Wednesday, April 27, 2022

Shri Dnyaneshwari Adhyay 11 Part 12 Ovya 276 to 293 श्रीज्ञानेश्र्वरी अध्याय ११ भाग १२ ओव्या २७६ ते २९३

 

Shri Dnyaneshwari 
Adhyay 11 Part 12 
Ovya 276 to 293 
श्रीज्ञानेश्र्वरी 
अध्याय ११ भाग १२ 
ओव्या २७६ ते २९३

तंव देखिलें जी आघवेंचि । तरि आतां तुज देवा ठावो तूंचि ।त

तूं कवणाचा नव्हेसि ऐसाचि । अनादि आयता ॥ २७६ ॥

२७६) तेव्हा महाराज, मी सर्वच विचार करुन पाहिलें, तर देवा, आतां तुझें ठिकाण तूंच आहेस. तूं कोणाचा नाहींस ? तर तूं अनादि व स्वतःसिद्ध असाच आहेस.  

तूं उभा ना बैठा । दिघडु ना खुजटा ।

तुज तळीं वरी वैकुंठ । तूंचि आहासी ॥ २७७ ॥

२७७) तूं उभा नाहीस अथवा बसलेला नाहींस; तूं मोठा उंच नाहींस; अथवा ठेंगणा नाहींस; देवा, तुझ्या खालीं व तुझ्यावर तूंच आहेस.  

तूं रुपें आपणयांचि ऐसा । देवा तुझी तूंचि वयसा ।

पाठीं पोट परेशा । तुझें तूं गा ॥ २७८ ॥

२७८) तूं रुपानें आपल्यासारखाच आहेस, देवा, तुझें वय तूंच आहेस व हे मायेच्या मालका, तुझीं पाठ व पोट तूंच आहेस.

किंबहुना आतां । तुज तूंचि आघवें अनंता ।

हें पुढत पुढती पाहतां । देखिलें मियां ॥ २७९ ॥

२७९) आतां फार काय सांगावें ? हे अनंता, तुझें सर्व तूंच आहेस. मी वारंवार विचार केल्यावर हेंच मला कळलें.

परि या तुझिया रुपाआंतु । जी उणीव एक असें देखतु ।

जे आदि मध्य अंतु । तिन्हीं नाहीं ॥ २८० ॥

२८०) परंतु या तुझ्या रुपांत जो एक कमीपणा मी पाहात आहें तो हा कीं, तुझा आरंभ कोठें झाला व तुझा मध्य कोठे आहे व तुझा शेवट कोठें आहे, असें पाहूं लागलेअसतां, हे तिन्हीं तुझ्या ठिकाणीं नाहींत.  

एर्‍हवीं गिंवसिलें आघवां ठायीं । परि सोय न लाहेचि कहीं ।

म्हणोनि त्रिशुद्धी हे नाहीं । तिन्ही एथ ॥ २८१ ॥

२८१) खरें म्हटलें तर, तुझ्या विश्वरुपी मी हे ( आदि, मध्य, अंत ) सर्व ठिकाणी शोधले; पण त्यांचा कोठेंच पत्ता लागत नाहीं. म्हणून तुझ्या स्वरुपीं हे तिन्ही निश्चये करुन नाहींत.

एवं आदिमध्यांतरहिता । विश्र्वेश्र्वरा अपरिमिता ।

तूं देखिलासि जी तत्त्वतां । विश्र्वरुपा ॥ २८२ ॥

२८२) हे आरंभ, मध्य व शेवट नसलेल्या त्रैलोक्यनायका, मी याप्रमाणें तुला विश्वरुपा, खरोखर पाहिलें.

तुज महामूर्तीचां आंगीं । उमटलिया पृथक् मूर्ती अनेगी ।

लेइलासि वानें परींचीं आंगीं । ऐसा आवडतु आहासी ॥ २८३ ॥

२८३) तूं जो विश्वरुप, त्या तुझ्या शरीरावर अनेक निरनिराळ्या मूर्ति उमटल्या आहेत. म्हणून नाना प्रकारची वस्त्रें अंगावर तूं धारण केलीं आहेस, असें वाटतें.

नाना पृथक् मूर्ती द्रूमवेली । तुझां स्वरुपमहाचळीं ।

दिव्यालंकारफुलीं फळीं । सासिन्नलिया ॥ २८४ ॥

२८४) अथवा दिव्य अलंकार रुप फळाफुलांनीं अगदीं दाट भरुन आलेल्या अशा या अनेक प्रकारच्या मूर्तिरुप वृक्षवेली, तुझ्या या विश्वरुप महापर्वतावर उत्पन्न झालेल्या आहेत. 

हो कां जे महोदधी तूं देवा । जाहलासि तरंगी मूर्ती हेलावा ।

कीं तूं वृक्षु एक बरवा । मूर्तिफळीं फळलासि ॥ २८५ ॥

२८५) अथवा हे परमेश्र्वरा, ( तुझ्या स्वरुपावर दिसणारा ) मूर्तिरुपी लाटांनीं उसळणारा असा तूं मोठा समुद्र आहेस, किंवा तूं एक चांगला वृक्ष असून मूर्तिरुपी फळांनी फळभारास आला आहेस. 

जी भूतीं भूतळ मांडिलें । जैसें नक्षत्रीं गगन गुढलें ।

तैसें मूर्तिमय भरलें । तुझें देखतसें रुप ॥ २८६ ॥

२८६) महाराज, प्राण्यांनी जसा पृथ्वीचा पृष्ठभाग व्यापलेला आहे किंवा आकाश जसें नक्षत्रांनीं व्यापलेलें आहें, त्याप्रमाणें तुझें स्वरुप मूर्तींनीं भरलेलें आहे, असें मी पाहातों.  

जी एकेकीचां अंगप्रांतीं । होय जाय हें त्रिजगतीं ।

एवढियाही तुझां आंगीं मूर्ती । कीं रोमां जालिया ॥ २८७ ॥

२८७) महाराज, एका एका मूर्तीच्या अंगप्रदेशांत हें त्रैलोक्य उत्पन्न होत आहे व लयाला जात आहे. अशी प्रचंड मूर्ति असूनहि त्या तुझ्या ( विश्वरुपाच्या ) शरीराच्या रोमांच्या ठिकाणी झाल्या आहेत.

ऐसा पवाडु मांडूनि विश्र्वाचा । तूं कवण पां एथ कैचा ।

हें पाहिलें तंव आमुचा । सारथी तोचि तूं ॥ २८८ ॥

२८८) असा विश्वाचा पसारा मांडून तेथें तूं कोण ? कसा ? असा विचार करुन पाहिलें, तर आमचा जो सारथी, तोच तूं आहेस.

तरी मज पाहता मुकुंदा । तूं ऐसाचि व्यापकु सर्वदा ।

भक्तानुग्रहें तया मुग्धा । रुपातें धरिसी ॥ २८९ ॥

२८९) तर श्रीकृष्णा, विचार करुन पाहिलें तरी मला असें वाटतें कीं, तूं नेहमीं असाच व्यापक स्वरुपानें असतोस, पण भक्तावर कृपा करण्याकरितां तूं सुंदर सगुण अवतार घेतोस.

कैसें चहूं भुजांचें सांवळें । पाहतां वोल्हावती मन डोळे ।

खेंव देऊं जाइजे तरि आकळे । दोहींचि बाहीं ॥ २९० ॥

२९०) ( तुझें ) श्यामसुंदर चतुर्भुज रुप असें आहे कीं, ज्याला पाहिलें असतां मन व डोळे शांत होतात व आलिंगन द्यावयास लागलें तर दोन्हीं हातांमध्यें कवटाळलें जातें ! 

ऐसी मूर्ति कोडिसवाणी कृपा । करुनि होसी विश्र्वरुपा ।

कीं आमुचियाचि दिठी सलेपा । जे सामान्यत्वें देखती ॥ २९१ ॥

२९१) हे विश्र्वरुपा देवा, तुम्ही भक्तांवर कृपा करुन असें सुंदर रुप बनतां, परंतु आमच्याच दृष्टि मलिन आहेत, म्हणून त्या तुमच्या सगुण मूर्तीला सामान्यत्वानें पाहातात.

तरी आतां दिठीचा विटाळु गेला । तुवां सहजें दिव्यचक्षू केला ।

म्हणोनि यथारुपें देखवला । महिमा तुझा ॥ २९२ ॥

२९२) तर आतां तो दृष्टीचा दोष दूर झाला. ( कारण ) तूं लीलेनें मला ज्ञानदृष्टिवान् बनविलेंस, आणि म्हणूनच तुझा मोठेपणा जसा आहे, तसा मी पाहूं शकलों.

परि मकरतुंडामागिलेकडे । होतासि तोचि तूं एवढें ।

रुप जाहलासि हें फुडें । वोळखिलें मियां ॥ २९३ ॥

२९३) परंतु मकरतुंडाच्या मागल्या बाजूला जो तूं बसलेला होतास, तोच तूं एवढें विश्वरुप बनला आहेस, हें मीं पक्कें जाणलें. 

 



Custom Search

No comments: