Samas Pahila Aakaksha समास पहिला आशंकानाम

Dashak Navava Samas Pahila Aakaksha 

Samas Pahila Aakaksha, It is in Marathi. Swami Samarth Ramdas is telling us what is Parabrahma in this Samas.

समास पहिला आशंकानाम

श्रीराम ॥

निराकार म्हणिजे काये। निराधार म्हणिजे काये ।

निर्विकार म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ १ ॥

१) निराकार, निराधार, निर्विकार म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

निराकार म्हणिजे आकार नाहीं  । निराधार म्हणिजे आधार नाहीं ।

निर्विकार म्हणिजे कल्पना नाहीं । परब्रह्मासी ॥ २ ॥

२) परब्रह्माला आकार नाहीं, आधार नाहीं. त्याच्या ठिकाणी कल्पना नाहीं. 

निरामय म्हनिजे काये । निराभास म्हणिजे काये ।

निरावेव म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ३ ॥

३) निरामय, निराभास, निरावेव म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

निरामय म्हनिजे जळमये नाहीं । निराभास म्हणिजे भासचि नाहीं ।

निरावेव म्हणिजे अवेव नाहीं । परब्रह्मासी ॥ ४ ॥   

४) आमय म्हणजे रोग, नाश किंवा विकार. रोग हा पिंडाचा विकार तर प्रलयकालीं जलमय होणें हा ब्रह्मांडाचा विकार होय. परब्रह्माला सृष्टीच्या शेवटीं व आधीं हा विकार बाधत नाहीं. म्हणून तें निरामय आहे. परब्रह्माच्या ठिकाणीं भास नाहीं. त्यास आकार नाहीं. म्हणून अवयव नाहींत.   

निःप्रपंच म्हणिजे काये । निःकळंक म्हणिजे काये ।

निरोपाधी न्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ५ ॥

५) निःप्रपंच, निःकलंक, निरुपाधि म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

निःप्रपंच म्हणिजे प्रपंच नाहीं । निःकळंक म्हणिजे कळंक नाहीं ।

निरोपाधी म्हणिजे उपाधी नाहीं । परब्रह्मासी ॥ ६ ॥ 

६) परब्रह्माला संसार नाहीं. कसलाही कलंक नाहीं. व कोणतीही उपाधी किंवा मर्यादा नाहीं. 

निरोपम्य म्हणिजे काये । निरालंब म्हणिजे काये ।

निरापेक्षा म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ७ ॥

७) निरुपम, निरालंब, निरपेक्ष म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

निरोपम्य म्हणिजे उपमा नाहीं । निरालंब म्हणिजे अवलंब नाही ।

निरापेक्षा म्हणिजे अपेक्षा नाहीं । परब्रह्मासी ॥ ८ ॥

८) परब्रह्माला उपमा नाहीं. तें कशावर अवलंबून नाहीं. त्याला कशाची अपेक्षा नाही. 

निरंजन म्हणिजे काये । निरंतर म्हणिजे काये।

निर्गुण म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ९ ॥

९) निरंजन, निरंतर, निर्गुण म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

निरंजन म्हणिजे जनचि नाहीं । निरंतर म्हणिजे अंतर नाहीं ।

निर्गुण म्हणिजे गुणचि नाहीं । परब्रह्मासी ॥ १० ॥

१०) परब्रह्मास प्राणीमात्रांचा संसर्कनाही. परब्रह्मामध्यें अवकाश किंवा मोकळी जागा नाहीं. तें सगळीकडे सारखें भरलेलें आहे. त्याला गुण नाहीत.  

निःसंग म्हणिजे काये । निर्मळ म्हणिजे काये ।

निश्र्चळ म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ११ ॥

११) निःसंग, निर्मळ, निश्र्चळ म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

निःसंग म्हणिजे संगचि नाहीं । निर्मळ म्हणिजे मळचि नाहीं ।

निश्र्चळ म्हणिजे चळण नाहीं । परब्रह्मासी ॥ १२ ॥

१२) परब्रह्मास आसक्ती नाहीम. कसलाही मल नाही. त्याला स्वस्थितीपासून चळण नाहीं.

निःशब्द म्हणिजे काये । निर्दोष म्हणिजे काये ।

निवृत्ती म्हणिजे काये । मज निरोपावरं ॥ १३ ॥

१३) निःशब्द, निर्दोष, निर्वृत्ति म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

निशब्द म्हणिजे शब्दचि नाहीं । निर्दोष म्हणिजे दोषची नाहीं ।

निःवृत्ती म्हणिजे वृत्तिच नाहीं । परब्रह्मासी ॥ १४ ॥

१४) परब्रह्माच्या ठिकाणीं शब्दाला किंवा भाषेला वाव नाहीं. कोणताही दोष नाही. कोणतीही वृत्ती नाही.   

निःकाम म्हणिजे काये । निर्लेप म्हणिजे काये ।

निःकर्म म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ १५ ॥

१५) निःकाम, निर्लेप, निहकर्म म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

निःकाम म्हणिजे कामचि नाहीं । निर्लेप म्हणिजे लेपचि नाहीं ।

निःकर्म म्हणिजे कर्मचि नाहीं । परब्रह्मासी ॥ १६ ॥

१६) परब्रह्माला कोणतीही इच्छा नाहीं. त्याला कांहीं चिकटत नाहीं. त्याच्या ठिकाणीं कोणतेही कर्म नाहीं.

अनाम्य म्हणिजे काये । अजन्मा म्हणिजे काये ।

अप्रत्यक्ष म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ १७ ॥

१७) अनामा, आजन्मा, अप्रत्यक्ष म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

आनाम्य म्हणिजे नामचि नाहीं । अजन्मा म्हणिजे जन्मचि नाहीं ।

अप्रत्यक्ष म्हणिजे प्रत्यक्ष नाहीं । परब्रह्म तें ॥ १८ ॥

१८) परब्रह्मास कांहीं नाव नाही. कारण त्यास रुप नाहीं. त्यास जन्म नाहीं. परब्रह्म इंद्रियांना गोचर नाहीं. 

अगणीत म्हणिजे काये । अकर्तव्य म्हणिजे काये ।

अक्षै म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ १९ ॥

१९) अगणित, अकर्तव्य, अक्षय म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

अगणीत म्हणिजे गणीत नाहीं । अकर्तव्य म्हणिजे कर्तव्यता नाहीं ।

अक्षै म्हणिजे क्षयचि नाहीं । परब्रह्मासी ॥ २० ॥

२०) परब्रह्माचे मोजमाप करतां येत नाही. तें नीतिअनीतीच्या पलीकडे आहे. त्यास कधींच झीज नाहीं. 

अरुप म्हणिजे काये । अलक्ष म्हणिजे काये ।

अनंत म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ २१ ॥

२१) अरुप, अलक्ष्य, अनंत म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

अरुप म्हणिजे रुपचि नाहीं । अलक्ष म्हणिजे लक्षत नाहीं ।

अनंत म्हणिजे अंतचि नाहीं । परब्रह्मासी ॥ २२ ॥

२२) परब्रह्मास कोणतेंच रुप नाहीं. तें मनाला आकलन होत नाहीं. त्यास कधीं अंत नाहीं. 

अपार म्हणिजे काये । अढळ म्हणिजे काये ।

अतर्क्ये म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ २३ ॥

२३) अपार, अधळ, अतर्क्य म्हणजे काय तें मला सांगावें.  

अपार म्हणिजे पारचि नाहीं । अधळ म्हणिजे ढळचि नाहीं ।

अतर्क्ये म्हणिजे तर्कत नाहीं । परब्रह्म तें ॥ २४ ॥

२४) परब्रह्म अमर्याद आहे. त्याचा परतीर गाठंता येत नाही. परब्रह्म आपल्या स्थानापासून कधींच ढळत नाहीं. भ्रष्ट होत नाहीं. बुद्धीला त्याच्या स्वरुपाबद्दल कल्पना करतां येत नाहीं. 

अद्वैत म्हणिजे काये । अदृश्य म्हणिजे काये ।

अच्युत म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ २५ ॥

२५) अद्वैत, अदृश्य, अच्युत म्हणजे काय तें मला सांगावें. 

अद्वैत म्हणिजे द्वैतचि नाहीं । अदृश्य म्हणिजे दृश्यचि नाहीं ।

अच्युत म्हणिजे चेवत नाहीं । परब्रह्म तें ॥ २६ ॥

२६) परब्रह्म अगदी एकच एकआहे. तेथें दुसरें कांहीं नाहीं. परब्रह्म अतिंद्रिय आहे. इंद्रियांना कधीं गोचर होत नाहीं. तसेंच तें स्वस्थानापासून कधींही खाली घसरत नाहीं. 

अछेद म्हणिजे काये । अदाह्य म्हणिजे कये ।

अक्लेद म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ २७ ॥

२७) अच्छेद, अदाह्य, अक्लेद्य म्हणजे काय तें मला सांगावें.     

अछेद म्हणिजे छेदेना । अदाह्य म्हणिजे जळेना ।

अक्लेद म्हणिजे कालवेना । परब्रह्म तें ॥ २८ ॥

२८) परब्रह्माला तोडता येत नाहीं. तें जळत नाहीं. तें भिजत नाहीं.

परब्रह्म म्हणिजे सकळांपरतें । तपास पाहातां आपणचि तें ।

हें कळें अनुभवमतें । सद्गुरु केलियां ॥ २९ ॥

२९) सांगण्याचें तात्पर्य असें कीं, परब्रह्म सार्‍या दृश्य विश्र्वाच्या पलीकडे आहे. त्याच्यासारखें तेंच आहे. दुसरें काहींहीं त्याच्यासारखें नाही. सद्गुरुची संगत केल्यानें अनुभव येतो. आणि मग परब्रह्माचें स्वरुप समजते.  

इति श्रीदासबोधे गुरुशिष्यसंवादे आशंकानाम समास पहिला ॥

Samas Pahila Aakaksha

समास पहिला आशंकानाम

Custom Search