Gurucharitra Adhyay 24 गुरुचरित्र अध्याय २४

Gurucharitra Adhyay 24 

Gurucharitra Adhyay 24 is in Marathi. This is story when Shri Guru was at Gangapur. The name of this adhyay is TrivikramBharati Vishva rup darshanam. TrivikramBharati called ShriGuru as not a real Guru since he thought that ShriGuru being a Sanyasi is not behaving as a Sanyasi. There are certain rules /practices for Sanyasi which were not followed by ShriGuru. TrivikramBharati did not know that ShriGuru was incarnation of God. As such he was blaming ShriGuru. Hence Guru decided to visit Kumasi a village where TrivikramBharati was living. TrivikramBharati was devotee of God NarSinha. He used to perform ManasPooja of God NarSinha every day. He uses to see his God NarSinha in front of his eyes while performing ManasPooja. ShriGuru started for Kumasi and here TrivikramBharati was performing ManasPooja but he was worried that as usual he could not see God NarSinha in front of his eyes. He was very upset. He came out of his house and started to go to the river where he saw that a big procession was approaching his village and everybody in that procession was looking like God NarSinha. He was very surprised and started towards them bowing down again and again. He requested and urged God to help him for finding who ShriGuru was in that procession. Upon His request ShriGuru was pleased and the picture was changed and then TrivikramBharati could see ShriGuru. He bowed to Guru and asked him to forgive him for blaming ShriGuru. ShriGuru blessed him and immediately went back to Gangapur. 

 गुरुचरित्र अध्याय २४ 

श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ 

नामधारक म्हणे सिद्धासी । पुढे कथा वर्तली कैसी । 

विस्तारुनि आम्हांसी । निरोपावें दातारा ॥ १ ॥ 

शिष्यवचन परिसोनि । सांगते झाले सिद्ध मुनि । 

ऐक वत्सा नामकरणी । गुरुचरित्र अभिनव ॥ २ ॥ 

ऐसा त्रिविक्रम महामुनि । जो कां होता कुमसी-स्थानीं । 

निंदा करी आपुले मनीं । दांभिक संन्यासी हा म्हणत ॥ ३ ॥ 

ज्ञानवंत श्रीगुरुमूर्ति । विश्र्वाच्या मनींचे ओळखती । 

नराधिपासी सांगती । निंदा करितो म्हणोनि ॥ ४ ॥ 

श्रीगुरु म्हणती तये वेळी । निघावें आजचि तात्काळी । 

त्रिविक्रमभारतीजवळी । जाणें असे कुमसीसी ॥ ५ ॥ 

ऐकोनि राजा संतोषला । नाना अलंकार करिता जाहला । 

हस्ती-अश्र्व-पायदळा । श्रृंगारिलें तये वेळीं ॥ ६ ॥ 

समारंभ केला थोरु । आंदोळिकांत बैसवी श्रीगुरु । 

नानापरी वाजंतरें । गीतवाद्यसहित देखा ॥ ७ ॥ 

ऐसेपरी श्रीगुरुमूर्ति । तया कुमसी-ग्रामासी जाती । 

त्रिविक्रम महायति । करीत होता मानसपूजा ॥ ८ ॥ 

मानसपूजा नरहरीसी । नित्य करी भावेंसीं । 

स्थिर नव्हे तया दिवसीं । मानसीं मूर्ति नरकेसरीची ॥ ९ ॥ 

चिंता करी मनीं यति । कां पां न ये मूर्ति चित्तीं । 

वृथा जाहलें तपसामर्थी । काय करणें म्हणतसे ॥ १० ॥ 

बहुत काळ आराधिले । कां पां नरसिंहे उपेक्षिलें । 

तपफळ वृथा गेलें । म्हणोनि चिंती मनांत ॥ ११ ॥ 

इतुकें होता अवसरी । श्रीगुरुतें देखिले दूरी । 

येत होतें नदीतीरीं । मानसपूजेचे मूर्तिरुपें ॥ १२ ॥ 

सर्व दळ दंडधारी । तयांत एकरुप नरहरि । 

भारती देखोनि विस्मय करी । नमन करीत निघाला ॥ १३ ॥ 

साष्टांगी नमोनि । जाऊनि लागे श्रीगुरुचरणीं । 

सर्वचि रुपें झाला प्राणी । दंडधारी यतिरुप ॥ १४ ॥

 समस्तरुप एकेपरी । दिसताति दंडधारी ।

 कवण लघु कवण थोरी । न कळे तया त्रिविक्रमा ॥ १५ ॥ 

भ्रमित झाला तये वेळी । पुनरपि लागे चरणकमळी । 

ब्रह्मा-विष्णु-चंद्रमौळी । त्रिमूर्तिच तूंचि जगद्गुरु ॥ १६ ॥ 

न कळे तुझें स्वरुपज्ञान । अविद्यामाया वेष्टोन । 

निजस्वरुप होऊन । कृपा करणे स्वामिया ॥ १७ ॥ 

तुझें स्वरुप अवलोकितां । अशक्य आम्हां गुरुनाथा । 

चर्मचक्षूकरुनि आतां । पाहूं न शके म्हणतसे ॥ १८ ॥ 

तूं व्यापक सर्वां भूतीं । नरसिंहमूर्ति झालासी यति । 

श्रीनरसिंह-सरस्वती । समस्त यति एक रुप ॥ १९ ॥ 

कवणातें नमूं आपण । कवणापुढें दावूं करुणा । 

त्रयमूर्ति तूंचि ओळखें खूण । निजरुपें व्हावें स्वामिया ॥ २० ॥ 

तप केले बहुत दिवसीं । पूजा केली तुज मानसीं । 

आजि आली गा फळासी । मूर्ति साक्षात भेटलासीं ॥ २१ ॥ 

तूं तारक विश्र्वासी । म्हणोनि भूमी अवतरलासी । 

उद्धरावया आम्हांसी । दावी विश्र्वरुप चिन्मय ॥ २२ ॥ 

ऐसेपरी श्रीगुरुसी । स्तुति करी तो तापसी । 

श्रीगुरुमूर्ति संतोषी । जाहले निजमूर्ति एक ॥ २३ ॥ 

व्यक्त पाहे तये वेळी । दिसों लागलें सैन्य सकळी । 

तयामध्ये चंद्रमौळी । दिसे श्रीगुरु भक्तवरद ॥ २४ ॥ 

श्रीगुरु म्हणती यतीसी । नित्य आम्हां निंदा करिसी । 

' दंभ-दंभ ' नाम ऐसी । म्हणसी तूं मंदमतीने ॥ २५ ॥ 

याकारणें तुजपाशीं । आलों तुझ्या भक्तीसी । 

पूजा करिसी तूं मानसीं । श्रीनृसिंहमूर्तीची ॥ २६ ॥ 

दंभ म्हणजे कवणेपरी । सांग आतां सविस्तारीं । 

तुझे मनी वसे हरि । तोचि तुज निरोपील ॥ २७ ॥ 

ऐकोनि श्रीगुरुचें वचन । यतीश्र्वर करी नमन । 

क्षमा करी सद्गुरु-राणा । अविद्यास्वरुप आपण एक ॥ २८ ॥ 

तूं तारक विश्र्वासी । त्रयमूर्ति-अवतार तूंचि होसी । 

मज वेष्टूनि अज्ञानेसी । मायारुपें वर्तविसी ॥ २९ ॥ 

मायामोह-अंधकारीं । बुडालो अविद्यासागरीं । 

नोळखें परमात्मा निर्धारी । दिवांध झालों स्वामिया ॥ ३० ॥ 

ज्योतिःस्वरुप तूं प्रकाशी । स्वामी मातें भेटलासी । 

क्षमा करणें सेवकासी । उद्धारावे दातारा ॥ ३१ ॥ 

अविद्यामाया-समुद्रांत । होतो स्वामी आपण पोहत । 

न दिसे पैलपार अंत । बुडतसे स्वामिया ॥ ३२ ॥ 

ज्ञानतारवी बैसवोनि । करुणावायु प्रेरुनि । 

पैलथडीं निजस्थानीं । पाववी स्वामी कृपासिंधु ॥ ३३ ॥ 

तुझी कृपा होय ज्यासी । त्यासी कैचें दुःख दोषी । 

तोचि जिंकी कळिकाळासी । परमार्थी ऐक्य होय ॥ ३४ ॥ 

पूर्वी कथा ऐको श्रवणीं । महाभारती विस्तारोनि । 

दाविलें रुप अर्जुना नयनीं । प्रसन्न होऊनि तयासी ॥ ३५ ॥ 

तैसे तुम्हीं आजि मज । दाविलें स्वरुप निज । 

अनंत महिमा जाहलें चोज । भक्तवत्सला गुरुनाथा ॥ ३६ ॥ 

जय जया जगदगुरु । तूं तारक भवसागरु । 

त्रयमूर्तीचा अवतारु । नरसिंहसरस्वती ॥ ३७ ॥ 

कृतार्थ झालों आजि आपण । दर्शन जाहले तुझे चरण । 

न करितां सायास प्रयत्न । भेटला रत्नचिंतामणि ॥ ३८ ॥ 

जैसी गंगा सगरांवरी । कडे करी भवसागरी । 

जैसा विष्णु विदुराघरीं । आला आपण कृपावंत ॥ ३९ ॥ 

भक्तवत्सल तुझी कीर्ति । आम्हां दाविली प्रचीति । 

वर्णावया नाहीं मति । अनंतमहिमा जगदगुरु ॥ ४० ॥ 

येणेंपरी श्रीगुरुसी । करी स्तोत्र बहुवसी । 

श्रीगुरुमूर्ति संतोषीं । दिधला वर तये वेळीं ॥ ४१ ॥ 

वर देती त्रिविक्रमासी । '" तुष्टलों तुझ्या भक्तीसी । 

तुज सद्गति होईल भरंवसीं । पुनरावृत्ति नाहीं तुज ॥ ४२ ॥ 

तुज लाधेल परमार्थ । होईल ईश्र्वरीं ऐक्यता " । 

ऐसें म्हणोनि श्रीगुरुनाथ । निघाले आपुले निजस्थाना ॥ ४३ ॥ 

वर देवोनि भारतीसी । राहविलें तेथे कुमसीसी । 

क्षण न लागतां परियेसीं । आले मागुती गाणगापुरा ॥ ४४ ॥ 

सिद्ध म्हणे नामधारका । श्रीगुरुमहिमा ऐसी ऐका । 

त्रयमूर्ति तोचि देखा । नररुपें वर्ततसे ॥ ४५ ॥ 

ऐसा परमपुरुष गहन गुरु । त्यातें जे का म्हणती नरु । 

तेचि पावती यमपुरु । सप्तजन्मवरी देखा ॥ ४६ ॥ 

गुरुब्रह्मा गुरु-विष्णु । गुरुचि होय गिरिजारमणु । 

वेदशास्त्रे पुराणें । बोलताति प्रसिद्ध ॥ ४७ ॥ 

याकारणे श्रीगुरुसी । निश्र्चयावें त्रिमूर्ति ऐसी । 

विश्र्वास माझिया बोलासी । लीन व्हावें गुरुचरणीं ॥ ४८ ॥ 

अमृताची आरवटी । घातली असे गोमटी । 

ज्ञानी जन भरती घोटी । गुरुचरित्रकामधेनु ॥ ४९ ॥ 

गंगाधराचा नंदन । सांगे गुरुचरित्र विस्तारुन । 

भक्तिपूर्वक ऐकती जन । लाधे पुरुषार्थ चतुर्विध ॥ ५० ॥ 

॥ इति श्रीगुरुचरित्रामृते परमकथाकल्पतरौ 

श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने सिद्ध-नामधारकसंवादे त्रिविक्रमभारतीविश्र्वरुपदर्शनं नाम चतुर्विंशोऽध्यायः ॥ श्रीगुरुदत्तात्रेयार्पणमस्तु ॥ श्रीगुरुदेवदत्त ॥

Gurucharitra Adhyay 24 

गुरुचरित्र अध्याय २४

Custom Search

Gurucharitra Adhyay 23 गुरुाचरित्र अध्याय २३

Gurucharitra Adhyay 23 

Gurucharitra Adhyay 23 is in Marathi. This is story when Shri Guru was at Gangapur. It was a story of a king who very strongly urged Guru to bless him and his family and the people in his kingdom. King told Guru that he would construct a math for Guru and his disciples. While going to the palace Guru saw an old house wherein a BrahmaRaksha was leaving. He was very cruel and use to eat people also. So people were very afraid of him. However when Guru and king with other people were passing by that demons house, the demon appeared in front of Guru and requested him to bless him. That BrhmaRakshas was tired of his dirty life and he was very honestly requesting Guru. Hence Guru blessed him and asked him to take a bath in Sangam (River) so that he would become free and have a mukti. Thus that Demon was blessed by Guru and became from free from bondage of life. People were also become happy as now there was no fear of demon. 

गुरुाचरित्र अध्याय २३ 

श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः । श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ 

विनवी शिष्य नामांकित । सिद्धासी असे विनवीत । 

पुढील कथाविस्तारत । निरोपावें दातारा ॥ १ ॥ 

सिद्ध म्हणे ऐक बाळा । श्रीगुरुची अखिल लीळा । 

तोचि विप्र प्रकट करिता झाला । वांझ महिषी वर्ते ज्याचे गृहीं ॥ २ ॥। 

तया गांवी येरे दिवसीं । क्षारमृतिका वहावयासी । 

मागों आले महिषीसी । द्रव्य देऊं म्हणती दाम ॥ ३ ॥ 

विप्र म्हणे तयांसी । नेदी आपुली दुभती महिषी । 

दावितसे सकळिकांसी । क्षीरभरणें दोनी केळी ॥ ४ ॥ 

करिती विस्मय सकळ जन । म्हणती वांझ दंतहीन । 

काल होती नाकीं खूण । वेसणरज्जू अभिनव ॥ ५ ॥ 

नव्हती गर्भ, वांझ महिषी । कास नव्हती; दुभे कैसी । 

वार्ता फांकली विस्तारेसीं । तया ग्रामाधिपतीप्रति ॥ ६ ॥ 

पाहे पां वांझ महिषीसी । क्षीर कैसें उत्पन्नेसी । 

श्रीगुरुमहिमा असे ऐशी । आले सकळ देखावया ॥ ७ ॥ 

विस्मय करुनि तये वेळी । अधिपती आला तयाजवळी । 

नमन करुनि चरणकमळीं । पुसतसे वृत्तांत ॥ ८ ॥ 

विप्र म्हणे तयासी । असे संगमी संन्यासी । 

त्याची महिमा आहे ऐसी । होईल त्रिमूर्तीचा अवतार ॥ ९ ॥ 

नित्य आमुच्या मंदिरासी । येती श्रीगुरु भिक्षेसी । 

वरो नव्हती कालचे दिवशी । क्षीर आपण मागितले ॥ १० ॥ 

वांझ म्हणतां रागेजोनि । म्हणे क्षीर दोहा जाऊनि । 

वाक्य त्याचें निघतां मुखानीं । कामधेनूपरी जाहली ॥ ११ ॥ 

विप्रवचन परिसोनि । गेला तो राजा धांवोनि । 

सर्व दळ श्रृंगारोनि । आपुले पुत्रकलत्रसहित ॥ १२ ॥ 

लोटांगणी श्रीगुरुसी । जाऊनि राजा भक्तीसी । 

नमन केलें साष्टांगेसीं । एकोभावेंकरोनियां ॥ १३ ॥ 

जय जया जगद्गुरु । त्रयमूर्तीचा अवतारु । 

तुझी महिमा अपरांपरु । अशक्य आम्हां वर्णितां ॥ १४ ॥ 

नेणों आम्ही मंदमति । मायामोह-अंधकारवृत्ति । 

तूं तारक जगज्ज्योति । उद्धारावें आपणयातें ॥ १५ ॥ 

अविद्या मायासागरीं । बुडालों असो घोरांघारी । 

विश्र्वकर्ता तारी तारी । म्हणोनि चरणीं लागला ॥ १६ ॥ 

विश्र्वकर्मा तूंचि होसी । हेळामात्रें सृष्टि रचिसी । 

आम्हां तुंवा दिसतोसि । मनुष्यरुप धरुनि ॥ १७ ॥ 

वर्णावया तुझी महिमा । स्तोत्र करितां अशक्य आम्हां । 

तूंचि रक्षिता केशव्योमा । चिन्मयात्मा जगद्गुरु ॥ १८ ॥ 

येणेंपरी श्रीगुरुसी । स्तोत्र करी तो बहुवसी । 

श्रीगुरुमूर्ति संतोषीं । आश्र्वासिती तये वेळीं ॥ १९ ॥ 

संतोषोनि श्रीगुरुमूर्ति । तया रायातें पुसती । 

आम्ही तापसी असों यति । अरण्यवास करीतसों ॥ २० ॥ 

काय कारण आम्हांपाशीं । येणें तुम्ही संभ्रमेसीं । 

कलत्रपुत्रसहितेसीं । कवण कारण सांग मज ॥ २१ ॥ 

ऐकोनि श्रीगुरुचें वचन । राजा विनवी कर जोडून । 

तूं तारक भक्तजना । अरण्यवास काय असे ॥ २२ ॥ 

उद्धरावया भक्तजनां । कीजे अवतार नारायणा । 

वसें जैसे भक्तमना । संतुष्टावें तेणेपरी ॥ २३ ॥ 

ऐशी तुझी ब्रीदख्याति । वेदपुराणें वाखाणिती । 

भक्तवत्सल तूंचि मूर्ति । विनंति माझी अवधारीं ॥ २४ ॥ 

गाणगापुर महास्थान । स्वामी करावें पावन । 

नित्य येथें अनुष्ठान । वास करणें ग्रामांत ॥ २५ ॥ 

मठ करुनि तये स्थानी । असावे आम्हां उद्धारोनि । 

म्हणोनि लागे श्रीगुरुचरणी । भक्तिपूर्वक नरेश्र्वर ॥ २६ ॥ 

श्रीगुरु मनी विचारिती । प्रकट होणें आली गति । 

क्वचित काळ येणे रीतीं । वसणे घडे इये स्थानीं ॥ २७ ॥। 

भक्तजनतारणार्थ । पुढें असे कारणार्थ । 

राजयाचे मनोरथ । पुरवूं म्हणती तये वेळी ॥ २८ ॥ 

ऐसे विचारोनि मानसीं । निरोप देती नगराधिपासी । 

जैसी तुझ्या मानसीं । भक्ति असे तैसे करी ॥ २९ ॥ 

श्रीगुरुवचन ऐकोनि । संतोष झाला बहु मनी । 

बैसवोनि सुखासनीं । समारंभे निघाला ॥ ३० ॥ 

नानापरींचीं वाजंतरेसीं । गीतवाद्यें मंगळ घोषेसी । 

मृदंग काहाळ निर्भरेसीं । वाजताति मनोहर ॥ ३१ ॥ 

यानें छत्रपताकेंसी । गजतुरंगशृंगारेसीं । 

आपुले पुत्रकलत्रेंसीं । सवें चालती सेवा करीत ॥ ३२ ॥ 

वेदघोष द्विजवरी । करिताति नानापरी । 

वाखाणिती बंदिकारी । ब्रीद तया त्रिमूर्तींचें ॥ ३३ ॥ 

येणेपरी ग्रामाप्रती । श्रीगुरु आले अतिप्रीतीं । 

अनेकपरी आरति । घेऊनि आले नगरलोक ॥ ३४ ॥ 

ऐसा संमारंभ थोर । करिता झाला नगरेश्र्वर । 

संतोषोनि श्रीगुरु । प्रवेशले नगरांत ॥ ३५ ॥ 

तया ग्रामीं पश्र्चिमदिशीं । असे अश्वथ उन्नतेसी । 

तयाजवळी गृह वोसी । असे एक भयानक ॥ ३६ ॥ 

तया वृक्षावरी एक । ब्रह्मराक्षस भयानक । 

वसतसे तेथे ऐक । समस्त प्राणिया भयंकरु ॥ ३७ ॥ 

ब्रह्मराक्षस महाक्रूर । मनुष्यमात्रां करी आहार । 

त्याचे भय असे थोर । म्हणोनि वोस गृह तेथें ॥ ३८ ॥ 

श्रीगुरुमूर्ति तया वेळीं । आले तया वृक्षाजवळी । 

ब्रह्मराक्षस तात्काळी । येऊनि चरणीं लागतसे ॥ ३९ ॥ 

कर जोडूनि श्रीगुरुसी । विनवीतसे भक्तिसी । 

स्वामी माते तारी तारी ऐसी । घोरांघारी बुडालो ॥ ४० ॥ 

तुझे दर्शनमात्रेसी । गेले माझे आर्जव दोषी । 

तूं कृपाळू सर्वभूतांसी । उद्धरावें आपणातें ॥ ४१ ॥ 

कृपाळूमूर्ति श्रीगुरु । त्याचे मस्तकी ठेविती करु । 

मनुष्यरुपें होऊनि येरु । लोळतसे चरणकमळीं ॥ ४२ ॥ 

श्रीगुरु म्हणती तयासी । त्वरित जाईं संगमासी । 

स्नान करितां मुक्त होसी । पुनरावृत्ति नव्हे तुज ॥ ४३ ॥ 

श्रीगुरुवचन ऐकोन । करी राक्षस संगमी स्नान । 

कलेवर सोडून । मुक्त झला तत्क्षणीं ॥ ४४ ॥ 

विस्मय करिती सकळ लोक । म्हणती होईल मूर्ति एक । 

हरि-अज-पिनाक । हाचि सत्य होईल ॥ ४५ ॥ 

राहिले गुरु तया स्थानीं । मठ केला तत्क्षणीं । 

नराधिपशिरोमणि । भक्तिभावे वळगतसे ॥ ४६ ॥ 

भक्ति करी तो नरेश्र्वरु । पूजा नित्य अपरांपरु । 

परोपरी वाजंतरु । गीतवाद्ये पूजीतसे ॥ ४७ ॥ 

श्रीगुरु नित्य संगमासी । जाती अनुष्ठानकालासी । 

नराधिप भक्तींसी । सैन्यासहित आपण जाय ॥ ४८ ॥ 

माध्यान्हकाळीं परियेसीं । श्रीगुरु येती मठासी । 

सैन्यासहित आनंदेसी । नमन करी नराधिप ॥ ४९ ॥ 

एखादे समयी श्रीगुरुनाथ । बैसवी आपुलिया आंदोलिकेंत । 

सर्व दळ सैन्यासहित । घेऊनि जाय वनांतरा ॥ ५० ॥ 

भक्तवत्सल श्रीगुरुमूर्ति । भक्ताधीन आपण असती । 

जैसा संतोष त्याचे चित्तीं । तेणेंपरी रहाटती देखा ॥ ५१ ॥ 

समारंभ होय नित्य । ऐकती लोक सकस्त । 

प्रकाश झाला लौकिकमतें । ग्रामांतरी सकळै जना ॥ ५२ ॥ 

' कुमसी ' म्हणजे ग्रामासी । होता एक तापसी । 

' त्रिविक्रमभारती ' नाम त्यासी । वेद तीन जाणतसे ॥ ५३ ॥ 

मानसपूजा नित्य करी । सदा ध्याय नरहरी । 

त्याणें ऐकिलें गाणगापुरीं । असे नरसिंहसरस्वती ॥ ५४ ॥ 

ऐके त्याची चरित्रलीला । मनीं म्हणे दांभिक माळा । 

हा काय खेळ चातुर्थाश्रमाला । म्हणोनि मनीं निंदा करी ॥ ५५ ॥ 

ज्ञानमूर्ति श्रीगुरुनाथ । सर्वत्रांच्या मनींचे जाणत । 

यतीश्र्वर निंदा करीत । म्हणोनि ओळखे मानसीं ॥ ५६ ॥ 

सिद्ध म्हणे नामांकिता । पुढें अपूर्व जाहली कथा । 

मन करुनि सावधानता । एकचित्तें परिसावें ॥ ५७ ॥ 

म्हणोनि सरस्वती-गंगाधर । सांगे गुरुचरित्रविस्तार । 

ऐकतां होय मनोहर । सर्वाभीष्टे पाविजे ॥ ५८ ॥ 

॥ इति श्रीगुरुचरित्रामृते परमकथाकल्पतरौ श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने सिद्ध-नामधारकसंवादे ब्रह्मराक्षसमुक्तकरणं नाम त्रयोविंशोऽध्यायः ॥ श्रीगुरुदत्तात्रेयार्पणमस्तु ॥ श्रीगुरुदेवदत्त ॥

Gurucharitra Adhyay 23 

गुरुाचरित्र अध्याय २३

Custom Search

Gurucharitra Adhyay 22 गुरुचरित्र अध्याय २२

Gurucharitra Adhyay 22 

Gurucharitra Adhyay 22 is in Marathi. This is story when Shri Guru was at Gangapur. It is a story of a poor Brahmin family. Shri Guru was secretly leaving in Gangapur. As usual he went into the village for Bhiksha. The house where he asked for Bhiksha was that of a Brahmin. Brahmin was not in the house hence his wife came out of the house bowing in front of Shri Guru and asked Shree Guru to please sit on an aasan (chair). She told him that there is nothing in the house to give him as bhiksha however her husband shortly brings something to offer to Guru. Guru asked her why she is not giving him milk of the buffalo. She told him that the buffalo is bare and buffalo does give milk. Shree Guru asked her to bring milk. Then believing Guru went to the buffalo who gave the milk. It was a miracle which always happens in the presence of Godlike man like Guru. She gave milk to Guru and bowed him again and again. Guru blessed her and went away.

गुरुचरित्र अध्याय २२ 

श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः । श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ 

नामधारक शिष्यराणा । लागे सिद्धाचिया चरणा । 

करसंपुट जोडून । विनवीतसे परियेसा ॥ १ ॥ 

जय जया सिद्ध योगेश्र्वरा । शिष्यजनमनोहरा । 

तूंचि तारक भवसागरा । अज्ञानतिमिरा ज्योति तूं ॥ २ ॥ 

तुझे चरणसंपर्क होतां । ज्ञान झालें मज आतां । 

परमार्थी मन ऐक्यता । जाहलें तुझे प्रसादे ॥ ३ ॥ 

दाविली तुम्ही गुरुची सोय । तेणें सकळ ज्ञानमय । 

तूंचि तारक योगी होय । परमपुरुषा सिद्धराया ॥ ४ ॥ 

श्रीगुरुचरित्रकामधेनु । सांगितलें मज विस्तारुन । 

अद्यापि न धाय माझें मन । आणिक आवडी होतसे ॥ ५ ॥ 

मागें कथन निरोपिलें । श्रीगुरु गाणगापुरा आले । 

पुढें केवीं वर्तले । ते विस्तारावे दातारा ॥ ६ ॥ 

ऐकोनि शिष्याचें वचन । सांगे सिद्ध संतोषोन । 

म्हणे शिष्या तूंचि सगुण । गुरुकृपेच्या बाळका ॥ ७ ॥ 

धन्य धन्य तुझें मन । धन्य धन्य तुझें जीवन । 

 होसी तूंचि पूज्यमान । या समस्त लोकांत ॥ ८ ॥ 

तुवां केल्या प्रश्र्नासी । संतोष माझे मानसीं । 

उल्हास होतो सांगावयासी । गुरुचरित्रकामधेनु ॥ ९ ॥ 

पुढें जाहली अनंत महिमा । सांगतां असे अनुपम्या । 

श्रीगुरु आले गाणगाग्रामा । राहिले संगमी गुप्तरुपें ॥ १० ॥ 

भीमा उत्तरवाहिनीसी । अमरजासंगम विशेषीं । 

अश्र्वत्थवृक्ष परियेसीं । महास्थान वरद भूमि ॥ ११ ॥ 

अमरजानदी तीर्थ थोर । संगम जाहला भीमातीर । 

प्रयागासमान असे क्षेत्र । अष्टतीर्थे असती तेथें ॥ १२ ॥ 

तया तीर्थांचे महिमान । अपार असे आख्यान । 

पुढें तूंतें विस्तारुन । सांगेन ऐक शिष्योत्तमा ॥ १३ ॥ 

तया स्थानीं श्रीगुरुमूर्ती । होते गौप्यरुपें आर्ती । 

तीर्थमहिमा करणें ख्याति । भक्तजनतारणार्थ ॥ १४ ॥ 

समस्त तीर्थे श्रीगुरुचरणी । ऐसे बोलती वेदवाणी । 

त्यासी काय असे तीर्थ गहनी । प्रकाश करी क्षेत्रांसी ॥ १५ ॥ 

भक्तजनतारणार्थ । तीर्थे हिंडे श्रीगुरुनाथ । 

 गौप्य होती कलियुगांत । प्रगट केलीं श्रीगुरुनाथें ॥ १६ ॥ 

तेथील महिमा अनुक्रमेसी । सांगेन पुढें विस्तारेसी । 

प्रकट जाहले श्रीगुरु कैसी । सांगेन ऐक एकचित्ते ॥ १७ ॥ 

ऐसा संगम मनोहरु । तेथें वसती श्रीगुरु । 

त्रिमूर्तीचा अवतारु । गौप्य होय कवणेपरी ॥ १८ ॥ 

सहस्र किरणें सूर्यासी । केवीं राहे गौप्येसीं । 

 आपोआप प्रकाशी । होय सहज गुण तयाचा ॥ १९ ॥ 

वसती अरण्यीं संगमासी । जाती नित्य भिक्षेसी । 

तया गाणगापुरासी । मध्यान्हकाळीं अवधारा ॥ २० ॥ 

तया ग्रामी द्विजवर । असती एकशत घर । 

होते पूर्वी अग्रहार । वेदपाठक ब्राह्मणांसी ॥ २१ ॥ 

तयांमध्ये विप्र एक । दरिद्री असे सुक्षीणक । 

त्याची भार्या पतिसेवक । ' पतिव्रता ' तिये नाम ॥ २२ ॥ 

वर्तत असे दरिद्रेसीं । असे एक वांझ महिषी । 

वेसण घातली असे नाकाशी । दंतहीन अतिवृद्ध ॥ २३ ॥ 

नदीतीरी मळेयासी । क्षारमृत्तिका घालावयासी । 

नित्य दाम देती त्यासी । मृत्तिका क्षार वहावया ॥ २४ ॥ 

तेणें द्रव्यें वरो घेती । येणें रीतीं काळ क्रमिती । 

श्रीगुरुनाथ अति प्रीतीं । जाती भिक्षेसी त्याचे घरीं ॥ २५ ॥ 

विप्र समस्त निंदा करिती । कैचा यति आला म्हणती । 

आम्ही ब्राह्मण असो श्रौती । न ये भिक्षेसी आमुचे घरीं ॥ २६ ॥ 

नित्य आमुच्या घरीं देखा । विशेषान्न अनेक शाका । 

असें त्यजूनि ऐका । जातो दरिद्रियाचे घरी ॥ २७ ॥ 

भक्तवत्सल श्रीगुरुनाथ । प्रपंचरहित परमार्थ । 

 सेवक जनां कृतार्थ । करणें असे आपुले मनीं ॥ २८ ॥ 

पाहें पां विदुराचिया घरा । प्रीति कैसी शार्ङ्गधरा । 

दुर्योधनराजद्वारा । धींक न वचे परियेसा ॥ २९ ॥ 

सात्विकबुद्धी जे वर्तती । त्यांवरी श्रीगुरुची अतिप्रीति । 

इह सौख्य अपरीं गति । देतो आपले भक्तांसी ॥ ३० ॥ 

ऐसा कृपाळू परमपुरुष । भक्तांवरी प्रेम हर्ष । 

त्यासी दुर्बळ काय दोष । रंकासी राज्य देऊं शके ॥ ३१ ॥ 

जरी कोपे एखाद्यासी । भस्म करील परियेसीं । 

वर देतां दरिद्रियासी । राज्य देईल क्षितीचें ॥ ३२ ॥ 

ब्रह्मदेवें आपुल्या करें । लिहिलीं असती दुष्टाक्षरें । 

श्रीगुरुचरणसंपर्कशिरे । दुष्टाक्षरें ती शुभ होतीं ॥ ३३ ॥ 

ऐसें ब्रीद श्रीगुरुचें । वर्णू न शके आमुचे वाचे । 

थोर पुण्य त्या ब्राह्मणाचें । श्रीगुरुमूर्ति जाती घरा ॥ ३४ ॥ 

वर्ततां ऐसें एके दिवशीं । न मिळे वरो त्या ब्राह्मणासी । 

घरीं असे वांझ महिषी । नेली नाही मृत्तिकेला ॥ ३५ ॥ 

तया विप्रमंदिरासी । श्रीगुरु आले भिक्षेसी । 

महा उष्ण वैशाखमासीं । माध्यान्हकाळीं परियेसा ॥ ३६ ॥ 

ऐसा श्रीगुरुकृपामूर्ति । गेला द्विजगृहाप्रती । 

विप्र गेला याचकवृत्तीं । वनिता त्याची घरी असे ॥ ३७ ॥ 

भिक्षा म्हणतां श्रीगुरुनाथ । आली पतिव्रता धावत । 

साष्टांगेसीं दंडवत । करिती झाली तये वेळी ॥ ३८ ॥ 

नमन करुनि श्रीगुरुसी । विनवीतसे करुण-वचनेंसी । 

आपला पति याचकतेसी । गेला असे अवधारा ॥ ३९ ॥ 

उत्कृष्ट धान्य घरीं बहुत । घेवोनि येईल पति त्वरित । 

तंववरी स्वामी बैसा म्हणत । पाट घातला बैसावया ॥ ४० ॥ 

श्रीगुरुमूर्ति हास्यवदन । बैसते झाले शुभासनें । 

तया विप्रस्रीसी म्हणे । क्षीर कां वो न घालिसी ॥ ४१ ॥ 

तुझ्या द्वारीं असतां म्हैषी । क्षीर कां वो न घालिसी भिक्षेसी । 

आमुतें तुवां चाळविसी । नाहीं वरो म्हणोनियां ॥ ४२ ॥ 

श्रीगुरुवचन ऐकोन । विप्रवनिता करी नमन । 

वांझ महिषी दंतहीन । वृद्धाप्य झालें तियेसी ॥ ४३ ॥ 

उपजली आमुचे घरी । वांझ जाहली दगडापरी । 

गाभा नवचे कवणेपरी । रेडा म्हणोनि पोसितों ॥ ४४ ॥ 

याचिकारणें तियेसी । वेसण घातली परियेसी । 

वहावया मृत्तिकेसी । तेणें आमुचा योगक्षेम ॥ ४५ ॥ 

श्रीगुरु म्हणती तियेसी । मिथ्या कां वो बोलसी । 

त्वरित जावोनियां म्हैषीसी । दोहोनि आणी क्षीर आम्हां ॥ ४६ ॥ 

ऐसें वचन ऐकोनि । विश्र्वास झाला तिचे मनीं । 

काष्टपात्र घेऊनि । गेली ऐका दोहावया ॥ ४७ ॥ 

श्रीगुरुवचन कामधेनु । विप्रवनिता जातां क्षण । 

दुहिली क्षीर संतोषोन । भरलीं पात्रे दोन तया वेळी ॥ ४८ ॥ 

विस्मय करी विप्रवनिता । म्हणे ईश्र्वर हा निश्र्चिता । 

याचे वाक्य परीस सत्या । काय नवल म्हणतसे ॥ ४९ ॥ 

क्षीर घेवोनि घरांत । आली पतिव्रता धांवत त्वरित । 

तापविती जाहली अग्नींत । सवेंचि निववी परियेसा ॥ ५० ॥ 

श्रीगुरु म्हणती तियेसी । घाली वो क्षीर भिक्षेसी । 

जाणें असे स्थानासी । म्हणोनि निरोपिती तये वेळी ॥ ५१ ॥ 

परिसोनि स्वामींचे वचन । घेवोनि आली क्षीरभरण । 

प्राशन करी श्रीगुरुराणा । अतिसंतोषेकरोनियां ॥ ५२ ॥ 

संतोषोनि श्रीगुरुमूर्ति । वर देती अतिप्रीतीं । 

 तुझे घरी अखंडिती । लक्ष्मी राहो निरंतर ॥ ५३ ॥ 

पुत्रपौत्री श्रियायुक्त । तुम्हां होईल निश्र्चित । 

म्हणोनि निघाले त्वरित । संगमी आपुले स्थानासी ॥ ५४ ॥ 

श्रीगुरु गेले संगमासी । आला विप्र घरासी । 

ऐकता झाला विस्तारेसी । महिमा श्रीगुरु-नरसिंहाची ॥ ५५ ॥ 

म्हणे अभिनव झालें थोर । होईल ईक्ष्वर-अवतार । 

आमुचे दृष्टीं दिसे नर । परमपुरुष तोचि सत्य ॥ ५६ ॥ 

विप्र म्हणे स्रियेसी । गेले आमुचे दरिद्रदोषी । 

भेटी जाहली श्रीगुरुसी । सकळाभीष्टें साधली ॥ ५७ ॥ 

म्हणोनि मनी निर्धार करिती । भेटी जाऊं कैसा यति । 

हाती घेऊनि आरति । गेले दंपती संगमासी ॥ ५८ ॥ 

भक्तिपूर्वक श्रीगुरुसी । पूजा करिती विधीसीं । 

संतोषोनि श्रीगुरु तयासी । पुनरपि वर देते झाले ॥ ५९ ॥ 

येणेंपरी द्विजवर । लाधला जैसा जाहला वर । 

कन्या-पुत्र लक्ष्मी स्थिर । पूर्णायुषी जाहले जाण ॥ ६० ॥

सिद्ध म्हणे शिष्यासी । श्रीगुरुकृपा होय ज्यासी । 

दैन्य कैचे त्या नरासी । अष्टैश्र्वर्य भोगीतसे ॥ ६१ ॥ 

म्हणोनि सरस्वती-गंगाधर । सांगे गुरुचरित्रविस्तार । 

ऐकतां होय मनोहर । दैन्यावेगळा होय त्वरित ॥ ६२ ॥ 

॥ इति श्रीगुरुचरित्रामृते परमकथाकल्पतरौ श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने 

सिद्ध-नामधारकसंवादे वंध्यामहिषीदोहनं नाम द्वाविंशोऽध्यायः ॥ श्रीगुरुदत्तात्रेयार्पणमस्तु ॥ श्रीगुरुदेवदत्त ॥

Gurucharitra Adhyay 22
 गुरुचरित्र अध्याय २२

Custom Search

Gurucharitra Adhyay 21 गुरुचरित्र अध्याय २१

Gurucharitra Adhyay 21 

Gurucharitra Adhyay 21 is in Marathi. It is a story of Mother and her son who died because of illness. Mother was not accepting the death of her son as Guru Narsinhasaraswati had blessed her. She had a son as per Guru’s blessings. So Many people and a sanyasi tried her to tell that there is always a death for everybody. So it has happened with her son as such she need to accept the truth. Instead she blames Guru and she carried son’s body to the Oudumbar tree where Guru always lives. Guru had to bring her son to life again.

गुरुचरित्र अध्याय २१ 

श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ 

सिद्ध म्हणे नामधारका । ब्रह्मचारी तो कारणिका । 

उपदेशिले ज्ञानविवेका । तया प्रेतजननीसी ॥ १ ॥ 

 ब्रह्मचारी म्हणे नारी । मूढपणें दुःख न करी । 

कवण वाचला असे स्थीरी । या संसारी सांग मज ॥ २ ॥ 

उपजला कवण मेला कवण । उत्पत्ति जाहली कोठोन । 

 जळांत उपजे जैसा फेण । बुदबुद राहे कोठे स्थिर ॥ ३ ॥ 

तैसा देह पंचभूतीं । मिळोनि होय देहनिर्मिती । 

वेगळे होतांचि पंचभूती । अव्यक्त होय देह जाणा ॥ ४ ॥ 

तया पंचभूतांचे गुण । मायापाशें वेष्टोन । 

भ्रांति लाविती देह म्हणोन । पुत्रमित्रकलत्रवास ॥ ५ ॥ 

रज-सत्त्व-तमोगुण । तया भूतांपासोन । 

वेगळाले लक्षण । होती ऐक एकचित्तें ॥ ६ ॥ 

देवत्व होय सत्त्वगुण । रजोगुण मनुष्य जाण । 

दैत्यांसी तमोगुण । गुणानुबंधे कर्में घडती ॥ ७ ॥ 

ज्याणे जें कर्म आचरती । सुकृत अथवा दुष्कृति । 

तैसी होय फळप्राप्ति । आपुली आपण भोगावी ॥ ८ ॥ 

जैसी गुणांची वासना । इंद्रियें तयाधिन जाणा । 

मायापाशें वेष्टोन । सुखदुःखा लिप्त करिती ॥ ९ ॥ 

या संसारवर्तमानीं । उपजती जंतु कर्मानुगुणीं । 

आपुल्या आर्जवापासोनि । सुखदुःख भोगिताति ॥ १० ॥ 

कल्पकोटी वरुषें जयांसी । असती आयुष्यें देवऋषीं । 

त्यांसी न सुटे कर्मवशी । मनुष्या कवण पाड सांगे ॥ ११ ॥ 

एखादा नर देहाधीन । काळ करी आपुले गुण । 

कर्म होय अनेक गुण । देहधारी सर्व येणेंपरी ॥ १२ ॥ 

जो असेल देहधारी । त्यासी विकार नानापरी । 

स्थिर नव्हे निर्धारी । आपुले आपण म्हणावया ॥ १३ ॥ 

याकारणें ज्ञानवंते । संतोष न करावा उपजतां । 

अथवा नर मृत होता । दुःख आपण करुं नये ॥ १४ ॥ 

जघीं गर्भसंभव होतां । काय दिसे आकारता । 

अव्यक्त असतां दिसे व्यक्ता । सवेंचि होय अव्यक्त पैं ॥ १५ ॥ 

बुदबुद दिसती जैसे जळीं । सवेंचि नासती तात्काळी । 

तैसा देह सर्वकाळी । स्थिर नव्हे परियेसा ॥ १६ ॥ 

जघीं गर्भउद्भव झाला । नाश्य म्हणोनि जाणती सकळा । 

कर्मानुबंधने जैसे फळ । तैसा भोग देहासी ॥ १७ ॥ 

कोणी मरती पूर्ववयसीं । अथवा मरती वृद्धाप्येसी । 

आपुले आर्जव असे जैशी । तेणेपरी घडे जाण ॥ १८ ॥ 

मायापाशें वेष्टोनि । म्हणती पिता सुत जननी । 

कलत्र मित्र तेणे गुणी । आपुले आपुले म्हणती मूढ ॥ १९ ॥ 

निर्मळ देह म्हणो जरी । उत्पत्ति रक्त-मांस-रुधिरीं । 

मळमूत्रांत अघोरी । ऊद्भव झाला परियेसा ॥ २० ॥ 

कर्मानुवशे उपजतांचि । ललाटी लिहितो विरंचि । 

सुकृत अथवा दुष्कृतेंचि । भोग भोगी म्हणोनि ॥ २१ ॥ 

ऐसें या कर्म काळासी । जिकिलें नाही कोणी परियेसी । 

याकारणे देहासी । नित्यत्व नाही परियेसा ॥ २२ ॥ 

स्वप्नीं निधान दिसे जैसे । कवणे करावें भरंवसे । 

इंद्रजाल गारुड जैसे । स्थिर केवीं मानिजे ॥ २३ ॥ 

तुझे तूंचि सांग वहिले । कोटी जन्म भोग भोगिले । 

मनुष्य अथवा पशुत्व लाधले । पक्षी अथवा कृमिरुप ॥ २४ ॥ 

जरी होतीस मनुष्ययोनीं । कोण कोणाची होतीस जननी । 

कोण कोणाची होतीस गृहिणी । सांग तुवां आम्हांपुढे ॥ २५ ॥ 

कवण तुझीं मातापिता । जन्मांतरींची सांग आतां । 

वायां दुःख करिसी प्रलापिता । पुत्र आपुला म्हणोनि ॥ २६ ॥ 

पंचभूतात्मक देह । चर्म-मांस-अस्थि-मेद । 

वेष्टोनियां नवम देह । मळबद्ध शरीर जाणावें ॥ २७ ॥ 

कैचा पुत्र कोठे मृत्यु । वायां कां भ्रमोनि रडसी तूं । 

सांडोनि द्यावे कैचे प्रेत । संस्कारिती लौकिकार्थी ॥ २८ ॥ 

येणेपरी ब्रह्मचारी । सांगे त्वरित विस्तारीं । 

परिसोनि त्या अवसरीं । विनवीतसे तयासी ॥ २९ ॥ 

विप्रवनिता तया वेळीं । विनवीतसे करुणाबहाळी । 

स्वामी निरोपिलें धर्म सकळी । परी स्थिर नव्हे अंतःकरण ॥ ३० ॥ 

प्रारब्ध प्रमाण म्हणो जरी । तरी कां भजावा श्रीहरि । 

परीस-संपर्के लोह जरी । सुवर्ण नव्हे कोण बोले ॥ ३१ ॥ 

आम्ही पहिलेचि दैवहीन । म्हणोनि धरिले श्रीगुरुचरण । 

अभय दिधले नाही मरण । म्हणोनि विश्र्वास केला आम्हीं ॥ ३२ ॥ 

एखाद्या नरा येतांचि ज्वरा । धांवत जाती वैद्याचिया घरा । 

औषधी देऊनियां प्रतिकारा । सवेंचि करी आरोग्यता ॥ ३३ ॥ 

एके समयी मनुष्यासी । आश्रय करिती करुणेसी । 

साह्य होय भरंवसी । आला आपदा परिहारी ॥ ३४ ॥ 

त्रयमूर्तीचा अवतारु । श्रीनरसिंहसरस्वती असे गुरु । 

तेणें दिधला असे वरु । केवीं असत्य होय सांग मज ॥ ३५ ॥ 

आराधिले मी तयासी । वर दिधला गा आम्हांसी । 

त्याचा करुनियां भरंवसी । होतों आपण स्वस्थचित्त ॥ ३६ ॥ 

विश्र्वासोनि असतां आपण । केवीं केले निर्वाण । 

कैसे माझे मूर्खपण । म्हणोनि स्वामी निरोपिसी ॥ ३७ ॥ 

याकारणे आपण आतां । प्राण त्यजीन सर्वथा । 

समर्पीन गुरुनाथा । वाढो कीर्ति तयाची ॥ ३८ ॥ 

ऐकोनि तियेचे वचन । ओळखुनियां भाव मन । 

सांगे बुद्धि तिसी ज्ञान । उपाय एक करी आतां ॥ ३९ ॥ 

विश्र्वास केला त्वां श्रीगुरुसी । पुत्र लाधला पूर्णायुषी । 

जरी आला मृत्यु त्यासी । घेऊनि जाई श्रीगुरुस्थाना ॥ ४० ॥ 

जेथे जाहला असेल तुज वर । तेथें समर्पी तूं कलेवर । 

पंचगंगाकृष्णातीर । औदुंबरवृक्षातळी ॥ ४१ ॥ 

ऐसे वचन ऐकोनि । विश्र्वास जाहला तिचे मनीं । 

पोटीं शव बांधोनि । घेऊनि गेली औदुंबराप्रति ॥ ४२ ॥ 

जेथे होत्या गुरुपादुका । आफळी शिर ते बालिका । 

रुधिरें भरल्या पादुका । आक्रोश करी ते नारी ॥ ४३ ॥ 

सकळ दुःखाहुनी अधिक । साहवेना पुत्रशोक । 

क्षयरोग तोचि ऐक । मातापित्या मृत्युमूळ ॥ ४४ ॥ 

ऐसे करितां जाहली निशी । विप्र मागती प्रेतासी । 

म्हणती आक्रोश कां वो करिसी । संस्कारुनि जाऊं आतां ॥ ४५ ॥ 

मनुष्य नाही अरण्यांत । केवीं राहूं जाऊं म्हणत । 

जाळूं दे आतां प्रेत । ऐक कर्कशे म्हणताति ॥ ४६ ॥ 

कांहीं केलिया नेदी प्रेत । आपणासवे जाळा म्हणत । 

पोटी बांधोनियां प्रेत । लोळतसे पादुकांवरी ॥ ४७ ॥ 

म्हणती विप्र ज्ञाती लोक । राहूं नये रानीं निःशंक । 

तस्करबाधा होईल ऐका । जाऊं आता घरासी ॥ ४८ ॥ 

जाऊं आतां स्नान करुनि । उपवास हो कां आजिचे दिनीं । 

प्रातःकाळी येऊनि । दहन करुं म्हणती ऐका ॥ ४९ ॥ 

आजिचे रात्री प्रेतासी । सुटेल वास दुर्गंधीसी । 

आपोआप दहनासी । देईल जाणा ते कर्कशा ॥ ५० ॥ 

म्हणोनि निघती सकळ लोक । राहिलीं तेथे जननीजनक । 

प्रेतासहित करिती शोक । होती रात्री परियेसा ॥ ५१ ॥ 

निद्रा नाहीं दिवस दोन्ही । शोक करितां जनकजननी । 

याम तीन होतां रजनी । झोंप आली तियेसी ॥ ५२ ॥ 

देखतसे सुषुप्तींत । जटाधारी भस्मांकित । 

व्याघ्रचर्म परिधानित । रुद्राक्षमाळा सर्वांगीं ॥ ५३ ॥ 

योगदंड त्रिशूळ हातीं । आला औदुंबराप्रती । 

कां वो शोक करिसी सती । आक्रोशोनि आम्हांवरी ॥ ५४ ॥ 

काय जाहलें तुझे कुमरा । आतां त्यासी करुं प्रतिकारा । 

म्हणोनि दे तो अभय करा । भक्तवत्सल श्रीगुरु ॥ ५५ ॥ 

भस्म काढोनि प्रेतासी । लावीतसे सर्वांगेसी । 

मुख पसरी म्हणे तिसी । वायु पुरस्करुं म्हणे ॥ ५६ ॥ 

प्राण म्हणजे वायु जाण । बाहेर गेला विसरुन । 

घालितों मागुतीं आणून । पुत्र तुझा सजीव होय ॥ ५७ ॥ 

इतुकें होतांचि भयचकित । जाहली नारी जागृत । 

म्हणे आपणा कैसी भ्रांत । लागली असे प्रेतावरी ॥ ५८ ॥ 

जे कां वसे आपुले मनीं । तैसे दिसे निद्रास्वप्नी । 

कैचा देव नरसिंहमुनि । भ्रांति आपणा लागली असे ॥ ५९ ॥ 

आमुचे प्रारब्ध असतां उणें । देवावरी बोल काय ठेवणे । 

अज्ञान आम्ही मूर्खपणें । श्रीगुरुवरी काय बोल ॥ ६० ॥ 

येणेंपरी चिंता करीत । तंव प्रेतासी झालें चेत । 

सर्वांगीं उष्ण बहुत । सर्वसंधींसी जीव आला ॥ ६१ ॥ 

म्हणे प्रेतासी काय झाले । किंवा भूत संचरलें । 

मनीं भय उपजलें । ठेवी काढूनि दूर परतें ॥ ६२ ॥ 

सर्व संधी जीव भरला । बाळ उठोनि बैसला । 

म्हणे क्षुधा लागली मला । अन्न देईं म्हणतसे ॥ ६३ ॥ 

रुदन करी तया वेळीं । आला कुमर मातेजवळी । 

स्तन घालितां मुखकमळीं । क्षीर निघे बत्तीस धारा ॥ ६४ ॥ 

संतोष भय दोनी प्रीतीसी । संदेह मागुती असे मानसीं । 

कडिये घेऊनि बाळकासी । गेली आपुले पतीजवळी ॥ ६५ ॥ 

जागृत करुनि पतीसी । सांगे वृतांत आद्यंतेसी । 

पति म्हणे तियेसी । चरित्र असे श्रीगुरुचें ॥ ६६ ॥ 

म्हणोनि दंपती दोघेजण । करुनि औदुंबरा प्रदक्षिणा । 

साष्टांगी करिती नमन । स्तोत्र करिती नानापरी ॥ ६७ ॥ 

जय जया वरदमूर्ति । ब्रह्मा-विष्णु-शिव यति । 

भक्तवत्सला तुझी ख्याति । वास पहासी भक्तांच्या ॥ ६८ ॥ 

तूं तारक विश्र्वासी । म्हणोनि भूमीं अवतरलासी । 

अशक्य तुज वर्णावयासी । क्षमा करणें स्वामिया ॥ ६९ ॥ 

कोपेंकरुनि मातेसी । निष्ठुर बोले बाळ कैसी । 

तैसे अविद्यामायेसीं । तुम्हां वोखटें बोलिलों ॥ ७० ॥ 

सर्वस्व आम्हां क्षमा करणें । म्हणोनि घालिती लोटांगणे । 

विनवूनियां करुणावचनें । गेली स्नाना गंगेंत ॥ ७१ ॥ 

स्नान करुनि बाळकासहित । धुती झाली पादुकांचे रक्त । 

औदुंबरा स्नपन करीत । लाविती दीप तये वेळी ॥ ७२ ॥ 

पूजा करिती भक्तीसीं । मंत्रपूर्वक विधीसीं । 

शमीपत्र-कुसुमेंसी । पूजा करिती परियेसा ॥ ७३ ॥ 

नीरांजन तया वेळी । करिती गायन परिबळी । 

अतिसंतोष तये बाळीं । भक्तिभावें स्तुति करिती ॥ ७४ ॥ 

इतुकें होतां गेली निशी । उदय जाहला दिनकरासी । 

संस्कारुं म्हणोनि प्रेतासी । आले विप्रज्ञाती सकळ ॥ ७५ ॥ 

तंव देखतांचि कुमारासी । विस्मय जाहला सकळिकांसी । 

समाराधना करिती हर्षी । महानंद प्रवर्तला ॥ ७६ ॥ 

ऐसा श्रीगुरुस्थानमहिमा । अखिल लोक लाधले कामा । 

एकेकाची सांगतां सीमा । विस्तार होईल बहु कथा ॥ ७७ ॥ 

सिद्ध म्हणे नामधारका । स्थानमहिमा ऐसा ऐका । 

अपार असे सांगतां आणिका । साधारण तुज निरोपिले ॥ ७८ ॥ 

तया औदुंबरातळीं । श्रीगुरुवास सर्वकाळीं । 

काम्य होत तात्काळीं । आराधितां श्रीगुरुसी ॥ ७९ ॥ 

पुत्रापत्य वांझेसी । श्रियायुक्त दरिद्रियासी । 

आरोग्य होय रोगियासी । अपमृत्यु कधीं नोहे जाणा ॥ ८० ॥ 

भाव असावा आपुले मनीं । पूजा करावी श्रीगुरुचरणीं । 

जे जे वासना ज्याचे मनीं । त्वरित होय परियेसा ॥ ८१ ॥ 

कुष्ठी असेल अंगहीन । त्यानें अर्चावे गुरुचरण । 

सुवर्ण होय अंग जाण । संशय मनीं न धरावा ॥ ८२ ॥ 

हृदयशूळ गंडमाळा । अपस्मारादि रोग सकळा । 

परिहरती तात्काळा । श्रीगुरुपादुका अर्चिता ॥ ८३ ॥ 

जो का असेल मंदमति । बधिर मुका पांगूळ रक्ती । 

औदुंबरी सेवा करिती । सुदेह होय सत्य माना ॥ ८४ ॥ 

चतुर्विध पुरुषार्थ । तेथे होय निश्र्चित । 

प्रत्यक्ष असे श्रीगुरुनाथ । औदुंबरी सनातन ॥ ८५ ॥ 

जया नाम कल्पतरु । प्रत्यक्ष जाणा औदुंबरु । 

जें जें मनीं इच्छिती नरु । साध्य होय परियेसा ॥ ८६ ॥ 

किती वर्णू तेथील महिमा । सांगतां असे अशक्य आम्हां । 

श्रीगुरु ' नृसिंहसरस्वती ' नामा । प्रख्यात असे परियेसा ॥ ८७ ॥ 

गंगाधराचा नंदन । सांगे गुरुचरित्र कामधेनु । 

भक्तिपूर्वक ऐकती जन । सकलाभीष्टें पावती ॥ ८८ ॥ 

म्हणोनि सरस्वतीगंगाधरु । सदा ध्यातसे श्रीगुरु । 

उतरावया पैलपारु । इहसौख्य परागति ॥ ८९ ॥ 

॥ इति श्रीगुरुचरित्रामृते परमकथाकल्पतरौ 

श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने सिद्ध-नामधारकसंवादे 

मृतपुत्रसंजीवनं नाम एकविंशोऽध्यायः ॥ 

श्रीगुरुदत्तात्रेयार्पणमस्तु ॥ श्रीगुरुदेवदत्त ॥

Gurucharitra Adhyay 21 

गुरुचरित्र अध्याय २१

Custom Search