Wednesday, April 17, 2019

ShriShivLilamrut Adhyay 2 श्रीशिवलिलामृत अध्याय दुसरा


ShriShivLilamrut Adhyay 2 
ShriShivLilamrut Adhyay 2 is in Marathi. It is from Skandha Purana, Brahmottar Khanda. Shri Shiv.i.amrut is very pious and consists of 15 chapters. Actually there areonly 14 chapters however 15 chapter is written by Shridhar. Thiw swcond Adhyay is about Shivratri. It describes the importance of ShivRatri Vrata. This Vrata makes the devotee of God Shiva free from all sins and the end opf life he attains Shiva Loka. It can be summeriesd as under. 1. Fast on the day of ShivRatri. 2. Reciting God Shiva's Mantra or Name. 3. Performing Pooja Of God Shiva with Bilva Dala (1thousand or more). 4. Rudrabhiskek. 5. Pooj and Jagaran in the night performing pooja of God Shiva, in all 4 Praharas.

ShriShivLilamrut Adhyay 2 

श्रीशिवलिलामृत अध्याय दुसरा


Custom Search


श्रीशिवलिलामृत अध्याय दुसरा
श्रीगणेशाय नमः । 
जेथें सर्वदा शिवस्मरण । तेथेंभुक्ति मुक्ति सर्वकल्याण । 
नाना संकटें विघ्ने दारुण । न बाधती कालत्रयीं ॥ १ ॥
संकेतें अथवा हास्येंकरुन । भलत्या मिसें घडो शिवस्मरण ।
न कळतां परिसासी लोह जाण । संघटतां सुवर्ण करी कीं ॥ २ ॥
न कळतां प्राशिलें अमृत । परी अमर करी कीं यथार्थ ।
औषधी नेणतां भक्षित । परी रोग सत्य हरी कीं ॥ ३ ॥
शुष्कतृणपर्वत अद्भुत । नेणतां बाळक अकस्मात ।
अग्निस्फुलिंग टाकीत । परी भस्म यथार्थ करी कीं ॥ ४ ॥
तैसें न कळतां घडे शिवस्मरण । परी सकळ दोषां होय दहन ।
अथवा विनोदेंकरुन । शिवस्मरण घडो कां ॥ ५ ॥
हे कां व्यर्थ हांका फोडिती । शिव शिव नामें आरडती ।
अरे कां हे उगे न राहती । हरहर गर्जती वेळोवेळां ॥ ६ ॥
शिवनामाचा करिती कोल्हाळ । माझें उठविलें कपाळ ।
शिव शिव म्हणतां वेळोवेळ । काय येतें यांच्या हाता ॥ ७ ॥
ऐसी हेळणा करी क्षणक्षणीं । परी उमावल्लभनाम ये वदनीं ।
पुत्रकन्यानामेंकरुनी । शिवस्मरण घडो कां ॥ ८ ॥
महाप्रीतीनें करितां शिवस्मरण । आदरें करितां शिवध्यान ।
शिवस्वरुप मानूनी ब्राह्मण । संतर्पण करी सदां ॥ ९ ॥
ऐसी शिवीं आवडी धरी । त्याहीमाजी आली शिवरात्री ।
उपवास जागरण करी । होय बोहरी महत्पापा ॥ १० ॥
ते दिवशीं बिल्वदळें घेऊन । यथासांग घडलें शिवार्चन ।
तरी सहस्त्रजन्मींचे पाप संपूर्ण । भस्म होऊन जाईल ॥ ११ ॥
नित्य बिल्वदळें शिवासी वाहत । त्याएवढा नाहीं पुण्यवंत ।
तो तरेल हें नवल नव्हे सत्य । त्याच्या दर्शनें बहुत तरती ॥ १२ ॥
प्रातःकाळी घेतां शिवदर्शन । यामिनीचें पाप जाय जळोन ।
पूर्वजन्मींचें दोष गहन । माध्याह्नीं दर्शन घेतां नुरती ॥ १३ ॥
सायंकाळीं शिव पाहतां सप्रेम । सप्तजन्मींचें पाप होय भस्म ।
शिवरात्रीचा महिमा परम । शेषही वर्णू शकेना ॥ १४ ॥
कपिलाषष्ठी अर्धोदय संक्रमण । महोदय गजच्छाया ग्रहण ।
इतुकेही पर्वकाळ ओंवाळून । शिवरात्रीवरुन टाकावे ॥ १५ ॥
शिवरात्री आधींचा पुण्यदिवस । त्याहीवरी पूजन जागरण विशेष ।
त्रिकाळपूजा आणि रुद्रघोष । त्याच्या पुण्यासी पार नाहीं ॥ १६ ॥
वसिष्ठ विश्र्वामित्रादि मुनीश्र्वर । सुरगण गंधर्व किन्नर ।
सिद्ध चारण विद्याधर । शिवरात्रीव्रत करिताती ॥ १७ ॥
यदर्थीं सुरस कथा बहुत । शौनकादिकां सांगे सूत ।
ती श्रोतीं ऐकावी सावचित्त । अत्यादरें करुनियां ॥ १८ ॥
तरी मासांमाजी माघमास । ज्याचा व्यास महिमा वर्णी विशेष ।
त्याहीमाजी कृष्णचतुर्दशीस । मुख्य शिवरात्री जाणिजे ॥ १९ ॥
विंध्याद्रिवासी एक व्याध । मृगपक्षीघातक परमनिषिद्ध ।
महानिर्दय हिंसक निषाद । केले अपराध बहुत तेणें ॥ २० ॥
धनुष्यबाण घेऊनि करीं । पारधीसी चालिला दुराचारी ।
पाश वागुरा कक्षेसी धरी । कवच लेत हरितवर्ण ॥ २१ ॥
करीं गोधांगुलित्राण । आणिकही हातीं शस्त्रसामुग्री घेऊन ।
काननीं जातां शिवस्थान । शोभायमान देखिलें ॥ २२ ॥
तंव तो शिवरात्रीचा दिन । यात्रा आली चहूंकडून ।
शिवमंदिर श्रृंगारुन । शोभा आणिली कैलासींची ॥ २३ ॥
शुद्धरजततगटवर्ण । देवालय झळके शोभायमान ।
गगनचुंबित ध्वज पूर्ण । रत्नजडित कळस तळपताती ॥ २४ ॥
मध्यें मणिमय शिवलिंग । भक्त पूजा करिती सांग ।
अभिषेकधारा अभंग । विप्र धरिती रुद्रघोषें ॥ २५ ॥
एक टाळ मृदंग घेऊन । सप्रेम करिती शिवकीर्तन ।
श्रोते करटाळी वाजवून । हरहर शब्दें घोष करिती ॥ २६ ॥
नाना परिमळद्रव्यसुवास । तेणें दशदिशा दुमदुमिल्या विशेष ।
लक्ष दीपांचे प्रकाश । जलजघोष घंटारव ॥ २७ ॥
शशिमुखा गर्जती भेरी । त्यांचा नाद न माये अंबरीं ।
एवं चतुर्विध वाद्यें नानापरी । भक्त वाजविती आनंदें ॥ २८ ॥
तों तेथें व्याध पातला । समोर विलोकी सर्व सोहळा । 
एक मुहूर्त उभा ठाकला । हांसत बोलिला विनोदे ॥ २९ ॥
हे मूर्ख अवघे जन । येथें द्रव्य काय व्यर्थ नासोन ।
आंत दगड बाहेरी पाषाण । देवपण येथें कैंचे ॥ ३० ॥               
उत्तम अन्न सांडून । व्यर्थ कां करिती उपोषण ।
ऐसिया चेष्टा करीत तेथून । काननाप्रती जातसे ॥ ३१ ॥
लोक नामें गर्जती वारंवार । आपणहि विनोदें म्हणें शिव हर हर ।
सहज सव्य घालूनि शिवमंदिर । घोर कांतार प्रवेशला ॥ ३२ ॥
वाचेसी लागला तोचि वेध । विनोदें बोले शिव शिव शब्द ।
नामप्रतापें दोष अगाध । झडत सर्व चालिले ॥ ३३ ॥
घोरांदर सेवितां वन । नाढळतीच जीव लघुदारुण ।
तों वरुणदिग्वधूचें सदन । वासरमणि प्रवेशला ॥ ३४ ॥
निशा प्रवर्तली सबळ । कीं ब्रह्मांड करंडां भरलें काजळ ।
कीं विशाळ कृष्णकंबळ । मंडप काय उभारिला ॥ ३५ ॥
विगत धवा जेवीं कामिनी । तेवीं न शोभे कदा यामिनी ।
जरी मंडित दिसे उडुगणीं । परी पतिहीन रजनी ते ॥ ३६ ॥
जैसा पंडित गेलिया सभेंतून । मूर्ख जल्पती पाखंडज्ञान ।
जेवीं अस्ता जाता सहस्त्रकिरण । उडुगणें मागें झळकती ॥ ३७ ॥
असो ऐसी निशा दाटली सुबद्ध । अवघा वेळ उपवासी निषाद ।
तों एक सरोवर अगाध । दृष्टीं देखिलें शोधितां ॥ ३८ ॥
अनेक संपत्ती सभाग्यसदनीं । तेवीं सरोवरीं शोभती कुमुदिनी ।
तटीं बिल्ववृक्ष गगनीं । शोभायमान पसरला ॥ ३९ ॥
योगभ्रष्ट कर्मभूमीसी पावती जनन । तेवीं बिल्व डहाळिया गगनींहून ।
भूमीस लागल्या येऊन । माजी रविशशिकिरण न दिसे ॥ ४० ॥
त्यांत तम दाटलें दारुण । माजी बैसला व्याध जाऊन ।
शरासनीं शर लावून । कानाडी ओढोन सावज लक्षी ॥ ४१ ॥
दृष्टीं बिल्वदळें दाटली बहुत । तीं दक्षिणहस्तें खुडोनि टाकीत ।
तों तेथें पद्मर्जहस्तें स्थापित । शिवलिंग दिव्य होतें ॥ ४२ ॥
त्यावरी बिल्वदळें पडत । तेणें संतोषला अपर्णानाथ ।
व्याधासी उपवास जागरण घडत । सायास न करितां अनायासें ॥ ४३ ॥
वाचेसी शिवनामाचा चाळा । हर हर म्हणे वेळोवेळां ।
पापक्षय होत चालिला । पूजन स्मरण सर्व घडलें ॥ ४४ ॥
एक याम झालिया रजनी । तों जलपानालागीं एक हरिणी ।
आली तेथें ते गर्भिणी । परम सुकुमार तेजस्वी ॥ ४५ ॥
व्याध तिणें लक्षिला दुरुन । कृतांतवत परम दारुण ।
आकर्ण ओढिला बाण । देखोनि हरिणी बोलतसे ॥ ४६ ॥
म्हणे महापुरुषा अन्यायाविण । कां मजवरी लाविला बाण ।
मी तव हरिणी आहे गर्भिण । वध तुवां न करावा ॥ ४७ ॥
उदरांत गर्भ सूक्ष्म अज्ञान । वधितां दोष तुज दारुण ।
एक रथभरी जीव वधिता सान । तरी एक बस्त वधियेला ॥ ४८ ॥
शत बस्त वधितां एक । वृषभहत्येचें पातक ।
शत वृषभ तैं गोहत्या देख । घडली शास्त्र वदतसे ॥ ४९ ॥
शत गोहत्येचें पातक पूर्ण । एक वधिता होय ब्राह्मण ।
शत ब्रह्महत्येचें पातक जाण । एक स्त्री वधिलिया ॥ ५० ॥
शत स्त्रियांहूनि अधिक । एक गुरुहत्येचे पातक ।
त्याहूनि शतगुणी देख । एक गर्भिणी वधिलिया ॥ ५१ ॥
तरी अन्याय नसतां ये अवसरीं । मज मारिसी कां वनांतरीं ।
व्याध म्हणे कुटुंब घरीं । उपवास वाट पहात ॥ ५२ ॥
मीही आजी निराहार । अन्न नाहींच अणुमात्र । 
परी मृगी होऊनि सुंदर । गोष्टी वदसी शास्त्रींच्या ॥ ५३ ॥
मज आश्र्चर्य वाटतें पोटीं । नराऐशा सांगसी गोष्टी ।
तिज देखोनियां दृष्टीं । दया हृदयीं उपजतसे ॥ ५४ ॥
पूर्वी तूं होतीस कोण । तुज एवढें ज्ञान कोठून ।
तूं विशाळनेत्री रुपलावण्य । सर्व वर्तमान मज सांगे ॥ ५५ ॥
मृगी म्हणे ते अवसरीं । पूर्वी मंथन करितां क्षीर सागरीं ।
चतुर्दश रत्नें काढिलीं सुरासुरीं । महाप्रयत्नेंकरुनियां ॥ ५६ ॥
त्यांमाजी मी रंभा चतुर । मज देखोनि भुलती सुरवर ।
नाना तपें आचरोनि अपार । तपस्वी पावती आम्हांतें ॥ ५७ ॥
म्यां नयनकटाक्षजाळें पसरुन । बांधिले निर्जरांचें मनमीन । 
माझिया अंगसुवास वेधून । मुनिभ्रमर धांवती ॥ ५८ ॥
माझें गायन ऐकावया सुरंग । सुधापानीं धांवती कुरंग ।
मी भोगीं स्वर्गीचे दिव्य भोग । स्वरुपें न मानी कोणासी ॥ ५९ ॥
मद अंगीं चढला बहुत । शिवभजन टाकिलें समस्त ।
शिवरात्री सोमवार प्रदोषव्रत । शिवार्चन सांडिलें म्यां ॥ ६० ॥
सोडोनियां सुधापान । करुं लागलें मद्यप्राशन ।
हिरण्यनामा दैत्य दारुण । सुर सोडोनि रतलें त्यासीं ॥ ६१ ॥
ऐसा लोटला काळ अपार । मृगयेसी गेला तो असुर ।
त्या दुष्टासंगे अपर्णावर- । भजनपूजन विसरलें ॥ ६२ ॥
मनासी ऐसें वाटलें पूर्ण । असुर गेला मृगयेलागुन । 
इतुक्यांत घ्यावें शिवदर्शन । म्हणोनि गेलें कैलासा ॥ ६३ ॥
मज देखतां हिमनगजामात । परम क्षोभोनि शाप देत ।
तूं परम पापिणी यथार्थ । मृगी होई मृत्युलोकीं ॥ ६४ ॥
तुझ्या सख्या दोघीजणी । त्या होतील तुजसवें हरिणी ।
हिरण्य असुर माझिये भजनीं । असावध सर्वदा ॥ ६५ ॥
तोही मृग होऊनि सत्य । तुम्हांसींचि होईल रत ।
ऐक व्याधा सावचित्त । मग म्यां शिव प्रार्थिला ॥ ६६ ॥
हे पंचवदना विरुपाक्षा । सच्चिदानंदा कर्माध्यक्षा । 
दक्षमखदळणा सर्वसाक्षा । उःशाप देईं आम्हांतें ॥ ६७ ॥
भोळा चक्रवर्ती दयाळ । उःशाप वदला पयःफेनधवल ।
द्वादश वर्षें भरतां तात्काळ । पावाल माझिया पदातें ॥ ६८ ॥
मग आम्हीं मृगयोनीं । जन्मलों ये कर्मअवनीं ।
मी गर्भिणी आहें हरिणी । प्रसूतकाळ समीप असे ॥ ६९ ॥
तरी मी आपुल्या स्वस्थळा जाऊन । सत्वर येतें गर्भ ठेवून ।
मग तूं सुखें घेईं प्राण । सत्य वचन हें माझें ॥ ७० ॥
ऐसी मृगी बोलिली सावचित्त । त्यावरी तो व्याध काय बोलत ।
तूं गोड बोलसी यथार्थ । परी विश्र्वास मज न वाटे ॥ ७१ ॥
नानापरी असत्य बोलोन । करावें शरीराचें संरक्षण ।
हें प्राणीमात्रासी आहे ज्ञान । तरी तूं शपथ वदे आतां ॥ ७२ ॥
महत्पापें उच्चारुन । शपथ वदें यथार्थ पूर्ण ।
यावरी ते हरिणी दीनवदन । वाहत आण ऐका ते ॥ ७३ ॥
ब्राह्मणकुळीं उपजोन । जो न करी वेदशास्त्राध्यन । 
सत्यशौचवर्जित संध्याहीन । माझें शिरीं पातक तें ॥ ७४ ॥
एक वेदविक्रय करिती पूर्ण । कृतघ्न परपीडक नावडे भजन ।
एक दानासी करिती विघ्न । गुरु निंदाश्रवण एक करिती ॥ ७५ ॥
रमावरउमावरांची निंदा । त्या पापाची मज होय आपदा ।
दान दिधलें जें ब्रह्मवृंदा । हिरोनी घेती माघारें ॥ ७६ ॥
एक यतिनिंदा करिती । एक शास्त्रें पहाती द्वैत निर्मिती ।
नाना भ्रष्टमार्ग आचरती । स्वधर्म आपुला सांडोनियां ॥ ७७ ॥
देवालयामाजी जाऊनी । हरिकथापुराणश्रवणीं ।
जे बैसती विडा घेउनी । ते कोडी होती पापिये ॥ ७८ ॥
जे देवळांत करिती स्त्रीसंभोग । कीं स्त्रीभ्रतारांसी करिती वियोग ।
ते नपुसंक होऊनि अभाग्य । उपजती या जन्मीं ॥ ७९ ॥
वर्मकर्में निंदा करीत । तो जगपुरीषभक्षक काग होत ।
शिष्यांसी विद्या असोनि न सांगत । तो पिंगळा होत निर्धारें ॥ ८० ॥
अनुचित प्रतिग्रह ब्राह्मण घेती । त्यानिमित्तें गंडमाळा होती ।
परक्षेत्रींच्या गाई वळूनि आणिती । ते अल्पायुषी होती या जन्मीं ॥ ८१ ॥
जो राजा करी प्रजापीडण । तो या जन्मीं व्याघ्र कां सर्प होय दारुण ।
वृथा करी साधुछळण । निर्वंश पूर्ण होय त्याचा ॥ ८२ ॥
स्त्रिया व्रतनेम करीत । भ्रतारासी अव्हेरीत । 
धनधान्य असोनि वंचित । त्या वाघुळा होती या जन्मीं ॥ ८३ ॥
पुरुष कुरुप म्हणोनियां त्यागिती । त्या या जन्मीं बालविधवा होती ।
तेथेंही जारकर्म करिती । मग त्या होती वारांगना ॥ ८४ ॥
ज्या भ्रतारासी निर्भर्सिती । त्या दासी किंवा कुलटा होती ।
सेवक स्वामीचा द्रोह करिती । ते जन्मा येती श्र्वानाच्या ॥ ८५ ॥
सेवकापासूनि सेवा घेऊन । त्याचें जो न दे वेतन ।
तो अत्यंत भिकारी होऊन । दारोदारीं हिंडतसे ॥ ८६ ॥
स्त्रीपुरुष गुज बोलतां । जो जाऊनि ऐके तत्वतां ।
त्याची स्त्री दुरावे हिंडतां । अन्न न मिळे तयातें ॥ ८७ ॥
जे जारणमारण करिती । ते भूत प्रेत पिशाच होती ।
यती उपवासें पीडिती । त्यांतें दुष्काळ जन्मवरी ॥ ८८ ॥
स्त्री रजस्वला होऊनी । गृही वावरे जे पापिणी ।
पूर्वज रुधिरीं पडती पतनीं । त्या गृही देव पितृगण न येती ॥ ८९ ॥
जे देवाच्या दिपाचें तेल नेती । ते या जन्मीं निपुत्रिक होती ।
ज्या रांधितां अन्न चोरोनी भक्षिती । त्या मार्जारी होती या जन्मीं ॥ ९० ॥
ब्राह्मणांसी कदन्न घालून । आपण भक्षिती षड्रसपक्वान्न ।
त्यांचे गर्भ पडती गळोन । आपुलिया कर्मवशें ॥ ९१ ॥
जो मातापित्यांसी शिणवीत । तो ये जन्मीं मर्कट होत ।
सासूश्र्वशुरां स्नुषा गांजित । तरी बाळक न वांचे तियेचें ॥ ९२ ॥
मृगी म्हणे व्याधालागून । जरी मी न ये परतोन ।
तरी ही महत्पापें संपूर्ण । माझ्या माथां बैसोत ॥ ९३ ॥
हे मिथ्या गोष्ट होय साचार । तरी घडो शिवपूजेचा अपहार ।
ऐसी शपथ ऐकतां निर्धार । व्याध शंकला मानसीं ॥ ९४ ॥
म्हणे पतिव्रते जाई आतां । सत्वर येईं निशा सरतां ।
हरिणी म्हणे शिवपदासी तत्वतां । पुण्यवंता जाशील ॥ ९५ ॥
उदकपान करुनि वेगीं । निजाश्रमा गेली ते कुरंगी ।
इकडे व्याध दक्षिणभागीं । टाकी बिल्वदळें खुडूनियां ॥ ९६ ॥
दोन प्रहर झाली यामिनी । द्वितीय पूजा शिवें मानुनी ।
अर्धपाप जळालें मुळींहुनी । सप्तजन्मींचें तेधवा ॥ ९७ ॥
नामीं आवड जडली पूर्ण । व्याध करी शिवस्मरण ।
मृगीमुखें ऐकिलें निरुपण । सहज जागरण घडलें तया ॥९८ ॥
तों दुसरी हरिणी अकस्मात । पातली तेथें तृषाक्रांत ।
व्याधें बाण ओढितां त्वरित । करुणा भाकी हरिणी ते ॥ ९९ ॥
म्हणे व्याधा ऐक ये समयीं । मज कामानळें पीडीलें पाहीं ।
पतीसी भोग देईनि लवलाही । परतोनि येतें सत्वर ॥ १०० ॥
व्याध आश्र्चर्य करी मनांत । म्हणे शपथ बोलोनि जाई त्वरित।
धन्य तुमचें जीवित्व । सर्व शास्त्रार्थ ठाउका ॥ १०१ ॥
चापी तडाग सरोवर । जो पतित मोडी देवागार ।
गुरुनिंदक मद्यपानीं दुराचार । तीं पापें समग्र मस्तकीं माझ्या ॥ १०२ ॥
महाक्षत्रिय आपण म्हणवित । समरांगणीं मागें पळत ।
वृत्ति हरी सीमा लोटित । ग्रंथ निंदित महापुरुषांचे ॥ १०३ ॥
वेदशास्त्रांची निंदा करी । संतभक्तांसीं द्वेष धरी ।
हरिहर चरित्रें अव्हेरी । माझें शिरीं तीं पापें ॥ १०४ ॥
धनधान्य असोनि पाहीं । पतीलागीं शिणवी म्हणे नाहीं ।
पति सांडोनि निजे परगृहीं । तीं पापें माझिया माथां ॥ १०५ ॥
पुत्र स्नुषा सन्मार्ग वर्ततां । त्यांसी व्यर्थचि गांजिती जे न पाहता ।
ते कुरुप होती तत्वतां । हिंडतां भिक्षा न मिळेचि ॥ १०६ ॥
बंधुबंधु जे वैर करिती । ते या जन्मीं मत्स्य होती ।
गुरुचें उणें जे पाहती । त्यांची संपत्ती दग्ध होय ॥ १०७ ॥
जे मार्गस्थांचीं वस्त्रें हरिती । ते अतिशूद्र प्रेतवस्त्रें पांघरती ।
आम्ही तपस्वी म्हणोनियां अनाचार करिती । ते घुले होती मोकाट ॥ १०८ ॥
दासी स्वामी सेवा न करी । ती ये जन्मीं होय मगरी ।
जो कन्या विक्रय करी । हिंसक योनीं निपजे तो ॥ १०९ ॥
स्त्री भ्रताराची सेवा करीत । तीस जो व्यर्थचि गांजित ।
त्याचा गृहभंग होत । जन्मजन्मांतरीं न सुटे ॥ ११० ॥
ब्राह्मण करी रसविक्रय । घेतां देतां मद्यपी होय ।
जो ब्रह्मवृंदा अपमानिताहे । तो होय ब्रह्मराक्षस ॥ १११ ॥
एकें उपकार केला । जो नष्ट नाठवी त्याला ।
तो कृतघ्न जंत झाला । पूर्वकर्में जाणिजे ॥ ११२ ॥
विप्र श्राद्धीं जेवुनी । स्त्रीभोग करी ते दिनीं ।
तो श्र्वानसूकरयोनीं । उपजेल निःसंशयें ॥ ११३ ॥
व्यवहारी दहांत बैसोन । खोटी साक्ष देई गर्जोन ।
पूर्वज नरकीं पावती पतन । असत्य साक्ष देतांचि ॥ ११४ ॥
दोघी स्त्रिया करुन । एकीचेंच राखी जो मन ।
तो गोचिड होय जाण । सारमेय शरीरीं ॥ ११५ ॥
पूर्वजन्मीं कोंडी उदक । त्याचा मळमूत्र निरोध देख ।
करितां साधुनिंदा आवश्यक । सत्वर दंत भग्न होती ॥ ११६ ॥
देवालयीं करी भोजन । तरी ये ज्मीं होय क्षीण ।
पृथ्वीपतीची निंदा करितां जाण । उदरीं मंदाग्नि होय पैं ॥ ११७ ॥
ग्रहणसमयीं करी भोजन । त्यासी पित्तरोग होय दारुण ।
परबाळें विकी परदेशीं नेऊन । तरी सर्वांगी कुष्ट भरे ॥ ११८ ॥
जी स्त्री करी गर्भपातन । ती उपजे वंध्या होऊन ।
देवालय टाकी पाडोन । तरी अंगभंग होय त्याचा ॥ ११९ ॥
अपराधाविण स्त्रीसी गांजिताहे । त्याचें ये जन्मीं एक अंग जाये ।
ब्राह्मणाचे अन्न हरिती पापिये । त्यांचा वंश न वाढे कधीं ॥ १२० ॥
गुरु संत माता पिता । त्यांसी होय जो निर्भत्सिता ।
तरी वाचा जाय त्तवतां । अडखळे बोलतां क्षणक्षणां ॥ १२१ ॥
जो ब्राह्मणांसी दंड भारी । त्यासी व्याधितिडका लागती शरीरीं ।
जो संतांसी वादविवाद करी । दीर्घ दंत होती त्याचे ॥ १२२ ॥
देवद्वारींचे तरुवर । अश्र्वत्थादि वृक्ष साचार ।
तोडितां पांगुळ होय निर्धार । भिक्षा न मिळे हिंडता ॥ १२३ ॥
जो सूतकान्न भक्षित । त्याचे उदरी नाना रोग होत ।
आपणचि परिमळद्रव्य भोगी समस्त । तरी दुर्गंधी सर्वांगीं ॥ १२४ ॥
ब्राह्मणाचे ऋण न देतां । तरी बाळपणीं मृत्यु पावे पिता ।
जलवृक्षछाया मोडितां । तरी एकही स्थळ न मिळे त्यातें ॥ १२५ ॥
ब्राह्मणासी आशा लावून । चाळवी नेदी कदा दान ।
तो ये जन्मी अन्न अन्न । करीत हिंडे घरोघरीं ॥ १२६ ॥
जो पुत्रद्वेष करीत । आणि दरिद्रियाचें लग्न मोडित ।
तरी स्त्रीसी सल राहे पोटांत । वंध्या निश्र्चित संसारीं ॥ १२७ ॥
जेणें ब्राह्मण बांधिले निग्रहून । त्यासी सांडसें तोडी सूर्यनंदन ।
जो नायके कथाग्रंथ पावन । बधिर होय जन्मोजन्मीं ॥ १२८ ॥
जो पीडी मातापितयांस । त्याचा सर्वदा होई कार्यनाश ।
एकासी भजे निंदी सर्व देवांस । तरी एकचि पुत्र होय त्यासी ॥ १२९ ॥
जो चांडाळ गोवध करी । त्यासी मिळे कर्कश नारी ।
वृषभ वधितां निर्धारीं । शतमूर्ख पुत्र होय त्यासी ॥ १३० ॥
उदकतृणेंविण पशु मारीत । तरी मुक्याचि प्रजा होती समस्त ।
जो पतिव्रतेसी भोगूं इच्छित । तरी कुरुप नारी कर्कशा मिळे ॥ १३१ ॥
जो पारधी बहु जीव संहारी । तो फेंपरा होय संसारीं ।
गुरुचा त्याग जो चांडाळ करी । तो उपजतांचि मृत्यु पावे ॥ १३२ ॥
नित्य अथवा रविवारी मुतें रवीसमोर । त्याचे बाळपणीं दंत भग्न केश शुभ्र ।
जे मृत बाळासाठीं रुदती निर्धार । त्यांस हांसतां निपुत्रिक होय ॥ १३३ ॥
हरिणी म्हणे व्याधालागून । मी सत्वर येतें पतीसी भोग देऊन ।
न ये तरी हीं पापें संपूर्ण । माझ्या माथां बैसोत पैं ॥ १३४ ॥
व्याध मनांत शंकोन । म्हणे धन्य धन्य तुमचे ज्ञान ।
सत्वर येईं गृहासी जाऊन । सत्य संपूर्ण सांभाळीं ॥ १३५ ॥
जलपान करुनि वेगीं । आश्रमा गेली ते कुरंगी । 
तो मृगराज तेचि प्रसंगीं । जलपानार्थ पातला ॥ १३६ ॥
व्याधें ओढिला बाण । तों मृग बोले दीनवदन ।
म्हणे माझ्या स्त्रिया पतिव्रता सगुण । त्यांसी पुसोन येतों मी ॥ १३७ ॥
शपथ ऐकें त्वरित । कीर्तन करिती प्रेमळ भक्त । 
तो कथारंग मोडितां विर्वंश होत । पाप सत्य मम माथां ॥ १३८ ॥
ब्रह्मकर्म वेदोक्त । शुद्ध निजांगें आचरत ।
तो अधम नरकीं पडत । परधर्म आचरतां ॥ १३९ ॥
तीर्थयात्रेसी विघ्नें करी । वाटपाडी वस्त्र द्रव्य हरी ।
तरी सर्वांगीं व्रण अघोरीं । नरकीं पडे कल्पपर्यंत ॥ १४० ॥
शास्त्रकोशीं नाहीं प्रमाण । कूटकविता करी क्षुद्र लक्षून ।
हरिती ब्राह्मणांचा मान । तरी संतान तयांचें न वाढे ॥ १४१ ॥
हरिदिनीं शिवदिनीं उपोषण । विधियुक्त न करी द्वादशी पूर्ण ।
तरी हस्त पाद क्षीण । होती त्याचे निर्धारें ॥ १४२ ॥
एक शिवहरीप्रतिमा फोडिती । एक भगवद्भक्तां विघ्नें करिती ।
एक शिवमहिमा उच्छेदिती । नरकीं होती कीटक ते ॥ १४३ ॥
मातृद्रोही त्यासी व्याधी भरे । पितृद्रोही पिशाच विचरे ।
गुरुद्रोही तात्काळ मरे । भूतप्रेतगणीं विचरे तो ॥ १४४ ॥
विप्र आहार बहुत जेविती । त्यांसी जो हांसे दुर्मती ।
त्याचे मुखीं अरोचक्ररोग निश्र्चिती ॥ १४५ ॥
एक गो विक्रय करिती । एक कन्या विक्रय अर्जिती ।
ते नर मार्जार मस्त होती । बाळें भक्षिती आपुलीं ॥ १४६ ॥
जो कन्या भगिनी अभिलाषी । कामदृष्टीं न्याहाळी पतिव्रतेसी । 
प्रमेहरोग होय त्यासी । कीं खडा गुह्यांत दाटत ॥ १४७ ॥
प्रासादभंग लिंगभंग करी । देवांचीं उपकरणें अलंकार चोरी ।
देवप्रतिष्ठा अव्हेरी । पंडुरोग होय ॥ १४८ ॥
एक मित्रद्रोह विश्र्वासघात करिती । मातृपितृहत्या गुरुसी संकटीं पाडिती ।
ब्रह्मवध गोवध न वारिती । अंगी सामर्थ्य असोनियां ॥ १४९ ॥
ब्राह्मण बैसवोनि बाहेरी । उत्तमान्न जेविती गृहांतरीं ।
सोयर्‍यंची प्रार्थना करी । संग्रहणी पोटशूळ होती ॥ १५० ॥
एक कर्मभ्रष्ट पंचयज्ञ न करिती । एकब्राह्मणांची सदनें जाळिती ।
एक दीनासी मार्गी नागविती । एक संतांचा करिती अपमान ॥ १५१ ॥
एक करिती गुरुछळण । एक म्हणती पाहों याचें लक्षण ।
नाना दोष आरोपिती अज्ञान । त्यांचें संतान न वाढे ॥ १५२ ॥
जो सदा पितृद्वेष करी । जो ब्रह्मवृदांसी अव्हेरी ।
शिवकीर्तन ऐकतां  त्रासे अंतरी । तरी पितृवीर्य नव्हे तो ॥ १५३ ॥
शिवकीर्तनीं नसे सादर । तरी कर्णमूळरोग निर्धार ।
नसत्याचि गोष्टी जल्पे अपार । तों दर्दुर होय निर्धारें ॥ १५४ ॥
शिवकीर्तन किंवा पुराण श्रवण । तेथें शयन करितां सर्प होय दारुण ।
एक अतिवादक छळक जाण । ते पिशाचयोनी पावती ॥ १५५ ॥
एकां देवार्चनीं वीट येत । ब्राह्मण पूजावया कंटाळत ।
तीर्थप्रसाद अव्हेरीत । त्यांच्या आंखुडती अंगशिरा ॥ १५६ ॥
मृग म्हणे ऐसीं पापें अपार । मम मस्तकीं होईल परम भार ।
मग पारधी म्हणे सत्वर । जाई स्वस्थाना मृगवर्या ॥ १५७ ॥
व्याध शिवनामें गर्जे ते क्षणीं । कंठ सद्गदित अश्रु नयनीं ।
मागुती बिल्वदळें खुडोनी । शिवावरी टाकीतसे ॥ १५८ ॥
चौं प्रहरांच्या पूजा चारी । संपूर्ण झाल्या शिवजागरीं ।
सप्तजन्मींचीं पापें निर्धारीं मुळींहूनी भस्म झालीं ॥ १५९ ॥
तों पूर्वदिशा मुख प्रक्षाळित । सुपर्णाग्रज उदय पावत ।
आरक्तवर्ण शोभा दिसत । तेंचि कुंकुम प्राचीचें ॥ १६० ॥
तों तिसरी मृगी आली अकस्मात । व्याध देखिला कृतांतवत ।
म्हणे मारुं नको मज यथार्थ । बाळासी स्तन देऊनि येतें मी ॥ १६१ ॥
व्याध अत्यंत हर्षभरित । म्हणे ही काय बोलेल शास्त्रार्थ ।
तो ऐकावया म्हणत । शपथ करुनि जाय तूं ॥ १६२ ॥
यावरी मृगी म्हणे व्याधा ऐक । जो तृणदाहक ग्रामदाहक ।    
गो ब्राह्मणांचें कोंडी उदक । क्षयरोग त्यासी न सोडी ॥ १६३ ॥
ब्राह्मणांची सदनें हरिती देख । त्यांचे पूर्वज रौरवीं पडती निःशंक ।
मातृपुत्रां बिघडती एक । स्त्रीपुरुषां बिघड पाडिती ॥ १६४ ॥
देवब्राह्मण देखोन । खालती न करिती कदा मान ।
निंदिती बोलती कठोर वचन । यम कर चरण छेदी तयांचे ॥ १६५ ॥
परवस्तु चोरावया देख । अखंड लाविला असे रोख ।
साधुसन्मानें मानी दुःख । त्यासी नेत्ररोगतिडका न सोडिती ॥ १६६ ॥
पुस्तकचोर ते मुके होती । रत्नचोरांचे नेत्र जाती । 
अत्यंत गर्वी ते महिष होती । पारधी निश्र्चिती श्येनपक्षी ॥ १६७ ॥
भक्तांची जो निंदा करीत । त्याचे मुखीं दुर्गंधी घाणित ।
जो मातापितयांसी ताडित । लुला होत यालागीं ॥ १६८ ॥
जो अत्यंत कृपण । धन न वेंची अणुप्रमाण ।
तो महाभुजंग होऊन । धुसधुसीत बैसे तेथें ॥ १६९ ॥
भिक्षेसी यतीश्र्वर आला । तो जेणें रिता दवडिला ।
शिव त्यावरी जाण कोपला । संतती संपत्ती दग्ध होय ॥ १७० ॥
ब्राह्मण बैसला पात्रावरी । उठवूनि घातला बाहेरी ।
त्याहूनियां दुराचारी । दुसरा कोणी नसे ॥ १७१ ॥
ऐसा धर्माधर्म ऐकोन । पारधी सद्गद बोले वचन ।
स्वस्थळा जाई जलपान करुनियां । बाळासी स्तन देऊन येईं ॥ १७२ ॥ 
ऐसें ऐकोनि मृगी लवलाह्या । गेली जलप्राशन करुनियां । 
बाळें स्तनीं लावूनियां । तृप्त केलीं तियेनें ॥ १७३ ॥
वडील झाली प्रसूत । दुसरी पतीची कामना पुरवीत ।
मृगराज म्हणे आतां त्वरित। जाऊं चला व्याधापासीं ॥ १७४ ॥
मृग पाडसांसहित सर्वही । व्याधापासीं आली लवलाही ।
मृग म्हणे ते समयीं । आधीं मज वधी पारधिया ॥ १७५ ॥
मृगी म्हणे हा नव्हे विधी । आम्हीं जाऊं पतीच्या आधीं ।
पाडसें म्हणती त्रिशुद्धी । आम्हांसी वधीं पारधिया ॥ १७६ ॥
त्यांचीं वचनें ऐकतां ते क्षणीं । व्याध सद्गद झाला मनीं ।
अश्रुधारा लोटल्या नयनीं । लागे चरणीं तयांच्या ॥ १७७ ॥
म्हणे धन्य जिणें माझे झालें । तुमचेनि मुखें निरुपण ऐकिलें ।
बहुतां जन्मींचे पाप जळालें । पावन केले शरीर ॥ १७८ ॥
माता पिता गुरु देव । तु्म्हीच आतां माझे सर्व । 
कैंचा संसार मिथ्या वाच । पुत्रकलत्र सर्व लटकें ॥ १७९ ॥
व्याध बोले प्रेमेंकरुन । आतां कधीं मी शिवपद पावेन ।
तों अकस्मात आलें विमान । शिवगण बैसले त्यावरी ॥ १८० ॥
पंचवदन दशभुज । व्याघ्रांबर नेसलें महाराज ।
अद्भुत तयांचे तेज । दिक्चक्रामाजी न समाये ॥ १८१ ॥
दिव्य वाद्यें वाजविती किन्नर । आलाप करिती विद्याधर ।
दिव्य सुमनांचे संभार । सुरगण स्वयें वर्षती ॥ १८२ ॥
मृगें पावली दिव्य शरीर । व्याध करी साष्टांग नमस्कार ।
मुखें म्हणे जयजय शिव हर हर । तों शरीरभाव पालटला ॥ १८३ ॥
परिसीं झगडतां लोह होय सुवर्ण । तैसा व्याध झाला दशभुज पंचवदन ।
शिवगणीं बहुत प्रार्थून । दिव्य विमानीं बैसविला ॥ १८४ ॥
मृगें पावलीं दिव्य शरीर । तींही विमानीं आरुढली समग्र ।
व्याधाची स्तुति वारंवार । करिती सुरगण सर्वही ॥ १८५ ॥
व्याध नेला शिवपदाप्रती । तारामंडळी मृगें राहती ।
अद्यापि गगनीं झळकती । जन पाहती सर्व डोळां ॥ १८६ ॥
सत्यवतीहृदयरत्नखाणी । रसभरित बोलिला लिंगपुराणीं ।
तें सज्जन ऐकोत दिनरजनीं । ब्रह्मानंदेकरुनियां ॥ १८७ ॥
धन्य ते शिवरात्रीव्रत । श्रवणें पातक दग्ध होत ।
जे हें पठण करिती सावचित्त । धन्य पुण्यवंत नर तेचि ॥ १८८ ॥
सज्जन श्रोते निर्जर सत्य । प्राशन करोत शिवलिलामृत ।
निंदक असुर कुतर्कीं बहुत । त्यांसी प्राप्त कैचें हे ॥ १८९ ॥ 
कैकासनाथ ब्रह्मानंद । तयाचें पदकल्हार सुगंध ।
तेथें श्रीधर अभंग षट्पद । रुंजी घालीत शिवनामें ॥ १९० ॥
शिवलीलामृत ग्रंथ प्रचंड । स्कंदपुराण ब्रह्मोत्तरखंड ।
परिसोत सज्जन अखंड । द्वितीयाध्याय गोड हा ॥ १९१ ॥

॥ श्रीसांबसदाशिवार्पणमस्तु ॥
  ShriShivLilamrut Adhyay 2 
श्रीशिवलिलामृत अध्याय दुसरा


Custom Search

Friday, April 5, 2019

ShriShivLilamrut Adhyay 1 श्रीशिवलिलामृत अध्याय पहिला


ShriShivLilamrut Adhyay 1 
ShriShivLilamrut Adhyay 1 is in Marathi. In this Adhyay importnce of Shiv Shadakshari Mantra is told by Shridhar. This Mantra burns all the sins of devotee who recites it. The Mantra is to be taken from A Guru.ShriShivaLilaMrut is from Skandha Purana, Brahmottar Khanda.
ShriShivLilamrut Adhyay 1
श्रीशिवलिलामृत अध्याय पहिला

श्रीशिवलिलामृत अध्याय पहिला
श्रीगणेशाय नमः । श्रीसरस्वत्यैानमः । श्री  गुरुभ्यो नमः ।
श्रीसांबसदाशिवाय नमः ।
ॐ नमोजी शिवा अपरिमिता । आदि अनादि मायातीता ।
पूर्णब्रह्मानंदशाश्र्वता । हेरंबताता जगद्गुरो ॥ १ ॥
ज्योतिर्मयस्वुपा पुराणपुरुषा । अनादिसिद्धा आनंदवनविलासा ।
मायाचक्रचाळका अविनाशा । अनंतवेषा जगत्पते ॥ २ ॥
जय जय विरुपाक्षा पंचवदना । कर्माध्यक्षा शुद्धचैतन्या ।
विश्रवंभरा कर्ममोचकगहना । मनोजदहना मनमोहन जो ॥ ३ ॥
भक्तवल्लभ तूं हिमनगजामात । भाललोचन नीलग्रीव उमानाथ ।
मस्तकीं स्वर्धुनी विराजित । जातिसुमनहारवत जी ॥ ४ ॥ 
पक्षिरथप्रिय त्रिपुरांतक । यक्षपतिमित्र प्रतापार्क ।
दक्षमखविध्वंसक मृगांक । निष्कलंक तव मस्तकीं ॥ ५ ॥
विशाळभाळ कर्पूरगौरवर्ण । काकोलभक्षक निजभक्तरक्षण ।
विश्र्वसाक्षी भस्मलेपन । भयमोचन भवहारक जो ॥ ६ ॥
जो सर्गस्थित्यंतकारण । त्रिशूलपाणी शार्दूलचर्मवसन ।
स्कंदतात सुहास्यवदन । मायाविपिनदहन जो ॥ ७ ॥
जो सच्चिदानंद निर्मळ । शिव शांत ज्ञानघन अचळ ।
जो भानुकोटितेज अढळ । सर्वकाळ व्यापक जो ॥ ८ ॥
सकलकलिमलदहन कल्मषमोचन । अनंत ब्रह्मांडनायक जगरक्षण ।
पद्मजतातमनरंजन । जननमरणनाशक जो ॥ ९ ॥
कमलोद्भव कमलावर । दशशतमुख दशशतकर । 
दशशतनेत्र सुर भूसुर । अहोरात्र ध्याती जया ॥ १० ॥
भव भवांतक भवानीवर । स्मशानवासी गिरां अगोचर ।
जो स्वर्धुनीतीरविहार । विश्र्वेश्र्वर काशीराज जो ॥ ११ ॥
व्योमहरण व्यालभूषण । जो गजदमन अंधकमर्दन ।
ॐकारमहाबलेश्र्वर आनंदघन । मदगर्वभंजन अज अजित जो ॥ १२ ॥
अमितगर्भ निगमागमनुत । जो दिगंबर अवयवरहित ।
उज्जयिनी महाकाळ कालातीत । स्मरणें कृतांतभय नाशी ॥ १३ ॥
दुरितकाननवैश्र्वानर । जो निजजनचित्तचकोतचंद्र । 
वेणुनृपवरमहत्पापहर । घृष्णेश्र्वर सनातन जो ॥ १४ ॥         
जो उमाहृदयपंजरकीर । जो निजजनहृदयाब्जभ्रमर ।
तो सोमनाथ शशिशेखर । सौराष्ट्रदेशविहारी जो ॥ १५ ॥   
कैरवलोचन करुणासमुद्र । रुद्राक्षभूषण रुद्रावतार ।
भीम भयानक भीमाशंकर । तपा पार नाहीं ज्याच्या ॥ १६ ॥
नागदमन नागभूषण । नागेंद्रकुंडल नागचर्मपरिधान ।
ज्योतिर्लिंग नागनाथ नागरक्षण । नागाननजनक जो ॥ १७ ॥     
वृत्रारिशत्रुजनकवरदायक । बाणवल्लभ पंचबाणांतक ।
भवरोगवैद्य त्रिपुरहारक । वैजनाथ अत्यद्भुत जो ॥ १८ ॥ 
त्रिनयन त्रिगुणातीत । त्रितापशमन त्रिविधभेदरहित ।
त्र्यंबकराज त्रिदोषानलशांत । करुणाकर बलाहक जो ॥ १९ ॥
कामसिंधुरविदारक कंठीरव । जगदानंदकंद कृपार्णव ।
हिमनगवासी हैमवतीधव । हिमकेदार अभिनव जो ॥ २० ॥
पंचमुकुट मायामलहरण । निशिदिन गाती आम्नाय गुण ।
नाहीं जया आदि मध्य अवसान । मल्लिकार्जुन श्रीशैलवासी ॥ २१ ॥
जो शक्रारिजनकांतकप्रियकर । भूजासंतापहरण जोडोनि कर ।
जेथें तिष्ठत अहोरात्र । रामेश्र्वर जगद्गुरु ॥ २२ ॥
ऐसिया शिवा सर्वोत्तमा । अज अजित ब्रह्मानंदधामा ।
तुझा वर्णवया महिमा । निगमागमां अतर्क्य ॥ २३ ॥ 
ब्रह्मानंद म्हणे श्रीधर । तव गुणार्णव अगाध थोर ।
तेथें बुद्धि चित्त तर्क पोहणार । न पावती पार तत्त्वतां ॥ २४ ॥
कनकाद्रिसहित मेदिनीचें वजन । करावया ताजवा आणूं कोठून ।
व्योम सांठवे संपूर्ण । ऐसें सांठवण कोठून आणूं ॥ २५ ॥
मेदिनीवसनाचें जळ आणि सिकता । कोणत्या मापें मोजूं आतां ।
प्रकाशावया आदित्या । दिप सरता केवीं होय ॥ २६ ॥
धरित्रीचें करुनि पत्र । कुधर कज्जल जलधि मषीपात्र ।
सुरद्रुम लेखणी विचित्र । करुनि लिहीत कंजकन्या ॥ २७ ॥
तेही तेथें राहिली तटस्थ । तरी आतां केवीं करुं ग्रंथ ।
जरी तूं मनीं धरिसी यथार्थ । तरी काय एक न होय ॥ २८ ॥
द्वितीयेचा किशोर इंदु । त्यासी जीर्ण वाहती दिनबंधु ।
तैसे तुझे गुण करुणासिंधु । वर्णीतसें अल्पमती ॥ २९ ॥
सत्यवतीहृदयरत्नमराळ । भेदीत गेला तव गुणनिराळ ।
अंत नकळेचि समूळ । तोही तटस्थ राहिला ॥ ३० ॥
तेथें मी मंदमति किंकर । केवीं क्रमूं शकें महीमांबर ।
परी आत्मसार्थक करावया साचार । तव गुणार्णवीं मीन झालों ॥ ३१ ॥
ऐसे शब्द ऐकतां साचार । तोषला दाक्षायणीवर । 
म्हणे शिवलीलामृत ग्रंथ परिकर । आरंभीं रस भरीन मी ॥ ३२ ॥      
जैसा धरुनि शिशूचा हात । अक्षरें लिहवी पंडित ।
तैसे तव मुखें मम गुण समस्त । सुरस अत्यंत बोलवीन मी ॥ ३३ ॥
श्रोतीं व्हावें सावधचित्त । स्कंदपुराणीं बोलिला श्रीशुकतात ।
अगाध शिवलीलामृत ग्रंथ । ब्रह्मोत्तरखंड जें ॥ ३४ ॥
नैमिषारण्यीं शौनकादिक सुमती । सूताप्रति प्रश्र्न करिती ।
तूं चिदाकाशींचा रोहिणीपति । करीं तृप्ति श्रवणचकोरां ॥ ३५ ॥
तुवां बहुत पुराणें सुरस । श्रीविष्णुलीला वर्णिल्या विशेष ।
अगाध महिमा आसपास । दशावतार वर्णिले ॥ ३६ ॥
भारत रामायण भागवत । ऐकतां श्रवण झाले तृप्त ।
परी शिवलीलामृत अद्भुत । श्रवणद्वारें प्राशन करुं ॥ ३७ ॥
यावरी वेदव्यासशिष्य सूत । म्हणे ऐका आतां देऊनि चित्त ।
शिवचरित्र परमाद्भुत । श्रवणें पातकपर्वत जळती ॥ ३८ ॥
आयुरारोग्य ऐश्र्वर्य अपार । संतति संपत्ति ज्ञानविचार ।
श्रवणमात्रें देणार । श्रीशंकर निजांगें ॥ ३९ ॥
सकळ तीर्थव्रतांचे फळ । महामखांचें श्रेय केवळ ।
देणार शिवचरित्र निर्मळ । श्रवणें कलिमल नासती ॥ ४० ॥
सकल यज्ञांमाजी जपयज्ञ थोर । म्हणाल जपावा कोणता मंत्र ।
तरी मंत्रराज शिवषडक्षर । बीजसहित जपावा ॥ ४१ ॥
दुजा मंत्र शिवपंचाक्षर । दोहींचे फळ एकचि साचार । 
उतरती संसारार्णवपार । ब्रह्मादिसुरऋषी हाचि जपती ॥ ४२ ॥
दारिद्र्य दुःख भय शोक । काम क्रोध द्वंद्व पातक ।
इतुक्यांसही संहारक । शिवतारक मंत्र जो ॥ ४३ ॥
तुष्टिपुष्टिधृतिकारण । मुनिनिर्जरांसी हाचि कल्याण ।
कर्ता मंत्रराज संपूर्ण । अगाध महिमा न वर्णवे ॥ ४४ ॥
नवग्रहांत वासरमणि थोर । तैसा मंत्रांत शिवपंचाक्षर ।
कमलोद्भव कमलावर । अहोरात्र हाचि जपती ॥ ४५ ॥
शास्त्रांमाजी वेदांत । तीर्थामाजी प्रयाग अद्भुत ।
महास्मशान क्षेत्रांत । मंत्रराज तैसा हा ॥ ४६ ॥
शस्त्रांमाजी पाशुपत । देवांमाजी कैलासनाथ ।
कनकाद्रि जैसा पर्वतांत । मंत्र पंचाक्षरी तेवीं हा ॥ ४७ ॥
केवळ परमतत्त्व चिन्मात्र । परब्रह्म हेंचि तारक मंत्र ।
तीर्थव्रतांचे संभार । ओंवाळूनि टाकावे ॥ ४८ ॥
हा मंत्र आत्मप्राप्ताची खाणी । कैवल्यमार्गीचा प्रकाशतरणी ।
अविद्याकाननदाह ब्रह्माग्नी । सनकादिक ज्ञानि हाचि जपती ॥ ४९ ॥
स्त्री शूद्र आदिकरुनी । हाचि जप मुख्य चहूं वर्णीं ।
गृहस्थ ब्रह्मचारी आदिकरुनी । दिवसरजनी जपावा ॥ ५० ॥             
जागृतीं स्वप्नीं येता जातां । उभे असतां निद्रा करितां ।
कार्या जातां बोलतां भांडतां । सर्वदाही जपावा ॥ ५१ ॥
शिवमंत्र ध्वनिपंचानन । कर्णी आकर्णितां दोषावारण ।
उभेचि सांडिती प्राण । न लागतां क्षण भस्म होती ॥ ५२ ॥
न्यास मातृकाविधि आसन । न लागे जपावा प्रीतीकरुन ।
शिव शिव उच्चारिता पूर्ण । शंकर येऊनि पुढें उभा ॥ ५३ ॥       
अखंड जपती जे हा मंत्र । त्यांसी निजांगे रक्षी त्रिनेत्र ।
आपुल्या अंगाची साउली करी पंचचक्र । अहोरात्र रक्षी तयां ॥ ५४ ॥
मंत्र जपकांलागुनी । शिव म्हणे मी तुमचा ऋणी ।
परी तो मंत्र गुरुमुखेंकरुनी । घेइंजे आधीं विधीनें ॥ ५५ ॥
गुरु करावा मुख्यवर्ण । भक्तिवैराग्यदिव्यज्ञान ।
सर्वज्ञ उदार दयाळ पूर्ण । या चिन्हेंकरुन मंडित जो ॥ ५६ ॥
मितभाषणी शांत दांत । अंगीं अमानित्व अदंभित्व ।
अहिंसक अतिविरक्त । तोचि गुरु करावा ॥ ५७ ॥  
वर्णानां ब्राह्मणो गुरुः । हीं वेदवचनें निर्धारु ।
हा त्यापासोनि मंत्रोच्चारु । करुनि घ्यावा प्रीतीनें ॥ ५८ ॥
जरी आपणासी ठाउका मंत्र । तरी गुरुमुखें घ्यावा निर्धार ।
उगाचि जपे तो अविचार । तरी निष्फळ जाणिजे ॥ ५९ ॥
कामक्रोधमदयुक्त । जे कां प्राणी गुरुविरहित ।
त्यांनीं ज्ञान कथिलें बहुत । परी त्यांचे मुख न पहावें ॥ ६० ॥
वेदशास्त्रें शोधून । जरी झालें अपरोक्षज्ञान । 
करी संतांशीं चर्चा पूर्ण । तरी गुरुविण तरेना ॥ ६१ ॥
एक म्हणती स्वप्नीं आम्हांतें । मंत्र सांगितला भगवंते ।
आदरें सांगे लोकांतें । परी तो गुरुविण तरेना ॥ ६२ ॥
प्रत्यक्ष येऊनियां देव । सांगितला जरी गुह्यभाव ।
तरी तो न तरेचि स्वयमेव । गुरुसी शरण न रिघतां ॥ ६३ ॥
मौंजीबंधनाविण गायत्रीमंत्र । जपे तो भ्रष्ट अपवित्र ।
वराविण वर्‍हाडी समग्र । काय व्यर्थ मिळोनी ॥ ६४ ॥ 
तो वाचक झाला बहुवस । परी त्याचे न चुकती गर्भवास ।
म्हणोनि सांप्रदाययुक्त गुरुस । शरण जावें निर्धारें ॥ ६५ ॥
जरी गुरु केला भलता एक । परी पूर्वसांप्रदाय नसे ठाऊक ।
जैसे गर्भांधासी सम्यक । वर्णव्यक्त स्वरुप न कळेचि ॥ ६६ ॥
असो त्या मंत्राचें पुरश्र्चरण । उत्तम क्षेत्रीं करावें पूर्ण ।
काशी कुरुक्षेत्र नैमिषारण्य । गोकर्ण क्षेत्र आदिकरुनि ॥ ६७ ॥
शिवविष्णुक्षेत्र सुगम । पवित्र स्थळीं जपावा सप्रेम ।
तरी येचिविषयीं पुरातन उत्तम । कथा सांगेन ते ऐका  ॥ ६८ ॥
श्रवणीं पठणीं निजध्यास । आदरें धरावा दिवसेंदिवस । 
अनुमोदन देतां कथेस । सर्व पापास क्षय होय ॥ ६९ ॥
श्रवण मनन निजध्यास । धरितां साक्षात्कार होय सरस ।
ब्रह्मघ्न मार्गघ्न तामस । पावन सर्व होती ॥ ७० ॥
तरी मथुरानाम नगर । यादववंशीं परमपवित्र । 
दाशार्हनामें राजेंद्र । अति उदार सुलक्षणी ॥ ७१ ॥
सर्व राजे देती करभार । कर जोडोनि नमिती वारंवार ।
त्यांच्या मुगुटरत्नकिरणें साचार । प्रपदें ज्याचीं उजळलीं ॥ ७२ ॥
मुगुटघर्षणेंकरुनी । किरणें पडलीं दिसती चरणीं ।
जेणें सत्तावसन पसरुनी । पालाणिली कुंभिनी हे ॥ ७३ ॥
उभारिला यशोध्वज । जेवी शरत्काळींचा द्विजराज । 
सकल प्रजा आणि द्विज । चिंतिती कल्याण जयाचें ॥ ७४ ॥
जैसा शुद्धद्वितीयेचा हिमांश । तेवीं ऐश्र्वर्य चढे विशेष ।
जो दुर्बुद्धिदासीस । स्पर्श न करी कालत्रयीं ॥ ७५ ॥
सद्बुद्धिधर्मपत्नीसीं रत । स्वरुपाशीं तुळिजे रमानाथ ।
दानशस्त्रें समस्त । यांचकांचे दारिद्र्य निवटिलें ॥ ७६ ॥
भृभुंजांवरी जामदग्न्य । समरांगणीं जेवीं प्रळयाग्न ।
ठाण न चळे रणींहून । कुठारघायें भूरुह जैसा ॥ ७७ ॥
चतुर्दश विद्या चौसष्टी कळा । आकळी जेवीं करतळींचा आवळा ।
जेणें दानमेघें निवटिला । दारिद्र्यधुरोळा याचकांचा ॥ ७८ ॥
बोलणें अति मधुर । मेघ गर्जे जेवीं गंभीर । 
प्रजाजनांचे चित्तमयूर । नृत्य करिती स्वानंदें ॥ ७९ ॥
ज्याचा सेनासिंधु देखोनि अद्भुत । जलसिंधु होय भयभीत ।
निश्र्चळ अंबारींचा ध्रुव सत्य । वचन तेवीं न चळेचि ॥ ८० ॥
त्याची कांता रुपवती सती । काशीराजकुमारी नाम कलावती ।
जिचे स्वरुप वर्णी सरस्वती । विश्र्वदनें करुनियां ॥ ८१ ॥
जे लावण्यसागरींची लहरी । खंजनाक्षी बिंबाधरी ।
मृदुभाषिणी पिकस्वरी । हंसगमना हरिमध्या ॥ ८२ ॥
शशिवदना भुजंगवेणी । अलंकारा शोभा जिची तनु आणी ।
दर्शन झळकती जेवीं हिरेखाणी । बोलता सदनीं प्रकाश पडे ॥ ८३ ॥
सकलकलानिपुण । यालागी कलावती नाम पूर्ण ।
जें सौंदर्यवैरागरींचे रत्न । जे निधान चातुर्यभूमीचें ॥ ८४ ॥
आंगींचा सुवास न माये सदनांत । जिचें मुखाब्ज देखतां नृपनाथ ।
नेत्रमिलिंद रुंजी घालीत । धणी पाहतां न पुरेचि ॥ ८५ ॥
नूतन आणिली पर्णून । मनसिजें आकर्षिलें रायाचें मन ।
बोलावूं पाठविलें प्रीतीकरुन । परी ते न येचि प्रार्थिता ॥ ८६ ॥
स्वरुपश्रृंगार जाळें पसरुन । आकर्षिला नुपमानसमीन ।
यालागीं दाशर्हराजा उठोन । आपणचि गेला तिजपाशीं ॥ ८७ ॥
म्हणे श्रृंगारवल्ली शुभांगी । मम तनुवृक्षासी आलिंगीं ।
उत्तम पुत्रफळ प्रसवसी जगीं । अत्यानंदें सर्वांदेखतां ॥ ८८ ॥
तव ते श्रृंगारसरोवरमराळीं । बोले सुहास्यवदना वेल्हाळी ।
म्हणे म्यां उपासिला शशिमौळी । सर्वकाळ व्रतस्थ असें ॥ ८९ ॥ 
जे स्त्री रोगिष्ठ अत्यंत । गर्भिणी किंवा ऋतुस्नात ।
अभुक्त अथवा व्रतस्थ । वृद्ध अशक्त न भोगावी ॥ ९० ॥
स्त्रीपुरुषें हर्षयुक्त । असावीं तरुण रुपवंत ।
अष्टभोगेंकरुनि युक्त । चिंताग्रस्त नसावीं ॥ ९१ ॥
पर्वकाळ व्रतदिन निरसून । उत्तमकाळीं षड्रस अन्न भक्षून ।
मग ललना भोगावी प्रीतीकरुन । राजलक्षण सत्य हें ॥ ९२ ॥
राव काममदें मत्त प्रचंड । रतिभरें पसरोनि दोर्दंड ।
आलिंगन देता बळें प्रचंड । शरीर त्याचें पोळलें ॥ ९३ ॥
लोहार्गला तप्त अत्यंत । तैसी कलावतीची तनू पोळत । 
नृप वेगळा होऊनि पुसत । कैसा वृतांत सांग हा ॥ ९४ ॥
श्रृंगारसदनविलासिनी । मम हृदयानंदवर्धिनी ।
सकळ संशय टाकुनी । मुळींहूनि गोष्टी सांग ॥ ९५ ॥
म्हणे हे राजचक्रमुकुटावतंस । क्रोधें भरों नेदीं मानस ।
माझा गुरु स्वामी दुर्वास । अनसुयात्मज महाराज ॥ ९६ ॥
त्या गुरुनें परम पवित्र । मज दीधला शिवपंचाक्षरी मंत्र ।
तो जपतां अहोरात्र । परमपावन पुनीत मी ॥ ९७ ॥
ममांग शीतळ अत्यंत । तव कलेवर पापसंयुक्त ।
अगम्यागमन केलें विचाररहित । अभक्ष्य तितुकें भक्षिलें ॥ ९८ ॥
मज श्रीगुरुदयेंकरुन । राजेन्द्रा आहे त्रिकाळज्ञान ।
तुज जप तप शिवार्चन । घडलें नाहीं सर्वथा ॥ ९९ ॥
घडलें नाहीं गुरुसेवन । पुढें राज्यांतीं नरक दारुण ।
ऐकतां राव अनुतापेंकरुन । सद्गदित जाहला ॥ १०० ॥
म्हणे कलावती गुणगंभीरे । तो शिवमंत्र मज देईं आदरें ।
ज्याचेनि जपें सर्वत्रें । महत्पापें भस्म होती ॥ १०१ ॥
ती म्हणे हे भूभुजेंद्र । मज सांगावया नाहीं अधिकार ।
मी वल्लभा तूं प्राणेश्र्वर । गुरु निर्धार तूं माझा ॥ १०२ ॥
तरी यादवकुळीं गुरु वसिष्ठ । गर्गमुनि महाराज श्रेष्ठ ।
जो ज्ञानियांमाजी दिव्यमुकुट । विद्या वरिष्ठ तयाची ॥ १०३ ॥
जैसे वरिष्ठ वामदेव ज्ञानी । तैसाच महाराज गर्गमुनी ।
त्यासी नृपश्रेष्ठा शरण जाऊनी । शिवदीक्षा घेइंजे ॥ १०४ ॥
मग कलावतीसहित भूपाळ । गर्गाश्रमीं पातला तत्काळ ।
साष्टांग नमूनि करकमळ । जोडूनि उभा ठाकला ॥ १०५ ॥
अष्टभावें दाटूनि हृदयीं । म्हणे शिवदीक्षा मज देईं ।
म्हणूनि पुढती लागे पायीं । मिती नाहीं भावार्थ ॥ १०६ ॥
यावरी तो गर्गमुनी । कृतांतभगिनीतीरा येऊनी ।
पुण्यवृक्षातळीं बैसोनी । स्नान करवी यमुनेचें ॥ १०७ ॥
उभयतांनीं करुनि स्नान । यथासांग केलें शिवपूजन ।
यावरी दिव्य रत्नें आणून । अभिषेक केला गुरुसी ॥ १०८ ॥
दिव्याभरणें दिव्य वस्त्रें । गुरु पुजिला नृपें आदरें ।
गुरुदक्षिणेसी भांडारे । दाशार्हरायें समर्पिली ॥ १०९ ॥
तनुमनधनेंसी उदार । गर्गचरणीं लागे नृपवर ।
असोनि गुरुसी वंचिती जे पामर । ते दारुण निरय भोगिती ॥ ११० ॥
श्रीगुरुचे घरीं आपदा । आपण भोगी सर्व संपदा ।
कैचें ज्ञान त्या मतिमंदा । गुरुब्रह्मानंदा न भजे जो ॥ १११ ॥
एक म्हणती तनुमनधन । नाशिवंत गुरुसी काय अर्पून ।
परम चांडाळ त्याचें शठज्ञान । कदा वदन न पाहावें ॥ ११२ ॥
धिक् विद्या धिक् ज्ञान । धिक् वैराग्यसाधन ।
चतुर्वेद शास्त्रें आला पढून । धिक् पठण तयाचें ॥ ११३ ॥
जैसा खरपृष्ठीवरी चंदन । षड्रसीं दर्वी व्यर्थ फिरुन ।
जेवीं मापें तंदुल मोजून । इकडून तिकडे तिकडे टाकिती ॥ ११४ ॥
घाणा इक्षुरस गाळी । इतर सेविती रसनव्हाळी ।
कीं पात्रांत शर्करा सांठविली । परी गोडी न कळे तया ॥ ११५ ३
असो ते अभाविक खळ । तैसा नव्हे तो दाशार्हनृपाळ । 
षोडशोपचारें निर्मळ । पूजन केलें गुरुचें ॥ ११६ ॥
उभा ठाकला कर जोडून । मग तो गर्गे हृदयीं धरुन ।
मस्तकीं हस्त ठेवून । शिवशडक्षर मंत्र सांगे ॥ ११७ ॥
हृदयआकाशभुवनीं । उगवला निजबोधतरणी ।
अज्ञानतम तेच क्षणीं । निरसूनि नवल जाहलें ॥ ११८ ॥
अद्भुत मंत्राचें महिमान । रायाचिया शरीरामधून । 
कोट्यावधि काक निघोन । पळते झाले तेधवां ॥ ११९ ॥
किती एकांचे पक्ष जळाले । चरफडितचि बाहेर आले ।
अवघेचि भस्म होऊनि गेले । संख्या नाहीं तयांतें ॥ १२० ॥
जैसा किंचित् पडतां कृशान । दग्ध होय कंटकवन । 
तैसे काक गेले जळोन । देखोनि राव नवल करी ॥ १२१ ॥
गुरुसी नमूनि पुसे नृप । काक कैंचे निघाले अमूप ।
माझें झालें दिव्यरुप । निर्जरांहूनि आगळं ॥ १२२ ॥
गुरु म्हणे ऐक साक्षेपें । अनंत जन्मींची महापापें ।
बाहेर निघालीं काकरुपें । शिवमंत्रप्रतापें भस्म झालीं ॥ १२३ ॥      
निष्पाप झाला नृपवर । गुरुस्तवन करी वारंवार ।
धन्य पंचाक्षरी मंत्र । तूं धन्य गुरु पंचाक्षरी ॥ १२४ ॥
पंचभूतांची झाडणी करुन । सावध केलें मजलागून ।
चारी देह निरसून । केलें पावन गुरुराया ॥ १२५ ॥
पंचवीस तत्त्वांचा मेळ । त्यांत सांपडलों बहु काळ ।
क्रोध महिषासुर सबळ । कामवेताळ धुसधुसी ॥ १२६ ॥
आशा मनशा तृष्णा कल्पना । भ्रांति भुली इच्छा वासना ।
या जखिणी यक्षिणी नाना । विटंबीत मज होत्या ॥ १२७ ॥
ऐसा हा अवघा मायामेळ । तुवां निरसिला तातकाळ ।
धन्य पंचाक्षरी मंत्र निर्मळ । गुरु दयाळ धन्य तूं ॥ १२८ ॥
सहस्रजन्मपर्यंत । मज ज्ञान झालें समस्त ।
पापें जळालीं असंख्यात । काकरुपें देखिलीं म्यां ॥ १२९ ॥ 
सुवर्णस्तेय अभक्ष्य भक्षक । सुरापान गुरुतल्पक ।
परदारागमन गुरुनिंदक । ऐसीं नाना महत्पापें ॥ १३० ॥
गोहत्या ब्रह्महत्या धर्मलोपक। स्त्रीहत्या गुरुहत्या ब्रह्मछळक ।
परनिंदा पशुहिंसक । वृत्तिहारक अगम्यस्त्रीगमन ॥ १३१ ॥  
मित्रद्रोही गुरुद्रोही । विश्र्वद्रोही वेदद्रोही ।
प्रासादभेद लिंगभेद पाहीं । पंक्तिभेद हरिहरभेद ॥ १३२ ॥
ज्ञानचोर पुस्तकचोर पक्षिघातक। पाखांडमति मिथ्यावादक ।
भेदबुद्धि भ्रष्टमार्गस्थापक । स्त्रीलंपटदुराचारी ॥ १३३ ॥
कृतघ्न परद्रव्यापहारक । कर्मभ्रष्ट तीर्थमहिमाउचछेदक ।
बकध्यानी गुरुछळक । मातृहतक पितृहत्या ॥ १३४ ॥
दुर्बलघातुक कर्ममार्गगघ्न । दीनहत्यारी पाहती पैशून्य ।
तृणदाहक पीडिती सज्जन । गोत्रवध भगिनीवध ॥ १३५ ॥
कन्या विक्रय गोविक्रय । हयविक्रय रसविक्रय ।
ग्रामदाहक आत्महत्या पाहें । भ्रूणहत्या महापापें ॥ १३६ ॥
हीं महापापें सांगितलीं । क्षुद्रपापें नाहीं गणिलीं ।
इतुकीं काकरुपें निघालीं । भस्म झालीं प्रत्यक्ष ॥ १३७ ॥
कांहीं गांठीं पुण्य होतें परम । म्हणोनि नरदेह पावलों उत्तम ।
गुरुप्रतापें तरलों निःसीम । काय महिमा बोलू आतां ॥ १३८ ॥
गुरुस्तवन करुनि अपार । ग्रामासी आला दाशार्ह नृपवर ।
सवें कलावती परमचतुर । केला उद्धार रायाचा ॥ १३९ ॥
जपतां शिवमंत्र निर्मळ । राज्य वर्धमान झालें सकळ ।
अवर्षणदोष दुष्काळ । देशांतुनि पळाले ॥ १४० ॥
वैधव्य आणि रोग मृत्य । नाहींच कोठें देशांत । 
आलिंगितां कलावतीसी नृपनाथ । शशीऐसी शीतल वाटे ॥ १४१ ॥
शिव भजनीं लाविलें सकळ जन । घरोघरीं होत शिवकीर्तन ।
रुद्राभिषेक शिवपूजन । ब्राह्मणभोजन यथाविधि ॥ १४२ ॥
दाशार्हरायाचें आख्यान । जे लिहिती ऐकती करिती पठण ।
प्रीतीकरुनि ग्रंथरक्षण । अनुमोदन देती जे ॥ १४३ ॥
सुफळ त्यांचा संसार । त्यांसी निजांगें रक्षी श्रीशंकर ।
धन्य धन्य तेचि नर । शिवमहिमा वर्णिती जे ॥ १४४ ॥
पुढें कथा सुरस सार । अमृताहूनि रसिक फार ।
ऐकोत पंडित चतुर । गुरुभक्त प्रेमळ ज्ञानी जे ॥ १४५ ॥ 
पूर्ण ब्रह्मानंद शूळपाणी । श्रीधरमुख निमित्त करुनी ।
तोचि बोलवीत विचारोनी । पाहावें मनीं निर्धारें ॥ १४६ ॥
श्रीधरवरद पांडुरंग । तेणें शिरीं धरिलें शिवलिंग ।
पूर्णब्रह्मानंद अभंग । नव्हे विरंग कालत्रयीं ॥ १४७ ॥
शिवलीलामृत ग्रंथ प्रचंड । स्कंदपुराण ब्रह्मोत्तरखंड ।
परिसोत सज्जन अखंड । प्रथमाध्याय गोड हा ॥ १४८ ॥
॥ इती श्री प्रथमोऽध्यायः सम्पाप्तः ॥
॥ श्रीसांबसदाशिवार्पणमस्तु ॥
ShriShivLilamrut Adhyay 1
श्रीशिवलिलामृत अध्याय पहिला



Custom Search