Sunday, June 22, 2014

Gurucharitra Adhyay 29 Part 2/3 गुरुचरित्र अध्याय २९ भाग २/३


Gurucharitra Adhyay 29 
Gurucharitra Adhyay 29 is in Marathi. Name of this Adhyay is BhasmaMahima Varnanam.


ऐकोनि यमाचें वचन । शिवदूत सांगती विस्तारुन । 
प्रेतकपाळीं लांछन । भस्म होतें परियेसा ॥ ९१ ॥ 
वक्षःस्थळीं ललाटेसी । बाहुमूळीं करकंकणेसी । 
भस्म लाविलें प्रेतासी । केवी अतळती तुझे दूत ॥ ९२ ॥ 
आम्हां आज्ञा ईश्र्वराची । भस्मांकित तनु मानवाची । 
जीव आणावा त्या नराचा । कैलासपदीं शाश्र्वत ॥ ९३ ॥ 
भस्म कपाळीं असत । केवीं आतळती तुझे दूत । 
तात्काळीं होतों वधित । सोडिलें आम्हीं धर्मासी ॥ ९४ ॥ 
पुढें तरी आपुल्या दूतां । चुद्धि सांगा तुम्ही आतां । 
जे नर असती भस्मांकितां । त्यातें तुम्ही न आणावें ॥ ९५ ॥ 
भस्मांकित नरासी । दोष न लागती परियेसीं । 
तो योग्य होय स्वर्गासी । म्हणोनि सांगती शिवदूत ॥ ९६ ॥
शिवदूत वचन ऐकोन । यमधर्म गेला परतोन । 
आपुलें दूतां पाचारुन । सांगतसे परियेसा ॥ ९७ ॥ 
यम सांगे आपुले दूतां । भूमीवरी जाऊनि आतां । 
जे कोण असतील भस्मांकित । त्यांतें तुम्ही न आणावें ॥ ९८ ॥ 
अनेकपरी दोष जरी । केले असत धुरंधरीं । 
त्यांतें न आणावें आमुचे पुरीं । त्रिपुंड्र टिळक नरासी ॥ ९९ ॥ 
रुद्राक्षमाळा ज्याचे गळां । असेल त्रिपुंड्र टिळा । 
त्यातें तुम्ही नातळा । आज्ञा असे ईश्र्वराची ॥ १०० ॥ 
वामदेव म्हणे राक्षसासी । या विभुतीची महिमा असे ऐशी । 
आम्ही लावितों भक्तीसीं । देवादिकां दुर्लभ ॥ १०१ ॥ 
पाहें पां ईश्र्वर प्रीतीसीं । सदा लावितो भस्मासी । 
ईश्र्वरें वंदिल्या वस्तूसी । कवण वर्णूं शके सांग मज ॥ १०२ ॥ 
ऐकोनि वामदेवाचें वचन । ब्रह्मराक्षस करी नमन । 
उद्धारावें जगज्जीवना । ईश्र्वर तूंचि वामदेवा ॥ १०३ ॥ 
तुझे चरण मज भेटले । सहस्त्र जन्मींचें ज्ञान जाहले । 
कांहीं पुण्य होतें केलें । त्याणें गुणें भेटलासी ॥ १०४ ॥ 
आपण जघीं राज्य करितां । केलें पुण्य स्मरलें आतां । 
तळें बांधविलें रानांत । दिल्ही वृत्ति ब्राह्मणांसी ॥ १०५ ॥ 
इतुकें पुण्य आपणासी । घडलें होतें परियेसी । 
वरकड केले सर्व दोषी । राज्य करितां स्वामिया ॥ १०६ ॥ 
जघीं नेलें यमपुरासी । यमें पुसिलें चित्रगुप्तासी । 
माझें पुण्य त्या यमासी । चित्रगुप्तें सांगितलें ॥ १०७ ॥ 
तधीं मातें यमधर्मे आपण । सांगितलें होतें हें पुण्य । 
पंचविशति जन्मीं जाण । फळासी येईल म्हणोनि ॥ १०८ ॥ 
तया पुण्यापासोन । भेटी जाहली तुझे चरण । 
करणें स्वामी उद्धारण । जगद्गुरु वामदेवा ॥ १०९ ॥ 
या भस्माचें महिमान । कैसें लावावे विधान । 
 कवण मंत्र उद्धारण । विस्तारुन सांग मज ॥ ११० ॥ 
वामदेव म्हणे राक्षसासी । विभूतीचें धारण मज पुससी । 
सांगेन आतां विस्तारेसीं । एकचित्तें ऐक पां ॥ १११ ॥ 
पूर्वी मंदरगिरिपर्वतीं । क्रीडेसी गेले गिरिजापति । 
कोटि रुद्रादिगणसहिती । बैसले होते वोळगेसी ॥ ११२ ॥ 
तेहतीस कोटि देवांसहित । देवेंद्र आला तेथें त्वरित । 
अग्नि वरुण यमसहित । कुबेर वायु आला तेथें ॥ ११३ ॥ 
गंधर्व यक्ष चित्रसेन । खेचर पन्नग विद्याधरण । 
किंपुरुष सिद्ध साद्य जाण । आले गुह्यक सभेसी ॥ ११४ ॥ 
देवाचार्य बृहस्पति । वसिष्ठ नारद तेथें येती । 
अर्यमादि पितृसहिती । तया ईश्र्वर वोळगेसी ॥ ११५ ॥ 
दक्षादि ब्रह्मा येर सकळ । आले समस्त ऋषीकुळ । 
उर्वशादि अप्सरामेळ । आले त्या ईश्र्वरसभेसी ॥ ११६ ॥ 
चंदिकासहित शक्तिगण देखा । आदित्यादि द्वादशार्का । 
अष्ट वसू मिळोन ऐका । आले ईश्र्वर सभेसी ॥ ११७ ॥ 
अश्र्विनी देवता परियेसी । विश्र्वेदेव मिळून निर्दोषी । 
आले ईश्र्वरसभेसी । ऐके ब्रह्मराक्षसा ॥ ११८ ॥ 
भूतपति महाकाळ । नंदिकेश्र्वर महानीळ । 
काठीकर दोघे प्रबळ । उभे पार्श्र्वी असती देखा ॥ ११९ ॥ 
वीरभद्र शंखकर्ण । मणिभद्र षट्कर्ण । 
वृकोदर देवमान्य । कुंभोदर आले तेथें ॥ १२० ॥ 
कुंडोदर मंडोदर । विकटकर्ण कर्णधार । 
धारकेतु महावीर । भूतनाथ तेथें आला ॥ १२१ ॥ 
भृंगी रिटी भूतनाथ । नानारुपी गण समस्त । 
नानावर्ण मुखें ख्यात । नानावर्ण-शरीर-अवयवी ॥ १२२ ॥ 
रुद्रगणांची रुपें कैसीं । सांगेन ऐका विस्तारेसीं । 
कित्येक कृष्णवर्णेसी । श्र्वेत-पीत-धूम्रवर्ण ॥ १२३ ॥ 
हिरवे ताम्र सुवर्ण । लोहित चित्रविचित्र वर्ण । 
मंडूकासारिखें असे वदन । रुद्रगण आले तेथें ॥ १२४ ॥ 
नानाआयुधें-शस्त्रेंसी । नाना वाहनें भूषणेसी । 
व्याघ्रमुख कित्येकांसी । किती सूकर-गजमुखी ॥ १२५ ॥ 
कित्येक नक्रमुखी । कित्येक श्र्वान-मृगमुखी । 
उष्ट्रवदन कित्येकी । किती शरभ-शार्दूलवदनें ॥ १२६ ॥ 
कित्येक भैरुंडमुख । सिंहमुख कित्येक । 
दोनमुख गण देख । चतुर्मुख गण कितीएक ॥ १२७ ॥ 
चतुर्भुज गण अगणिक । कितीएका नाहीं मुख । 
ऐसे गण तेथें येती देख । ऐक राक्षसा एकचित्तें ॥ १२८ ॥ 
एकहस्त द्विहस्तेसीं । पांच सहा हस्तकेसीं । 
पाद नाहीं कितीएकांसी । बहुपादी किती जाणा ॥ १२९ ॥ 
कर्ण नाहीं कित्येकांसी । एककर्ण अभिनव कैसी । 
बहुकर्ण परियेसीं । ऐसे गण येती तेथें ॥ १३० ॥ 
कित्येकांसी नेत्र एक । कित्येका चारी नेत्र विचित्र । 
किती स्थूळ कुब्जक । ऐसे गण ईश्र्वराचे ॥ १३१ ॥ 
ऐशापरीच्या गणांसहित । बैसला शिव मूर्तिमंत । 
सिंहासन रत्नखचित । सप्त प्रभावळीचें ॥ १३२ ॥ 
आरक्त एक प्रभावळी । तयावरी रत्नें जडलीं । 
अनुपम्य दिसे निर्मळी । सिंहासन परियेसा ॥ १३३ ॥ 
दुसरी एक प्रभावळी । हेमवर्ण पिवळी । 
 मिरवीतसे रत्ने बहळीं । सिंहासन ईश्र्वराचे ॥ १३४ ॥ 
तिसरिये प्रभावळीसी । नीलवर्ण रत्नें कैसी । 
जडली असती कुसरीसीं । सिंहासन ईश्र्वराचें ॥ १३५ ॥ 
शुभ्र चतुर्थ प्रभावळी । रत्नखचित असे कमळीं । 
आरक्तवर्ण असे जडली । सिंहासन शंकराचें ॥ १३६ ॥ 
वैडूर्यरत्नखचित । मोतीं जडलीं असतीं बहुत । 
पांचवी प्रभावळी ख्यात । सिंहासन ईश्र्वराचें ॥ १३७ ॥ 
सहावी भूमि नीलवर्ण । भीतरी रेखा सुवर्णवर्ण । 
रत्नें जडलीं असतीं गहन । अपूर्व सिंहासन ईश्र्वराचें ॥ १३८ ॥ 
सातवी ऐसी प्रभावळी । अनेक रत्नें असे जडली । 
जे कां विश्र्वकर्म्यानें रचिली । अपूर्व देखा त्रिभुवनांत ॥ १३९ ॥ 
ऐशा सिंहासनावरी । बैसलासे त्रिपुरारि । 
कोटिसूर्य तेजासरी । भासतसे परियेसा ॥ १४० ॥ 
महाप्रळयसमयासी । सप्तावर्ण-मिळणी जैसी । 
तैसिया श्र्वासोश्र्वासेसीं । बैसलासे ईश्र्वर ॥ १४१ ॥ 
भाळनेत्र ज्वाळमाळा । संवर्ताग्नि जटामंडळा । 
कपाळीं चंद्र षोडशकळा । शोभतसे सदाशिव ॥ १४२ ॥ 
तक्षक देखा वामकर्णी । वासुकी असे कानीं दक्षिणीं । 
तया दोघांचे नयन । नीलरत्नापरी शोभती ॥ १४३ ॥ 
नीलकंठ दिसे आपण । नागहार आभरण । 
सर्पांचेंचि करी कंकण । मुद्रिकाही देखा सर्पाचिया ॥ १४४ ॥
मेखला तया सर्पाचें । चर्मपरिधान व्याघ्राचें । 
शोभा घंटा दर्पणाचे । ऐसेपरी दिसतसे ॥ १४५ ॥ 
कर्कोटक-महापद्म । केलीं नूपुरें पाईंजण । 
जैसा चंद्र-संपूर्ण । तैसा शुभ्र दिसतसे ॥ १४६ ॥ 
म्हणोनि कर्पूरगौर म्हणती । ध्यानीं ध्याइजे पशुपति । 
ऐसा भोळाचक्रवर्ती । बैसलासे सभेंत ॥ १४७ ॥ 
रत्नमुकुट असे शिरीं । नागेन्द्र असे केयुरीं । 
कुंडलांची दिप्ति थोरी । दिसतसे ईश्र्वर ॥ १४८ ॥ 
कंठीं सर्पांचे हार । नीलकंठ मनोहर । 
सर्वांगीं सर्पांचे अलंकार । शोभतसे ईश्र्वर ॥ १४९ ॥ 
शुभ्र कमळें अर्चिला । कीं चंदनें असे लेपिला । 
कर्पूरकेळीनें पूजिला । ऐसा दिसे ईश्र्वर ॥ १५० ॥ 
दहाभुजा विस्तारेसीं । एकेक हातीं आयुधेंसी । 
बैसलासे सभेसी । सर्वेश्र्वर शंकर ॥ १५१ ॥ 
एके हातीं त्रिशूळ देखा । दुसरा डमरु सुरेखा । 
येरे हातीं खड्ग तिखा । शोभतसे ईश्र्वर ॥ १५२ ॥ 
पानपात्र एका हातीं । धनुष्य-बाणें कर शोभती । 
खट्वांग फरश येरे हातीं । अंकुश करी मिरवीतसे ॥ १५३ ॥ 
मृग धरिला असे करीं देखा । ऐसा तो हा पिनाका । 
दहाभुजा दिसती निका । बैसलासे सभेंत ॥ १५४ ॥ 
पंचवक्त सर्वेश्र्वर । एकेक मुखाचा विस्तार । 
दिसतसे सालंकार । सांगेन ऐका श्रोतेजन ॥ १५५ ॥ 
कलंकाविणें चंद्र जैसा । किंवा क्षीरफेन ऐसा । 
भस्मभूषणें रुपें कैसा । दिसे मन्मथातें दाहोनियां ॥ १५६ ॥ 
सूर्य-चंद्र-अग्निनेत्र । नागहार कटिसूत्र । 
दिसे मूर्ति पवित्र । सर्वेश्र्वर परियेसा ॥ १५७ ॥ 
शुभ्र टिळक कपाळीं । बरवा शोभे चंद्रमौळी । 
हास्यवदन केवळीं । अपूर्व देखा श्रीशंकर ॥ १५८ ॥ 
दुसरें मुख उत्तरेसी । शोभतसे विस्तारेसीं । 
ताम्रवर्णाकार कमळेसी । अपूर्व दिसे परियेसा ॥ १५९ ॥ 
जैसें दाडिंबाचे फूल । किंवा प्रातःरविमंडळ । 
तैसें मिरवे मुखकमळ । ईश्र्वरांचें परियेसा ॥ १६० ॥ 
तिसरें मुख पूर्वदिशीं । गंगा अर्धचंद्र शिरसी । 
जटाबंधन केली कैसी । सर्पवेष्टित परियेसा ॥ १६१ ॥ 
चवथें मुख दक्षिणेसी । मिरवे नीलवर्णेसी । 
विक्राळ दाढा दारुणेसीं । दिसतसे तो ईश्र्वर ॥ १६२ ॥ 
मुखंहूनि ज्वाला निघती । तैसा दिसे तीव्रमूर्ति । 
रुंडमाळा शोभती । सर्पवेष्टित परियेसा ॥ १६३ ॥ 
पांचवें असे ऐसें वदन । व्यक्ताव्यक्त असे जाण । 
साकार निराकार सुगुण । सगुण निर्गुण ईश्र्वर ॥ १६४ ॥ 
सलक्षण निर्लक्षण । ऐसें शोभतसे वदन । 
परब्रह्म वस्तु तो जाण । सर्वेश्र्वर पंचमुखी ॥ १६५ ॥ 
काळ व्याळ सर्प बहुत । कंठी माळा मिरवे ख्यात । 
चरण मिरवीती आरक्त । कमळापरी ईश्र्वराचे ॥ १६६ ॥ 
चंद्रासारिखीं नखें देखा । मिरवी चरणीं पादुका । 
अळंकार-सर्प ऐका । शोभतसे परमेश्र्वर ॥ १६७ ॥ 
व्याघ्रांबर पांघरुण । सर्प बांधले असे आपण । 
गांठी बांधिली असे जाण । नागबंधन करुनियां ॥ १६८ ॥ 
नाभीं चंद्रावळी शोभे । हृदयीं कटाक्ष रोम उभे । 
परमार्थ मूर्ति लाभे । भक्तजनां मनोहर ॥ १६९ ॥ 
ऐसा रुद्र महाभोळा । सिंहासनीं आरुढला । 
पार्वतीसहित शोभला । बैसलासे परमेश्र्वर ॥ १७० ॥ 
पार्वतीचे शृंगार । नानापरीचें अलंकार । 
मिरवीतसे अगोचर । सर्वेश्र्री परियेसा ॥ १७१ ॥ 
कनकचाफे गोरटी । मोतियांचा हार कंठी । 
रत्नखचित मुकुटी । नागबंदी दिसतसे ॥ १७२ ॥ 
नानापरीच्या पुष्पजाति । मुकुटावरी शोभती । 
तेथे भ्रमर आलापिती । परिमळालागीं परियेसा ॥ १७३ ॥ 
मोतियांची थोर जाळी । मिरवीतसे मुकुटाजवळी । 
रत्नें असतीं जडलीं । शोभायमान दिसतसे ॥ १७४ ॥ 
मुख दिसे पूर्णचंद्र । मिरवतसे हास्य मंद । 
जगन्माता विश्र्वंद्य । दिसतसे परमेश्र्वरी ॥ १७५ ॥ 
नासिक बरवें सरळ । तेथें मिरवे मुक्ताफळ । 
त्यावरी रत्नें सोज्ज्वळ । जडलीं असती शोभायमान ॥ १७६ ॥ 
अधर पवळवेली दिसे । दंतपंक्ति रत्न जैसे । 
 ऐसी माता मिरवतसे । जगन्माता परियेसा ॥ १७७ ॥ 
कानीं तानवडें भोंवरिया । रत्नखचित मिरवलिया । 
अलंकार महामाया । लेइली असे जगन्माता ॥ १७८ ॥ 
पीतवर्ण चोळी देखा । कुच तटीं शोभे निका । 
एकाजवळी रत्नें अनेका । शोभतसे कंठीं हार ॥ १७९ ॥ 
कालव्याल सर्प थोर । स्तनपान करिती मनोहर । 
कैसे भाग्य दैव थोर । त्या सर्पांचे परियेसा ॥ १८० ॥
Gurucharitra Adhyay 29 
गुरुचरित्र अध्याय २९


Custom Search

No comments: