होऊनि मिरवती महाराजा ॥ १०८ ॥
तरी तूं सकळांचा प्राणेश्र्वर । स्मरा ओपी भुभुःकार । 
तरी ते नादें रतिनार । सुख पावे सकळांसी ॥ १०९ ॥
तरी नादबुंदा सुखासना । मैथुनरतीं धरीं कामना ।
हे मार्ग सकळ देशकारणा । स्वर्गमृत्युपाताळीं ॥ ११० ॥
तरी कां कर्म आमुचेंचि ओखट । स्वप्नीं दिसेना ऐसा पाठ ।
तरी तूं स्वामी आमुचा अलोट । तें सुख आम्हां मिरवीं कां ॥ १११ ॥
ऐसें वदतां स्त्रिया भूषणीं । मग मी बोलिलों तिये लागोनी ।
कीं ऊर्ध्वरेता जन्माहूनी । दृढकासोटी विराजिलों  ॥ ११२ ॥
जेथें उदय झालों जठरीं अंजनी । ते उदरा दृढकौपिनी । 
मातें प्राप्त शुभाननी । कनककासोटी ती असे ॥ ११३ ॥
तस्मात् दृढ इंद्रियसंपत्ती । ढाळे लागले भांडारग्रंथीं ।
तेणें इंद्रियव्यवहारशक्ती । जगामाजी मिरवेना ॥ ११४ ॥
म्हणूनि कामा उर्ध्वगमन । श्र्वासोक्त रतिकामद्रुम ।
तुम्हां स्त्रियांचा रतिआश्रम । शांत तेणे पावतसे ॥ ११५ ॥
तरी त्वतपाच्या श्रमध्वजा । मच्छिंद्र नगरीं विराजवूं ओजा ।
तें चित्तदैव रतिकाजा । कामभक्तीं तुष्टेल ॥ ११६ ॥
म्हणोनि मच्छिंद्र आहे कोण । तरी तो प्रत्यक्ष कविनारायण ।
त्वत्तपाच्या कामीं बैसोन । फलद्रुम होईल कीं ॥ ११७ ॥ 
ऐसें बोलोनि तीर्थावतीं । तुष्ट केली सकाम अर्थीं ।
तरी तूं जाऊनि मनोरथीं । तुष्ट करीं महाराजा ॥ ११८ ॥
येरु म्हणे ऊर्ध्वरेता । मातें कार्य हें निरोपितां ।
तरी ब्रह्मचर्यत्व समूळ वृथा । आंचवले जाईल ॥ ११९ ॥
मी तों उदास कामशक्तीं । नोहे म्हणतील नाथपंथी । 
जती नामीं जगविख्याती । जगामाजी मिरवलों ॥ १२० ॥
तरी ऐसी कुकर्मराहटी । मातें घडोनि येतां जेठी । 
मग वाग्देवतानिंदादिवटी । येऊनि जगीं मिरवेल ॥ १२१ ॥
यावरी आणिक सिद्ध जगीं । नाथपंथी आहेत योगी ।
तेही योगपंथ ते प्रसंगीं । विटाळ माझा करतील ॥ १२२ ॥
एवं स्त्रीसंग अश्लाघ्य फार । अपकीर्तीचें दृढ भांडार ।
सर्वविनाशी मोहनास्त्र । स्वीकारावें हें वाटेना ॥ १२३ ॥
स्त्रियांसंगें बहु नाडले । अपकीर्ती जगीं मिरवले ।
आणि सर्व सुकृता आंचवले । रितें पोतें तें वाताचें ॥ १२४ ॥
पाहें अमरेंद्र झाला भग्न । चंद्र मिरवला कलंकेकरुन ।
समूळ राज्यविनाश रावण । स्त्रीलोभें नाडला तो ॥ १२५ ॥
विधिसुताची ब्रह्मकासोटी । तीही क्षणमात्रें झाली सुटी । 
साठ पोरे निर्मूनि पोटीं । दैन्यभाजा वरियेली ॥ १२६ ॥
याचि नीती तदा तात । अकर्मप्रवाही कन्ये रत ।
विधि ऐसे नाम उचित । अविधिपणें बुडविलें ॥ १२७ ॥
पहा तपी तो त्र्यंबक । तपियांमाजी असे अर्क ।
परी कामदरीं अस्तोदक । भिल्लिणीउदधीं लुब्धला ॥ १२८ ॥
तन्न्याय तपोजेठी । काम रंभेच्या करोनि पोटीं ।
आंचवोनि तप घे नरोटी । तन्न्यायचि मिरवतसे ॥ १२९ ॥
ऐसा विश्र्वामित्र तो अमित्र झाला । याची नीतीं वदसी मला ।
तरी वन्ही कामदरीला । व्याघ्रभया नांदविसी ॥ १३० ॥
ऐसें ऐकोनि मच्छिंद्रवचन । म्हणे बा रे योगद्रुमण । 
ही अनादि राहटी पूर्ण । भोग भोगितां निर्दोष ॥ १३१ ॥
जैसें रामें मजला कथिलें । नव्याण्णव मारुती असे वदले ।
तन्न्यायें  तुम्ही भले । नव्याण्णवावा अससी तूं ॥ १३२ ॥
तरी अनादि राहटी । भोगिता झाला भामिनी वीस कोटी ।
मौनिनाथ येऊनि पोटीं कीर्तिअर्क मिरवेल ॥ १३३ ॥
तव तात जो उपरिचर वसु । तो तव उदरीं येईल वसु ।
कीर्ति ते महाप्रकाशु । महाप्रचंड मिरवेल ॥ १३४ ॥
ऐसें सांगोनि वायुसुत । प्रसन्न केलें चित्त दैवत ।
मग वरप्रदानवाणी रुकारवंत । मच्छिंद्रनाथा देतसे ॥ १३५ ॥
जैसें शुक्रें अमित्रसुता । प्रसन्न होऊनि चित्तसविता ।
देऊनि मंत्रसंजीवनी अर्था । प्रभूलागीं मिरवला ॥ १३६ ॥
तेवीं अमित्रकळजा । राज्य स्थापिलें भक्तिकाजा ।
नेणूं बिभिषण शत्रु अनुजा । केला सरता चिरंजीव ॥ १३७ ॥
तन्न्यायें घातक वसु । नेणोनि कामशरा पासु ।
रुकार ते समयासु । अंजनीसुत पैं केला ॥ १३८ ॥
मग करोनि नमनानमन । अवश्यपणें करितां गमन ।
अदृश्य पाहोनि वायुनंदन । मच्छिंद्रनाथ चालिला ॥ १३९ ॥
सहज चालिला महीपाठीं । अर्थी हिंगळा द्यावी भेटी ।
ऐसें गमोनि तया वाटीं । येऊनियां पोचला ॥ १४० ॥
तवं ते शक्तिद्वारीं । रक्षक असती दक्षाचारी ।
अष्टभैरव कृतांत संगरीं । जिंकू पाहती कृतांता ॥ १४१ ॥
आणि शतकोटी चामुंडा । शंखिनी डंखिनी प्रचंडा ।
त्याही तीव्र ब्रह्मांडा । ग्रासूं पाहती कृतांतपणी ॥ १४२ ॥
यावरी अर्णव बहु कर्कश । नाना पर्वत विशेष ।
त्यांत व्याघ्रादि सावजें रीस । येऊं येऊं म्हणताती ॥ १४३ ॥
म्हणे ते अर्णव सहज बोली । परी नोहे कृतांताची बैसे पाली ।
कीं पूर्वी दानवांनीं आणोनि ठेविली । भयें माया त्या ठायीं ॥ १४४ ॥
की तें अर्णव पाहतां सहज । तैंचि देवतांचें तेज । 
विरुनि जाय मोडे माज । नको नको म्हणवूनी ॥ १४५ ॥
कंटकवन जाळिया संधी । भयानक सावजें अपार मांदी ।
पाहतांक्षणी कामनाबुद्धी । विरोनी जाय तत्काळ ॥ १४६ ॥
तेथें न पावे वायुनंदन । परम भयभीत मन ।
कृतांतपत्नीचें कानन । भक्षील म्हणोन पळतसे ॥ १४७ ॥
असो ऐशी वातगोष्टी । मित्र उदेल परम पाठीं ।
कीं येथे संचरतां रश्मिदाटी । ग्रासील मग काय करुं ॥ १४८ ॥
येऊनि ते परी कानन पाहतां । रश्मी संचारुं न देई सविता ।
असो ऐशी काननवार्ता । संकट भयाचें स्थान चित्तातें ॥ १४९ ॥
तेथे सिद्धमुनी राव । संचरेल आपुल्या प्रतापें गौरव ।
ती कथा रसज्ञ ज्ञानदेव । श्रीगुरु माझा वदेल ॥ १५० ॥
तरी स्मृतीं ठेवोनि हेत । प्राशन करा कथामृत । 
मग भवरोगाचें अपार भरितें । दुःखक्लेश नांदेना ॥ १५१ ॥
हा ग्रंथ केवळ चिंतामणी । हरेल चित्ताची काळजी मुळींहूनी ।
जैसे वृश्र्चिकदंशालागोनी । विष शोषी महाराजा ॥ १५२ ॥
तरी होऊनि सद्विवेक । सांडा कुटिलपणीं तर्क । 
निंदा दोष विघ्न भातुक । सेवूं नका सहसाही ॥ १५३ ॥
निंदाशक्ती परम पापिणी । अतिरंजक नीचवदनी ।
परी आमुची मायबहिणी । पवित्र करील आमुतें ॥ १५४ ॥
जो या निंदेसी प्रतिपाळील । तो सखा अद्भुत आमचा स्नेही विपुळ ।
पातकमळांचे क्षालन करील । वारंवार इच्छीतसे ॥ १५५ ॥
धुंडीसुत नरहरिवंशीं । मालू स्नेह करी निंदकासी ।
बहुत आयुष्य इच्छी त्या मानवासी । उपकारी म्हणोनी ॥ १५६ ॥
तरी असो आदर श्रोतीं । तुम्हीं न बैसावें तया पंगतीं ।
मालू तुम्हातें हीच विनंती । वारंवार करीतसे ॥ १५७ ॥
स्वस्ति श्रीभक्तिकथासार । संमत गोरक्षकाव्य किमयागार ।
सदा परिसोत भाविक चतुर । तृतीयोध्याय गोड हा ॥ १५८ ॥ 

श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ श्रीनवनाथभक्तिसार तृतीयोध्याय संपूर्ण ॥ 



Shree Navanath Bhaktisar adhyay 3 
श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय तिसरा (३)



Custom Search

Shree Navanath Bhaktisar adhyay 3 श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय तिसरा (३) भाग १/२


Shree Navanath Bhaktisar adhyay 3 
Shree Navanath Bhaktisar adhyay 3 is in Marathi. Here I am trying to give a very short description of this adhyay. Machchhindra was on a Tirthyatra meaning he was visiting holy places. He visited Jaganathpuri on the east sea shore and proceeded to setubandha to visit Rameshwaram temple. He bathed in the Swetakunda. He saw Maruti who was making cave for leaving while rain was pouring in tremendously. He was surprised and laughed at the madness and asked why he had not done this while there was no rain season. Maruti was very much angry and asked him who was he and what his name was. Machchhindranath told name and also told that people use to call him Jati. Maruti asked him to prove his powers and show him that he was fit for calling him Jati. So they started a battle. Maruti started throwing big mountains and Machchhindra also used his Mantras to prevent and finally him made Maruti powerless and made him to stand with a big mountain over his head. Maruti was in a very bad condition he was not able to move neither able to throw the mountain which was on his and lifted for throwing it on Machchhindra. This was because Machchhindra used VataakarshanMantra. Since Maruti was son of Vayudevata who filled with sorrow and told Maruti to stop the battle as Machchhindra is Vasu putra and incarnation of Kavi Narayan. Then Mchchhindra also pleased with Maruti and Vayudevata as they assured him that they will be helpful to him in his endeavor. Then there was a very big conversation between him and Maruti. Finally Maruti made Machchhindra agree to go the Female kingdom as it was a job assigned to him for his this birth. All this is described in this Adhyay 3 in deep. In the next adhyay there is a description of the war in between Machchhindra and AshtaBhaivrav, Chamudas who were the guards on the gate of Female Kingdom.
श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय तिसरा (३) भाग ३/१
श्रीगणेशाय नमः ॥
जयजयाजी पंढरीशा । रुक्मिणीवरा आदिपुरुषा ।
पुंडलिकवरदा पुंडरीकाक्षा । सर्वसाक्षी जाणता तूं ॥ १ ॥ 
हे जगत्पालका जगन्नायका । ब्रम्हांडावरी यादवकुळटिळका ।
आतां भक्तिसारीं दीपिका । ग्रंथार्थदृष्टी मिरवावी ॥ २ ॥ 
मागिले अध्यायीं सिद्धसाधन । श्रीमच्छिंद्र नाथा आलें वडोन ।
उपरांतिक भस्मदान । सरस्वतीतें तेणे केलें ॥ ३ ॥
केलें परी दैवहत । तिनें टाकिंले गोमहींत ।
परी फार ठकली अदैववंत । अतिहीन प्रारब्धीं ॥ ४  ॥
घर पुसत लाभ आला । तो निर्दैवपणें पदीं लोटिला ।
कीं पुढें मांदुस येतां वहिला । अंध होय आवडीनें ॥ ५ ॥
कीं अवचट लाधला चिंतामणी । तो आवडी गोवी गोफणी ।
कीं खडा म्हणोनि देतो झोकोनी । कृषिशेतीं टाकीतसे  ॥ ६ ॥
कीं अवचट लाधतां पीयूषवट । विष म्हणोनि करी वीट ।
तेवीं विप्रजाया अदैवें पाठ । नाडलीसे सर्वस्वें ॥ ९ ॥
किंवा बाण ढाळितां खेळींमेळीं । निधान लावला हस्तकमळीं ।
तो गार म्हणोनि सांडिला जळीं । महाडोहीं निर्दैवे ॥ १० ॥
कीं सहज आतुडे हातीं परिस । खापर म्हणोनि टाकितसे त्यास ।
कीं घरा आला राजहंस । वायस म्हणोनि दवडिला ॥ ११ ॥
कीं हार देऊं देव उदित । परी त्यासी भासलें परम भूत ।
तन्न्यायें विप्रकांतेस । घडोनि आलें महाराजा ॥ १२ ॥
येरीकडे मच्छिंद्रनाथ । पूर्वसमुद्रीं जगन्नाथ । 
करोनि सेतुबंधा येत । रामेश्र्वरदर्शनीं ॥ १३ ॥
तो श्वेतीं येऊनि करी स्नान । अवचट देखिला वायुनंदन ।
क्लेशशरीरा जरा व्यापून । सान शरीरीं बैसला ॥ १४ ॥
तया संधींत मेघ वर्षाव । करिता झाला सहजस्वभाव ।
दरडी उरकोनि गुहा यास्तव । करिता झाला मारुती ॥ १५ ॥
वरुनि वर्षाव पर्जन्य करीत । येरु इकडे दरडी उकरीत ।
तें पाहोनि मच्छिंद्रनाथ । विस्मयातें पावले ॥ १६ ॥
पावला परी हटकोनि बोलत । म्हणे मर्कटा तूं मूर्ख बहुत । 
आतां करिसी सदन निश्र्चित । स्वशरीर रक्षावया ॥ १७ ॥
पर्जन्य वर्षे विशाळधार । यांत कधीं करसील घर ।
जैंसे तस्करीं लुटलियावर । दीपा तेल भरीतसे । १८ ॥
कीं बाईल गेलिया झोपा केला । तैसा न्याय घडोनि आला ।
कीं स्वसदनातें पावक लागला । कूप खणी विझवावया ॥ १९ ॥
कीं ग्रीवे पडतां काळफांस । मग वाचिता होय अमरस्तोत्रास ।
कीं परम पीडितां तृषार्तास । कूप खणूं म्हणतसे ॥ २० ॥
कीं हृदयीं पेटला जठरानळ । कामधेनूतें इच्छिती फळ ।
किंवा मेघ ओसरल्या बीजें रसाळ । महीलागीं पेरीतसे ॥ २१ ॥
तन्न्यायें पर्जन्यकाळ । सदन करिसी उतावीळ ।
तस्मात् मूर्ख मर्कट वाचाळ । मिरवूं आलासी पुढारां ॥ २२ ॥
ऐसें ऐकोनि वायुनंदन । म्हणे चतुर आहेस कोण ।
येरु म्हणे जती पूर्ण । मच्छिंद्र ऐसें मज म्हणती ॥ २३ ॥
येरु म्हणे तूतें जती । कोणे अर्थी लोक म्हणती । 
नाथ म्हणे प्रतापशक्ती । आहे म्हणोनि वदतात ॥ २४ ॥
यावरी बोले वायुसुत । आम्ही आयिकतों जती हनुमंत ।
तुम्ही नूतन जती महींत । एकाएकीं उदेलां ॥ २५ ॥
तरीं आतां असो कैसें । मी मारुतीच्या शेजारास ।
भावें राहोनि एक वेळेस । वरिलें आहे महाराजा ॥ २६ ॥
तेही कला सहस्त्रांशीं । मातें लाधली महापरेशी । 
ते तुज दावितों या समयासी । तयापासाव जे प्राप्त झाली ॥ २७ ॥           
तरी त्या कळेचें निवारण । करोनि दावीं मजकारण ।
नातरी जती ऐसें नाम । सोडोनियां जाई कां ॥ २८ ॥
यावरी बोले मच्छिंद्रनाथ । कोणती कळा ती दावीं मातें ।
तिचें निवारण श्रीगुरुनाथ । करी जाण निश्र्चयें ॥ २९ ॥
जैसा श्रीराम असतां शयनीं । पाहे मारुती वृक्षावरोनी ।
नाना पर्वत टाकी उचलोनी । रामशरीरा योजोनियां ॥ ३० ॥
परी रामें न सोडितां शयन । सज्ज करुनि चापबाण । 
सकळ पर्वतांकारण । निवारण करी तो ॥ ३१ ॥
तन्न्यायें श्रीगुरुराज । सकळ अर्थी पुरवील चोज ।
सकळ ब्रह्मांडांचे ओझे । नखाग्रीं धरील तो ॥ ३२ ॥
तेथें तुझी मर्कट कथा । किती असे दावी आतां ।
फार करिसील पाषंडता । झोकसील कवळीनें ॥ ३३ ॥
तरी आतां कां करिसी उशीर । मर्कटा दावीं चमत्कार ।
ऐसें ऐकतां वायुकुमर । पूर्ण चित्तीं क्षोभला ॥ ३४ ॥
उड्डाण करोनि जाय एकांता । तेथें धरी भीमरुपता ।
न कळतां त्यातें सात पर्वतां । उचलोनिया फेकिले ॥ ३५ ॥
नभमंडपी ढगासमान । पर्वत येतसे पंथी गगन ।
तें मच्छिंद्रनाथें दृष्टी पाहोन । स्थिर स्थिर म्हणतसे ॥ ३६ ॥
वातप्रेरक मंत्रशक्ति । वाटेंत कोंदली पर्वतीं । 
तो येरीकडे आणिक मारुती । दुसरा पर्वत फेकितसे ॥ ३७ ॥
तो दुसरा म्हणतां तिसरा येत । चवथा पांचवा शतानुशत ।
मग एकचि मंत्रे करोनि वात । ठायींचे ठायीं रोधिला ॥ ३८ ॥   
जैसे कंदुक बाळ खेळती । मध्यें अटकतां परते पंथी ।
तन्न्याय झाला पर्वतीं । ठायींच्या ठायीं जाती ते ॥ ३९ ॥
येरीकडे वायुनंदन । पर्वत परतता दृष्टी पाहोन ।
पूर्ण क्षोभला जेवीं कृशान । महाप्रळयकाळींचा ॥ ४० ॥   
मग महापर्वत एक विस्तीर्ण । उचलोनि बाहुमस्तकीं अर्पून ।
फेकावां तो मच्छिंद्रनाथानें । निजदृष्टीने देखिला ॥ ४१ ॥
मग अब्धिउदक घेऊनि । वायुआकर्षणमंत्र म्हणोनी ।
सबळ झुगारोनि पाणी । वायुनंदन सिंचिला ॥ ४२ ॥
तेणें भरोनि शरीरीं वात । चलनवलन सर्व सांडीत ।
ऊर्ध्व झाले दोन्ही हात । मौळीं पर्वत राहिला ॥ ४३ ॥
मग ते जैसी स्तंभावरी । रचिली म्हणती द्वारकापुरी ।
तेवी मारुती शिरावरी । पर्वतातें मिरवीतसे ॥ ४४ ॥
खाली टाकावया न चले बळ । जेवीं विरला हस्त विकळ ।
पदीं चालावयाही बळ । कांही एक न चाले ॥ ४५ ॥
तें पाहोनियां दीन बाळ । हृदयीं कवळी तात अनिळ ।
मग प्रत्यक्ष होऊनि रसाळ । सोडीं सोडीं बाळातें ॥ ४६ ॥
तैं अवश्य म्हणोनि मच्छिंद्रनाथ । पुन्हा प्रेरिला मंत्रवात ।
मग मौळींचा उतरोनि पर्वत । ठायींचे ठायीं ठेवीतसे ॥ ४७ ॥
मग चलनवलन वातशक्ती । संगीत झाली देहस्थिती ।
मग समीप येऊनि नाथाप्रती । धन्य धन्य म्हणतसे ॥ ४८ ॥
यावरी बोलता झाला अनिळ । बा मारुती तुझे न चले बळ ।
तुज मज अतिनिर्बळ । बांधोनि केलें सिद्धानें ॥ ४९ ॥
जेणें तुझिया बापा बांधिलें । त्यासी तुझें भय काय आलें ।
त्याचें आचरण तैसें झालें । भक्तिशक्ति अघटित ॥ ५० ॥
म्हणसी सिद्धाची मंत्रस्थिती । अघटित असे वदतां उक्ती ।
तरी माझी भक्ति गुरुची शक्ती । ईश्र्वरी वाचा म्हणतात ॥ ५१ ॥
येतुल्या पांच शक्ती क्रियावंतासि । सकळ देवता होती दासी ।
ऐसें ऐकोनि अंजनीसुतासी । परम आनंद मिरवला ॥ ५२ ॥
याउपरांतिक मच्छिंद्रनाथ । मारुत मारुती यांच्या चरणीं लागत ।
म्हणे येथोनि तुमचें सख्य उचित । मजवरती असो कां ॥ ५३ ॥
मग प्रसन्न चित्तीं समीर मारुती । म्हणती बारे सत्कार्यार्थीं । 
आम्ही वेंचोनि आपुली शक्ती । सुखसंपत्ती तुज देऊं ॥ ५४ ॥
जैसे दानवांच्या काजा । कविमहाराज उशना वर्ते वोजा ।
तेवीं त्वत्कार्यार्थ भोजा । शक्ती आपुली वेचूं आम्ही ॥ ५५ ॥
कीं सागरीं टिटवी अंड्यांकरिता । आपुल्या शक्ती झाल्या वेंचिता ।
तेवीं महाराजा त्वत्कार्यार्था । शक्ती आपुली वेंचूं की ॥ ५६ ॥
कीं विधीच्या संकटांत । विष्णु मत्स्यावतार घेत ।
तन्न्यायें त्वत्कार्यार्थ । शक्ती आपुली वेचूं कीं ॥ ५७ ॥
की अवश्य ऋषीचे शापपृष्ठीं । स्वयें विष्णु झाला कष्टी ।
तन्न्यायें तुजसाठी । शक्ती आपुली वेचूं कीं ॥ ५८ ॥
कीं रामाच्या उपयोगासी । कपि गेले सीताशुद्धीसी ।
तन्न्यायें तुजसी । शक्ती आपुली वेचूं कीं ॥ ५९ ॥ 
ऐसें वरदवाग्रत्न । ओपूनि प्रीतीं वायुनंदन ।
म्हणतो बा रे तीर्थागमन । जती नाम मिरवी कां ॥ ६० ॥
यावरी बोले मच्छिंद्रनाथ । जती नामें होईन विख्यात ।
परी एक कल्पना उदेली चित्तांत । त्या भ्रांतीते निवटीं कां ॥ ६१ ॥
येरु म्हणे कल्पना कोणती । उदेली कामना तुझे चित्तीं । 
नाथ म्हणे तूं सर्वज्ञमूर्ती । आयुष्यभविष्य जाणसी ॥ ६२ ॥
ऐसी सर्वज्ञा असोनि नीती । विवाद केला कां मजप्रती ।
आणि भेटी झाली नागाश्वत्थीं । तुझी माझी पूर्वींच ॥ ६३ ॥
तें शाबरी विद्येचें कवित्व । करवोनि वर दिधला त्यांत ।
ऐसें असोनि सखया माहीत । रळी व्यर्थ कां केली ॥ ६४ ॥
यावरी बोले वायुनंदन । बा तूं करितां श्र्वेतीं स्नान ।
तेव्हां तूतें ओळखोन । तुजपासीं मी आलो ॥ ६५ ॥
तूं कवि नारायणाचा अवतार । जननीं भेदिलें मच्छोदर ।
हे माहीत परी कल्पनेवर । चित्त कांहीं उदेलें ॥ ६६ ॥
कीं नागपत्रीं अश्र्वत्थासीं । वर ओपिला देवें तुजपासीं ।
परी त्या सद्विद्येचे सामर्थ्यासी । पाहूं ऐसें वाटलें ॥ ६७ ॥
यावरी पुढें कार्य आणिक । पडलें तूतें अलोलिक ।
तेथें टिकाव धरणें कौतुक । म्हणोनि शोध शोधिला ॥ ६८ ॥
तरी बा आतां येथोनि गमन । स्त्रीराज्यासी करावें मज लक्षोन ।
तेथें नातळे पुरुषप्रवेश पूर्ण । परत्रभुवनीं तो पावे ॥ ६९ ॥
बा रे झालें तुझे दर्शन । तुजसीं आहे माझें कारण । 
मज मस्तकीचें ओझे उतरणें । तुझे हातें होईल ॥ ७० ॥
यावरी बोले मच्छिंद्रनाथ । कैसा झालासी ऋणी व्यक्त ।
सर्व कामातें वायुसुत । सांगोपांग निरोपी ॥ ७१ ॥
येरु म्हणे योगद्रुमा । रामाचें घडलें दास्य आम्हां ।
सिताशुद्धि पाहोनि उगमा । लंकापति मारविला ॥ ७२ ॥
तैं सीता घेऊनि अयोध्ये जातां । परी सीतेच्या कामना वेधली चित्ता । 
आहे दासत्व मारुती करिता । महीलागी हा एक ॥ ७३ ॥
तरी हा असो बा संपूर्ण संपन्न । कांता धन सुत एक सदन ।
जरी वितुळे सुख संसारीं साधन । कांतेमागें होतसे ॥ ७४ ॥
तरी या मारुतीसी कांता करोन । भोगवूं सर्वसुखसंपन्न । 
परी ब्रह्मचारी मम भाषण । मान्य करील कीं नाहीं ॥ ७५ ॥
तरी यातें वचनीं गोंवून । गृहस्थाश्रमी करावा वायुनंदन ।
ऐसें सीतेनें कल्पोन । पाचारिलें आम्हांते ॥ ७६ ॥
जवळीं बैसवोनि स्नेहानें । स्वकरें मग मुख कुर्वाळोन ।
म्हणे बा मारुति तूं धन्य । तिहीं लोकीं अससी पै ॥ ७७ ॥
तरी बा माझें एक मागणें । देसील तरी उत्तम मानीन ।
यावरी तूंही नकार मजलागोन । देणार नाहीं सहसाही ॥ ७८ ॥
उदार वेंचिती आपुला प्राण । परी नकार न देती वाचेकरोन ।
शिबीरायानें कपोताकारणें । मांस दिधलें रती रती ॥ ७९ ॥
पाहें श्रियाळ उदारकीर्ती । बाळ दिधलें याचकाहातीं ।
तन्न्यायें त्याच पंक्तीं । तूंही अससी कपींद्रा ॥ ८० ॥
ऐसे ऐकतां जननीवचन । परम तोषला वायुनंदन ।
म्हणे माय वो कामना कोण । उदित करीं देऊन मी ॥ ८१ ॥
येरी म्हणे करतलभाष । देसी आपुल्या सद्भावास ।
तरी मम कामनेची हौस । दृश्य करीन तुज बा रे ॥ ८२ ॥
मग करीं कर वोपोनि शेवटीं । म्हणे मागाल ते कामना होटीं ।
ते मी देऊनि चित्तसंतुष्टी । मिरवीन जननीये ॥ ८३ ॥
येरी म्हणे मम कामना । तुवां आचरावें गृहस्थाश्रमा ।
कांता करोनि संसारउगमा । सर्व सुख भोगावें ॥ ८४ ॥
ऐसी ऐकतां वाग्वटी । सप्रेम खोंचला आपुल्या पोटीं ।
म्लानवदन चित्त हिंपुटी । परम संकटीं पडियेला ॥ ८५ ॥
मग न देतां मातेसी कांहीं उत्तर । येऊनि बैसला रामासमोर ।
परी चित्तवृत्ति कोमीत मुखचंद्र । श्रीरघूत्तमें पाहिला ॥ ८६ ॥
मग जवळी पाचारोनि हृदयीं । धरीत आली दयाळ आई ।
म्हणे बा रे तुझा व्यर्थ केवीं । मुखचंद्र वाळला ॥ ८७ ॥
मग प्रांजळीं सर्व कथन । श्रीरामातें निवेदून । 
नेत्रीं अश्रू म्लान वदन । मी करोनियां बसलो ॥ ८८ ॥
परी अंतःसाक्ष रघुकुळटिळक । म्हणे वायां न मानीं दुःख ।
स्त्रीराज्याच्या स्त्रिया सकळिक । कांता असती तुझ्याचि ॥ ८९ ॥
तरी बा याचें ऐक कथन । कृत त्रेत द्वापार कलि पूर्ण । 
या चोहों युगांतें म्हणती निपुण । चौकडी एक ही असे ॥ ९० ॥
तरी बा ऐशा चौकड्या किती । तीनशे शहाण्णव बोलती मिती । 
तूतें मातें चोहों चौकड्यांप्रती । जन्मा येणें आहेचि ॥ ९१ ॥
मी नव्याण्णवावा राम क्षितीं । तूंही नव्याण्णवावा मारुती ।
आणि लंकाधीश याच नीतीं । नव्याण्णवावा असे तो ॥ ९२ ॥
यावरी चौदा चौकड्यांचे राज्य रावण । करील ऐसें बोलती वचन ।
परी चौदा अंकींचा आकडा मागोन । आंख नेला विधीनें तो ॥ ९३ ॥
मग उरला वरील एक चतुर्थ । तितुक्या चौकड्या राज्य करीत ।
परी सांगावया कारण त्यांत । आपण मारोनि येतसे ॥ ९४ ॥ 
मग आल्यावरी स्त्रीराज्यांत । जाणे लागे मारुती तूतें ।
तरी बा पाळी तुझी निश्चित । आली आहे ती भोगीं कां ॥ ९५ ॥
ऐसें म्हणतां श्रीराम वहिला । मग म्यां त्यांतें प्रश्र्न केला ।
की दृढ कासोटी आहे मजला । भेटी केवीं कामरती ॥ ९६ ॥
मग राम म्हणे बा ऊर्ध्वरेती । आजपासोनि असे मारुती ।
तयाच्या भुभुःकारें श्वाससंगतीं । गरोदर होती त्या स्त्रिया ॥ ९७ ॥
तरि तूं सकळ संशय सांडोन । शैल्यदेशीं करी गमन ।
तुझें ब्रह्मचारीपण । ढळत नाहीं महाराजा ॥ ९८ ॥
ऐशी वार्ता होतां निश्र्चितीं । मग म्यां स्वीकारिलें शैल्यदेशाप्रति ।
यावरी तेथेंही स्त्रिया नृपती । मेनका नामें विराजली ॥ ९९ ॥
तीतें पृथ्वीची देशवार्ता । ऐकिव झाली कीं पुरुषकांता ।

देशोदेशीं उभयतां । रमत आले स्वइच्छें ॥ १०० ॥     
Shree Navanath Bhaktisar adhyay 3 
श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय तिसरा (३)



Custom Search

Wednesday, September 23, 2015

Ganapati Atharvashirsha (Marathi) गणपति अथर्वशीर्ष (मराठी)


Ganapati Atharvashirsha 
Ganapati Atharvashirsha is in Marathi. Originally it is Sanskrit.
गणपति अथर्वशीर्ष (मराठी)
शांतिपाठ
सदा भद्र तें कान  ऐकोत देवा ।
सदा भद्र तें चक्षु पाहोत देवा ।
असे कल्पिले आयु जे ब्रह्मयाने 
जगावे पुरे ते निरोगी तनूने ॥ १ ॥
रहावी सदा शक्तिशालीचे अंगे ।
स्तुतिस्तोत्र देवा करु भक्तिरंगे ।
तुझ्या याजनी पूजनी जीचनाचा ।
कळावा खरा अर्थ आम्हां सुखाचा ॥ २ ॥
करो स्वस्ति सर्वत्र तो इंद्रदेव ।
जयाच्या धनाचा नसे पूर्ण ठाव ।
जगी स्वस्ति विश्र्वज्ञ पूषा करु दे । 
तसा संकटा पक्षिराजा हरु दे ॥ ३ ॥
सुरांचा गुरु स्वस्ति शांतीस देवो ।
त्रिकाळांत तैसी त्रिधा शांति होवो ।
अशी गाऊनी प्रार्थना नम्रभावे ।
गणेशा तुझे स्तोत्र वाचे वदावे ॥ ४ ॥
मुख्य स्तोत्र
गणेशा तुला मी करी वंदनास ।
जगी तत्त्व प्रत्यक्ष तू निर्विशेष । 
जगा निर्मुनी पाळिसी तूच त्यास ।
तसे अन्ति संहारिसी तू तयास ॥ ५ ॥
 असे सर्व ब्रह्म ते तूचि आहे ।
जे मदीयांतरंगी तुझे रुप पाहे ।   
सदा सर्व भूतांत आत्मस्वरुप । 
करी रक्षणा माझिया रे गणेशा ॥ ६ ॥
तसे रक्षि वक्त्यास श्रोत्या परेशा ।
ऋतोक्ती असे सत्य हे नित्यरुप ।
सदा देवकार्यी करी दानधर्म ।
तया रक्षी धात्यास जो पाळी धर्म ॥ ७ ॥
जयाने जगी वेद कंठस्थ केले ।
तयाला तुवा पाहिजे तारियेले । 
जगी नित्य रक्षी । 
मला मागुनीया पुढोनी तसे ह्या भवाते तराया ॥ ८ ॥ 
वरुनी तसे खालती दक्षिणेला ।
करी रक्षणा पश्र्चिमा उत्तरेला । 
तसे पूर्व बाजूस रक्षी दयाळा । 
तुझे ध्यान चित्ती करी मी कृपाळा ॥ ९ ॥
प्रभो वाङ्मया चिन्मया मोदयुक्ता । 
सदा सच्चिदानंद तू विघ्नहर्ता ।
असे ज्ञान विज्ञान सारे तुझ्यात ।
तुझे रुप ते ब्रह्म साक्षात्पुनीत ॥ १० ॥
दिसे सर्व जे ते तुझ्यापासुनिया ।
इथे जन्मुनी धारणा लाभुनीया । 
तुझ्यामाजि ते अन्ति होई विलीन ।
तुझ्या आत्मरुपात जाई विरोन ॥ ११ ॥
तुझे रुप ते भूमि आकाश आप ।
तुझे रुप ते तेज वायू अमाप । 
तशा चार वाणी परादी तुझ्यात ।
म्हणोनी तुझे नाव वागीश ख्यात ॥ १२ ॥
गुणांच्या त्रयातीत तू नित्यरुप । 
तसा तीन देहांहुनी भिन्नरुप ।
असो भूत भावी तथा वर्तमान ।
त्रिकाळास भेदून होसी समान ॥ १३ ॥
तुझा मूळ-आधार चक्रात वास ।
तुझ्यामाजी शक्तित्रयांचा निवास ।
तुला नित्य योगी मनामाजी ध्याती ।
तयां आत्मरुपात येई प्रचीती ॥ १४ ॥
तुझे रुप ब्रह्मा तसा विष्णु रुद्र ।
तुझे रुप इन्द्राग्नि तो सूर्य चन्द्र ।   
तुझे रुप वायूत ब्रह्मात आहे ।
तसे भूर्भुवस्वःत ते नांदताहे ॥ १५ ॥
गणादी म्हणोनी अकारा म्हणावे ।
अनुस्वार अर्धेंदुयुक्ते स्मरावे ।
म्हणावा सदा मंत्र ॐकारयुक्त । 
असे हे गणेशा तुझे तंत्ररुप ॥ १६ ॥
' गँ  ' तंत्ररुपास ॐकारयुक्ता ।
जपावे तयाने मिळे शांति चित्ता । 
गकारा म्हणोनी अकारा स्मरावे । 
अनुस्वार अर्धेंदुयुक्तास गावे ॥ १७ ॥
असा ' गँ ' पदाचा घुमावा निनाद ।
तया संहिता संधिने स्पष्ट नाद ।
गणेशा तुझी हीच तंत्रोक्त विद्या ।
जियेची असे देवता तूचि आद्या ॥ १८ ॥
' ॐ गँ ' नमू या गणांच्या पतीला ।
तया एकदन्तस्वरुपा यतीला ।
जये खंडिली वक्र बुद्धि जगात ।
तया वक्रतुंडा मनी साठवीत ॥ १९ ॥
असा दंति तो प्रेरणा नित्य देतो ।
चतुर्हस्त जो दन्त हाती धरीतो ।
असे पाश अंकूश तैसाच हाती ।
सदा दाखवी स्वकृपा जो जनान्ती ॥ २० ॥
शरीरी तुझ्या लेप हा चंदनाचा ।
तुझा डौल तो रक्तवस्त्रात साचा ।
तुझ्या पूजनी रक्तपुष्पे वहावी ।
तुझी नित्य सेवा गणेशा करावी ॥ २१ ॥
तुझ्या मूषकाच्या ध्वजाते स्मरावे ।
तुझ्या शूर्पकर्णा गुणां आठवावे ।
करी जो कृपा भक्तवृंदावरी तो ।
असा देव तू या जगा हेतु होतो ॥ २२ ॥
असे देव तूं सृष्टिपूर्वी अनादी ।
तसा प्रकृतीचा असे तूच आदी ।
प्रकृतिप्रेरकाच्या अतीत असे
तुझे रुप ध्याती जगी तेच मुक्त ॥ २३ ॥
करी नित्य योगी अशी साधना जो ।
तया योगिश्रेष्ठांत श्रेष्ठत्व दे जो ।
गणांच्या पतीला तया एकदन्ता ।
नमू व्रातमुख्यास जो विघ्नहर्ता ॥ २४ ॥
नमूया तया श्रीशिवाच्या सुताला ।
असे मूर्ति जी सौख्यदा ह्या जगाला । 
नमूया तया त्या गणांच्या पतीला । 
सदा विघ्नहर्त्यास लंबोदराला ॥ २५ ॥
फलश्रुती
करी पाठ जो नित्य हे स्तोत्र त्याला ।
सदा ब्रह्मरुपात ठेवा मिळाला । 
तयाला मिळे सर्वदा सौख्यप्राप्ती ।
नुरे अल्पही विघ्नचिंता स्वचित्ती ॥ २६ ॥
तयाला मिळे पंच पापंतुनीया झणी 
मुक्ति स्तोत्रास वाचुनीया ।
सकाळी म्हणोनी निशापातकांना 
करी दूर सायं दिवापातकांना ॥ २७ ॥
करी पाठ सायं तसे जो प्रभाती ।
तयाला नसे अल्पही पापभीती । 
सदा सर्वदा पाठ आथर्वणाचा ।
करी विघ्ननाशास भावार्थ त्याचा ॥ २८ ॥
तयाला मिळे धर्म तैसाच अर्थ ।
मिळोनी मनीचा पुरे काम स्वार्थ । 
मिळे अंती मुक्ती तया पाठकाला ।
नये स्तोत्र देऊ कुमार्गी नराला ॥ २९ ॥      
जयाच्या मनी भाव श्रद्धा नसेल ।
तयाला न द्यावे जगी स्तोत्र, फोल ।
जरी द्रव्यलोभे कुळाला प्रदान ।
करी स्तोत्र तो पातकी हो महान ॥ ३० ॥
सहस्रावरी पाठ याचे करील । 
तरी सत्वरी वांछिता पाविजेल ।
असे स्तोत्र गाऊन देवास स्नान ।
जगी घाली तो होय वक्ता महान ॥ ३१ ॥
चतुर्थी तिथीला निराहार राही ।
तया प्राप्त विद्या जगी नित्य पाही ।
असे सत्य ही उक्ति आथर्वणाची ।
जरी जाणली नष्ट चिंता भवाची ॥ ३२ ॥
असे सत्स्वरुपावरी अभ्र आले ।
स्वरुपी रमे ते तदा दूर झाले ।
कुणाची नसे भीति त्याला भवात ।
सदा नित्य विघ्नेश ध्याई मनात ॥ ३३ ॥
जरी पूजिला देव दुर्वांकुरांनी ।
कुबेरापरी सौख्य त्याला मिळोनी ।
जगामाजी तैसाच स्वर्गी प्रमोद ।
सदा लाजहोमे यशाचा प्रसाद ॥ ३४ ॥
तया प्राप्त होई सदा तीक्ष्ण बुद्धि । 
मनी पूजिता प्राप्त होईल ऋद्धी ।
सहस्त्रावरी मोदका यज्ञि दान ।
तया लाभतो वांछितार्थ प्रसन्न ॥ ३५ ॥
गणेशास होमात अर्पील भक्त ।
समिद्पूर्ण स्वाहा असे जी घृताक्त ।
तरी सर्व लाभेल हे सत्य पाहे ।
द्विजा आठ, स्तोत्रास जो देत आहे ॥ ३६ ॥
जगी मंत्र हा सिद्ध व्हाया जपावे ।
नरे स्तोत्र सूर्यग्रही भक्तिभावे गणेशा 
तुझ्या मूर्तिसान्निध्ययोगे ।
नद्यांच्या तटी ज्यामुळे तेज जागे ॥ ३७ ॥
महाविघ्न आले तरी ते टळेल ।
महादोषही सत्वरी भंगतील ।
महापातकांपासुनी होय मुक्ती । 
तया सर्व विद्या जगी प्राप्त होती ॥ ३८ ॥
असे जाणले सार ज्यांनी मनात । 
तयां मुक्ति लाभे स्वरुपी निवांत ।
असा अर्थ हा सांगते श्रौतविद्या ।
अशी ही अथर्वोक्त ती आद्य विद्या ॥ ३९ ॥
गुरुने तसे शिष्यवृंदे असावे ।
सदा सौमनस्ये स्वकार्यी रमावे ।
नको द्वेष सर्वत्र शांति प्रभाव ।
तयांचा सदाहो मनी नम्र भाव ॥ ४० ॥
करावे गणेशे सदा रक्षणास । 
तयाच्या करी जो अशा या जपास ।
मिळावी तया सौख्यशक्ती अपार ।
असे चिंतुनी अर्पिता पुण्य फार ॥ ४१ ॥
असे मूळ गीर्वाण हे स्तोत्र काम्य ।
तया प्राकृतामाजी वाचून पुण्य ।
गणेशात्मजाने अशी शब्दपूजा । 

असे वाहिली, धन्य तो विघ्नराजा ॥ ४२ ॥
Ganapati Atharvashirsha (Marathi)
गणपति अथर्वशीर्ष (मराठी)



Custom Search

Sunday, September 20, 2015

Shri Navanath Bhaktisar Adhyay 2 Part 2/2 श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय दुसरा (२) भाग २/२


Shri Navanath Bhaktisar Adhyay 2 
Shri Navanath Bhaktisar Adhyay 2 is in Marathi. I am trying to describe in short for the benefit of the devotees who don't know Marathi. God Shiva and God Dattatreya were walking in the forest of Bhagirathi, saw Machchhindra performing rigorous tapas. Machchhindra's body was completed dried. His legs and hands were become like a dried branch of a tree. Skin was fixed to the bones. Eyes were dried and became like camphor. There was a sound of chanting the mantra was the only sign of life remaining in the Machchhindra's body. Both gods were surprised knowing that in Kaliyuga Machchhindra was doing these hard rigorous tapas. God Datta approached Machchhindra and asked him why he was performing hard tapas. Then he blessed Machchhindra with mantra-diksha. Machchhindra received the super most knowledge. Everywhere he experienced oneness. God datta took him to God Shiva who realized that God Kavi Narayan had taken a birth as Machchhindra. Then God Shiva asked Datta to impart all the necessary knowledge to Machchhindra so that he can establish Nath-Sampradaya in this Kaliyuga. After getting all the knowledge from Guru Dattatreya, Machchhindra proceeded for TirthYatra. He also got blessings from Goddess Amba and all other gods so that they would be helpful to him for writing Shabari Vidya in Kavitva (poetry form). On his way to tirthyatra, he came to village Chandragiri in Bengal. He went to a goud Brahmin Sarvopdayal's house for bhiksha. Saraswati wife of the Brahmin served him bhiksha. She told him that they were unhappy since they don't have a child. Machchhindra took out vibhuti from his bag and chanted a God Surya mantra and asked god to enter into the vibhuti. Then he gave the vibhuti to Saraswati and asked to eat it in the night. He further told her that she would have a very brilliant childlike God Surya. Machchhindra also told her that he would came back after 12 years to give Mantra-Diksha to the child. Then he went away. Saraswati shared the fact with other ladies. They advised her not to believe in such things. Hence Saraswati had thrown the mantra vibhuti in the shade where cows used to live. This is a very short story of this Adhyay 2.
श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय दुसरा (२) भाग २/२
तों आदित्यनामें कुंडीं तीव्र । ते वेल पाहे साचोकार ।
तों दृष्टीं पडले पल्लवाकार । स्नान तेथें सारिलें ॥ ९१ ॥
स्नान झालिया उदकपान । होतांचि व्यापिलें अतिमूर्च्छेन ।
परी द्वादश नामीं मंत्रसाधन । सोडिलें नाहीं तयाने ॥ ९२ ॥
परी मूर्च्छा ओढवली अतितुंबळ । शरीर झालें अतिविकळ ।
स्वेद नेत्रें गेला अनिळ । देह सांडोनि तयाचा ॥ ९३ ॥
ब्रह्मांडांतोनि अंतर्ज्योती । तीही वेंधों पाहे अंती ।
तरी आदित्यनांवे जाण होतीं । जपालागीं नित्य करीत ॥ ९४ ॥
असें जागृती घडोनि येत । तोंचि स्वप्नीं जीव घोकीत ।
त्याची न्यायें उरला हेत । जीव जपी अर्का तो ॥ ९५ ॥
ऐसें संकट घडतां थोर । खालीं उतरला प्रभाकर ।
कृपें स्पर्शोनि नयनीं कर । सावध केला महाराज ॥ ९६ ॥
मग कामनेचा पुरवोनि हेत । मस्तकीं ठेविला वरदहस्त ।
म्हणे बा रे योजिला अर्थ । सिद्धी पावसी येणे तूं ॥ ९७ ॥
ऐसें बोलोनि आदित्य गेला । तेणें काचकुपिका भरोनि वहिला ।
पुन्हा मार्तंडपर्वती आला । येऊनि नमी अश्र्वत्थ ॥ ९८ ॥
आदित्यनामें करोनि चिंतन । आदित्य तेथें झाला प्रसन्न ।
म्हणे महाराजा काय कामना । निवेदावी मज आतां ॥ ९९ ॥
येरु म्हणे कवित्व करीन । तया साह्य तुवां होऊन ।
मंत्रविद्या तव नामानें । फळास येवो महाराजा ॥ १०० ॥ 
अवश्य म्हणूनि तमभंजन । मंत्रविद्या साध्य करुन ।
बांधला गेला जलजलोचन । मंत्रशक्तिकार्यार्थ ॥ १०१ ॥
ऐसा सप्त मास येरझारा करुन । दैवतांसी करोनि घेतलें प्रसन्न ।
मग शाबरीविद्येचा ग्रंथ निर्मून । बंगाल देशीं चालता झाला ॥ १०२ ॥
असो ऐसी गोरक्षकथा । वदला आहे किमयागारग्रंथा ।
तेथें किमयांचीं स्थानें सर्वथा । सांगितली आहेत जी ॥ १०३ ॥
परी प्रथम अवघड करणें । तें मानवातें न ये घडोन ।
ते अवतारी असती परिपूर्ण । म्हणोनि घडलें तयांसी ॥ १०४ ॥
परी सांगावया कारण । स्वमुखें गोरक्ष वदला आहे कथन ।
त्या ग्रंथाचा आश्रय पाहून । नवही योगी वर्णिले ग्रंथीं ॥ १०५ ॥
तरी श्रोतीं तया ग्रंथा । दोष न ठेवावा सर्वथा । 
संशय आलिया किमयागारग्रंथा । विलोकावें विचक्षणीं ॥ १०६ ॥
मुळावेगळें कांहीं कथन । येत नाहीं जी घडोन ।
म्हणोनि सकळ संशय सांडोन । ग्रंथ श्रवणीं स्वीकारा ॥ १०७ ॥
यापरी बळचि चाळवोनि दोष । निंदोनिं जो कां मोडील हरुष ।
विकल्पपंथी मिरवितां जगास । पावेल वंशबुडी तो ॥ १०८ ॥
आणिक वाणी जाईल झडोन । नरकीं पडेल सप्त जन्म ।
आणि जन्मोजन्मीं शरीरेंकरोन । क्षयरोग भोगील तो ॥ १०९ ॥
असो तीर्थ उद्देशीं । मच्छिंद्र गेला बंगालदेशीं ।
तेथे फिरत तीर्थवासीं । हेळा समुद्रीं पातला ॥ ११० ॥
तये देशीं चंद्रगिरि ग्राम । तेथे नरसिंहाचा झाला जन्म ।  
सुराज पिता विप्रोत्तम । कृतिदेवीकुशीं झाला तों ॥ १११ ॥
असो तेथें जाऊनि नाथ । सहज भिक्षेसी हिंडतां गांवात । 
तों तेथें भविष्य उत्तरकथेंत । काय वर्तलें तें ऐका ॥ ११२ ॥
तया गांवीं गौडब्राह्मण । सर्वोपदयाळ तया नाम । 
वसिष्ठगोत्री आचारनेम । सकळ धर्म पाळी तो ॥ ११३ ॥
आधीं तपन यजन याजन । स्नानसंध्यामाजी निपुण ।
तयाची कांता गुणोत्तम । सरस्वती नामें मिरवतसे ॥ ११४ ॥
सदा सुशील लावण्यखाणी । कीं नक्षत्रपातीं विराजे मांडणी ।
वाटे काम इच्छा धरुनि मनीं । तेथें येऊनि बैसला ॥ ११५ ॥
कीं स्वर्गी मेघांचे मंडळ पाहीं । तेथोनि चपळा उदया ये ही ।
कीं अर्क होऊनि गृहीं गोसावी । तेजभिक्षा मागतसे ॥ ११६ ॥
जियेचे अधरपंवळदेठी । द्विज विराजती वरती थाटीं ।
जैसे रत्न हेमी शेवटी । स्वतेजें तगटीं मिरवितसे ॥ ११७ ॥
भाळ विशाळ सोगयांजन । कुंकुमरसें शोभलें गहन । 
मुक्तानक्षत्रवरीं संगोन । चंद्राबिजोरा विराजवी ॥ ११८ ॥
नासिक सरळाकृती । ते शुक्तिकारत्नहेमगुप्ती ।
मुक्तनळे जैसे गभस्ती । नासिकपात्रीं विराजले ॥ ११९ ॥
कर्णबिंदीं वलयाकृती । हेममुगुटीं ढाळ देती । 
रत्नताटंके नक्षत्रपातीं । करुं वश्य ती पातले ॥ १२० ॥
असो ऐसी श्रृंगारखाणी । सकळ संपत्ति नटली कामिनी ।
रुपवंती सकळ गुणीं । जगामाजीं मिरवतसे ॥ १२१ ॥
परी उदरीं नाहीं संतान परम । तेणें उचंबळोनी योगकाम ।
न आवडे धंदा धामाश्रम । सदा वियोग बाळाचा ॥ १२२ ॥
देवदेव्हारे उपाय अनेक । करिती झाली कामनादिक ।
परी अर्थ कोठें उदयदायक । स्वप्नामाजीं आतळेना ॥ १२३ ॥
नावडे आसन वसन गात्र । विकळ मिरविती निराशगात्र ।
शून्यधामीं चित्त । पवित्र नांदणुकी नांदतसे ॥ १२४ ॥
प्रपंच मानिती अतिहीन । जैसे दीपाविण शून्य सदन ।
कीं सकळ स्वरुपीं दाराहरण । परी नासिकहीन मिरवतसे ॥ १२५ ॥
कीं वज्राउपरी गिरे गोमट । परी वसतीस दिसे तळपट ।
तेथें पाहतां दानवी पिष्ट । कांडिती ऐसें वाटे कीं ॥ १२६ ॥
कीं तरुविण अरण्य कर्कश । कीं सरिताविण जैसें विरस ।
मग तें क्षणैक पशुमात्रास । भयंकर दरी वाटतसे ॥ १२७ ॥
कीं शरीरीं चांगुलपण । परिधानिलें वस्त्रानें भूषण । 
परी चतुःस्कंधीं शवदर्शन । सुगम कांहीं वाटेना ॥ १२८ ॥
तें शरीर घ्राणाविण । आप्तवर्गातें वाटे हीन ।
तेवीं सर्व उपचार कांतेलागोन । संसार हीन वाटतसे ॥ १२९ ॥
ऐसें असतां भावस्थिती । गृही दर्शिली योगमूर्ती ।
नाथ मच्छिंद्र अंगणाप्रती । अलक्ष सवाल वदतसे ॥ १३० ॥
तंव ते कांतेनें पाहूनि त्यातें । चरणीं लोटली शोकभरितें ।
आणोनि शीघ्र वस्त्र आसनांतें । विराजविला महाराज ॥ १३१ ॥
आपण बैसोनि नाथानिकट । सांगती वियोग शोक उल्हाट ।
हृदयीं भरोनि नेत्रपाट । क्लेशांबु मिरविले ॥ १३२ ॥
म्हणे महाराजा अनाथनाथा । तुम्ही सर्वगुणी विद्येसी जाणतां ।
तरी मम हृदयीं शोकसरिता । नाशजळा वाटतसे ॥ १३३ ॥
म्हणे तरी यातें उपाव कांहीं । सांगा म्हणोनि लागतें पायीं ।
पुन्हां स्पर्शोनि मौळी प्रवाहीं । कवण शब्दा वाढवीतसे ॥ १३४ ॥  
पुढें ठेवोनि भिक्षान्न । पुन्हां कवळी मोहें चरण ।
आणि नेत्रां घनाची वृष्टि जीवन । पदमहीतें सिंचीतसे ॥ १३५ ॥
तेणें मच्छिंद्रचित्तसरिते । मोहसराटे अपार भरुते ।
शब्दें तोयओघ मिरवत । होतें सुखसरितेसी ॥ १३६ ॥
म्हणे वो साध्वी क्लेशवंत । किमर्थ कामनीं चित्त । 
तें मज वद कीं चित्तार्थ । सकळां मुक्ती लाहील कीं ॥ १३७ ॥
ऐसें शब्दवर्गउगमा । ऐकोनि बोले द्विजरामा ।
म्हणे महाराज योगद्रुमा । संतती नाही वंशातें ॥ १३८ ॥
तेणें वियोगें खदिरांगार । झगट करितो अतितीव्र ।
तेणेकरोनि चित्त शरीर । दाह पाये महाराजा ॥ १३९ ॥
ऐसे क्लेश चित्तशक्ती । कदा न वसे धैर्यपाठी ।
दुःख गोंधळी शोकपाती । नृत्य करी कवळूनी ॥ १४० ॥
तरी हा शोकवडवानळ । जाळूं पाहे धैर्यजळ ।
त्यांत स्वामींनी होऊनि दयाळ । शोकाग्नींतें विझवावें ॥ १४१ ॥
ऐसी वदतां वाग्भगवती । प्रेमा उदेला नाथचित्तीं । 
मग आदित्यनामें मंत्रविभुती । महाशक्ती निर्मीतसे ॥ १४२ ॥
नाथाकरीं भस्मचिमुटी । तेथें वीर्य करी राहाटी । 
मग तें भस्म तपोजठी । तियें हातीं वोपीतसे ॥ १४३ ॥
म्हणे माय वो शुभाननी । हे भस्मचिमुटी करीं कवळुनी ।
घेई सेवीं आपुले शयनीं । निशीमाजी जननीये ॥ १४४ ॥
म्हणसील भस्म नोहे पूर्ण गभस्ती । जो हरिनारायणउदयो कीर्ति ।
प्रभा मिरवोनि त्रिजगतीं । मोक्षमांदुसा मिरवेल ॥ १४५ ॥
तरी तूं सहसा हळवटपणी । कामना न वरीं भस्मासनीं ।
म्यांही पुढील भविष्य जाणोनि । चिद्भवानी वदविली ॥ १४६ ॥
या भस्माची प्रतापस्थित । तव उदरीं होईल जो सुत ।
तयातें अनुग्रह देऊनिया स्वतः । करीन सरस ब्रह्मांडीं ॥ १४७ ॥
मग तो सुत न म्हणे माय । सकळ सिद्धींचा होईल राय ।
जैसा खगीं नक्षत्रमय । शशिनाथ मिरवेल ॥ १४८ ॥
मग तो न माय ब्रह्मांडभरी । कीर्तिरश्मीचे तेजविवरीं ।
आणि वंद्य होईल चराचरीं । मानवदानवदेवादिकां ॥ १४९ ॥
तरी माये संशयो न धरितां । भक्षीं भस्म सांडोनि चिंता ।
ऐसी सांगोनि सकळ वार्ता । नाथ उठे तेथूनि ॥ १५० ॥
यावरी बोले शुभाननी । कीं महाराजा योगधामीं ।
तुम्ही केव्हां याल परतोनी । सुता अनुग्रह वोपावया ॥ १५१
॥  
नाथ ऐकोन बोले तीतें । म्हणे ऐक वो सद्गुणसरिते । 
पुन्हां येऊनि देई उपदेशातें । द्वादशवर्षाउपरांतीं ॥ १५२ ॥
ऐसे वदोनि शब्द सुढाळ । निघता झाला सिद्धपाळ ।
तीर्थउद्देशीं नानास्थळ । महीलागीं लंघीतसे ॥१५३ ॥
तेरीकडे भस्मचिमुटी । सदृढ बांधोनि ठेविली गांठी ।
हरुष न राहे पोटीं । उचंबळोनि दाटलासे ॥ १५४ ॥
मग ती सवेंचि नितंबिनी । जाऊनि बैसे शेजारसदनीं ।
तेथें सात पांच व्रतजवासिनि । येऊनि त्या स्थानीं बैसल्या ॥ १५५ ॥
ते त्या जाया शब्दरहाटीं । सहज बोलती प्रपंचगोष्टी । 
त्यांत ही जाया हर्ष पोटीं । कथा सांगे ती आपुली ॥१५६ ॥
म्हणे माय वो ऐका वचन । चित्त क्षीण झालें संततीविण ।
परी आज आला सर्वार्थ घडोन । तो श्रवणपुटें स्वीकारा ॥ १५७ ॥
एक अकस्मात माझ्या सदनीं । बोवा आला कान फाडोनि । 
कानफाडी केवळ तरणी । मातें दिसूनि आला तो ॥ १५८ ॥
मग म्यां त्यासी स्तवोनी भक्तीं । प्रसन्न केली चित्तभगवती ।
मग प्रसाद वोपूनि माझे हातीं । गमन करिता झाला तो ॥ १५९ ॥
तरी तो प्रसाद भस्मचिमुटी । मातें दिधली पुत्रवृष्टी ।
परी सांगोनि गेला स्वयें होटीं । भक्षण करीं शयनांत ॥ १६० ॥
तरी माय वो सांगा नीती । तेणें वाढेल काय संतती ।
येरी ऐकोनि न मानिती । तेणें काय होईल गे ॥ १६१ ॥
अगे ऐसीं सोंगें महीवरती । कितीएक ठक बहु असती ।
नाना कवटाळे करुनि दाविती ।  जग भोंदिती जननीये ॥ १६२ ॥
आणि दुसरा त्यांत आहे अर्थ । कानफाडे कवटाळे व्यक्त । 
नानापरींच्या विद्या बहुत । तयांपासी असती वो ॥ १६३ ॥
काय वो सांगूं शुभगात्री । कानफाडे कृत्रिम मंत्री । 
जाया पाहोनि शुभगात्री । करिती कुत्री मंत्रानें ॥ १६४ ॥
मग ते तयांते सवें घेऊनी । हिंडती वस्ती क्षेत्रमेदिनी ।
रात्रीमाजी कांता करोनी । सुखशयनीं भोगिती ते ॥ १६५ ॥
तरी दिवसां कुत्री रात्रीं जाया । करिती त्यांसी जाण माया ।
तूं कोणीकडूनि भ्रमांत या । पडली आहेस जननीये ॥ १६६ ॥
परी हें आम्हांसी दिसतें वोखट । तूं शुभानन जाया अतिवरवंट ।
पदरीं बांधोनि घेतले कपट । यांत बरवे दिसेना ॥ १६७ ॥
ऐसे बोल बोलतां युवती । भवव्याघ्राची झाली वस्ती ।
मग ती परम विटूनी चित्तीं । सदनाप्रती आलीसे ॥ १६८ ॥
मग ती कवळोनि भस्मचिमुटीसी । येती झाली गोठ्यापासीं ।
तेथें गोरजकेरांसीं । मिरवलीसे उकरडा ॥ १६९ ॥
तयामाजी भस्मचिमुटी । सांडिती झाली ते गोरटी ।
तयामाजी हरिजेठी । संचार करी महाराज ॥ १७० ॥
जो नवनारायण कीर्तिध्वज । प्रत्यक्ष विष्णु तेजःपुंज ।
हरि ऐसे नाम साजे । कीर्ति रत्नामाझारीं ॥ १७१ ॥
असो ऐसी अद्वैतराहटी । करोनि जाती झाली गोरटी ।
सदनीं येऊनि प्रपंचदिठीं । सदा सर्वदा मिरवतसे ॥ १७२ ॥
असो ऐशी कथाअवसर । पुढें निवेदूं ग्रंथ सादर ।
तरी श्रोतीं क्षीरोदकसार । पुढिलें अध्यायीं स्वीकारणें ॥ १७३ ॥
भक्तिसार हा कथार्थ ग्रंथ । शुक्तिकानवरत्नमुक्त ।
तुम्हां श्रोत्यांचे कर्णग्रीवेंत । भूषणांते शृंगारुं हो ॥ १७४ ॥
यापरी निंदक खळ दुर्जन । असो त्यांचें कांजीपान ।
तयांचे निंद्य वचन ऐकोन । सोडों नका क्षीरोदका ॥ १७५ ॥
धुंडीसुत मालूचें वचन । नरहरि वदे जग सुगम ।
भावार्थगुणीं गुंफोन । माळ स्वीकारी श्रोत्यांसी ॥ १७६ ॥
स्वस्तिश्रीभक्तिकथासार । संमत गोरक्षकाव्य किमयागार ।
सदा परिसोत भाविक चतुर । द्वितीयोध्याय गोड हा ॥ १७७ ॥
श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ शुभं भवतु ॥

॥ श्रीनवनाथभक्तिसार द्वितीयोध्याय संपूर्ण ॥ 
Shri Navanath Bhaktisar Adhyay 2
श्रीनवनाथभक्तिसार अध्याय दुसरा (२) भाग २/२


Custom Search