Sunday, June 22, 2014

Gurucharitra Adhyay 29 Part 3/3 गुरुचरित्र अध्याय २९ भाग ३/३


Gurucharitra Adhyay 29 
Gurucharitra Adhyay 29 is in Marathi. Name of this Adhyay is BhasmaMahima Varnanam.


आरक्त वस्त्र नेसली । जैसें दाडिंब पुष्पवेली । 
किंवा कुंकुमें डंवरिली । गिरिजा माता परियेसा ॥ १८१ ॥ 
बाहुदंड सुरेखा । करीं कंकण मिरवे देखा ।
रत्नखचित मेखळ देखा । लेहली असे अपूर्व जे ॥ १८२ ॥
चरण शोभती महा बरवे । असती नेपुरें स्वभावें । 
ऐसें पार्वती-ध्यान घ्यावें । म्हणती गण समस्त ॥ १८३ ॥ 
अष्टमीच्या चंद्रासरिसा । मिरवें टिळक कपाळीं कैसा । 
त्रिपुंड्र टिळा शुभ्र जैसा । मोतियांचा परियेसा ॥ १८४ ॥ 
नानापरीचे अलंकार । अनेकपरीचे श्रृंगार । 
कवण वर्णूं शके पार । जगन्माता अंबिकेचा ॥ १८५ ॥ 
ऐसा शंभु उमेसहित । बैसलासे सभेंत । 
तेहतीस कोटी परिवारासहित । इंद्र उभा वोळगेसी ॥ १८६ ॥ 
उभे समस्त सुरवर । देवऋषि सनत्कुमार । 
आले तेथें वेगवक्त्र । तया ईक्ष्वरसभेसी ॥ १८७ ॥ 
सनत्कुमार तये वेळीं । लागतसे चरणकमळीं । 
साष्टांग नमन बहाळीं । विनवीतसे शिवासी ॥ १८८ ॥ 
जय जया उमाकांता । जय जया शंभु विश्र्वकर्ता । 
त्रिभुवनीं तूंचि दाता । चतुर्विध पुरुषार्थ ॥ १८९ ॥ 
समस्त धर्म आपणासी । स्वामी निरोपिलें कृपेसीं । 
भवार्णवीं तरावयासी । पापक्षयाकारणें ॥ १९० ॥ 
आणिक एक आम्हां देणें । मुक्ति होय अल्पपुण्यें । 
चारी पुरुषार्थ येथे गुणें । अनायासें साधिजे ॥ १९१ ॥ 
एर्‍हवीं समस्त पुण्यासी । करावें कष्ट असमसहासीं । 
हितार्थ सर्व मानवांसी । निरोपावें स्वामिया ॥ १९२ ॥ 
ऐसें विनवी सनत्कुमार । मनीं संतोषोनियां ईश्र्वर । 
सांगता झाला कर्पूरगौर । सनत्कुमार मुनीसी ॥ १९३ ॥ 
ईश्र्वर म्हणे तये वेळीं । ऐका देव ऋषि सकळीं । 
घडे धर्म तात्काळीं । ऐसें पुण्य सांगेन ॥ १९४ ॥ 
वेदशास्त्रसंमतेसीं । असे धर्म परियेसीं । 
अनंत पुण्य त्रिपुंड्रेसी । भस्मांकित परियेसा ॥ १९५ ॥ 
ऐकोनि विनवी सनत्कुमार । कवणें विधीं लाविजे नर । 
कवण ' स्थान ' ; ' द्रव्य ' परिकर । 'शक्ति','देवता' कवण असे ॥ १९६ ॥ 
कवण 'कर्तु', किं 'प्रमाण' । कोण मंत्रे लाविजे आपण । 
स्वामी सांगा विस्तारुन । म्हणोनि चरणीं लागला ॥ १९७ ॥ 
ऐसी विनंति ऐकोनि । सांगे शंकर विस्तारोनि । 
गोमय-द्रव्य, देवता अग्नि । भस्म करणें परियेसा ॥ १९८ ॥ 
पुरातनीचे यज्ञस्थानीं । जे का असे मेदिनी । 
पुण्य बहुत लावितांक्षणी । भस्माकिंत परियेसा ॥ १९९ ॥ 
' सद्योजाता'दि मंत्रेसीं । घ्यावें भस्म तळहस्तासी । 
अभिमंत्रावें भस्मासी । 'अग्निरित्या'दि मंत्रेकरोनि ॥ २०० ॥ 
'मानस्तोके' ति मंत्रेसीं । समर्दावे अंगुष्ठेसीं । 
'त्र्ंयबका'दि मंत्रेसी । शिरसीं लाविजे परियेसा ॥ २०१ ॥ 
' त्र्यायुषे' ति मंत्रेसीं । लाविजे ललाट भुजांसी । 
त्याणेंचि मंत्रें परियेसी । स्थानी स्थानी लाविजे ॥ २०२ ॥ 
तीनी रेखा एके स्थानीं । लावाव्या त्याच मंत्रांनी' । 
अधिक न लाविजे भ्रुवांहुनि । भ्रुसमान लाविजे ॥ २०३ । 
मध्यमानामिकांगुळेसीं । लाविजे पहिले ललाटेसी । 
प्रतिलोम -अंगुष्ठेसी । मध्यरेषा काडिजे ॥ २०४ ॥ 
त्रिपुंड्र येणेपरी । लाविजे तुम्ही परिकरी । 
एक एक रेखेच्या विस्तारीं । सांगेन ऐका एकचित्तें ॥ २०५ ॥ 
नव देवता विख्यातेसी । असती एकेक रेखेसी । 
 'अ' कार गार्हपत्यासी । भूरात्मा रजोगुण ॥ २०६ ॥ 
ऋग्वेद आणि क्रियाशक्ति । प्रातःसवन असे ख्याति । 
महादेव-देव म्हणती । प्रथम रेखा येणेंपरी ॥ २०७ ॥ 
दुसरे रेखेची देवता । सांगेन ऐका विस्तारता । 
' उकार ' दक्षिणाग्नि देवता । नभ सत्व जाणावें ॥ २०८ ॥ 
यजुर्वेद म्हणिजे त्यासी । मध्यंदिन-सवन परियेसीं । 
इच्छाशक्ति अंतरात्मेसीं । महेश्र्वर-देव जाणा ॥ २०९ ॥ 
तिसरी रेखा मधिलेसी । ' म ' कार आहवनीय परियेसीं । 
 परमात्मा दिव हर्षी । ज्ञानशक्ति तमोगुण ॥ २१० ॥ 
तृतीयसवन परियेसीं । सामवेद असे त्यासी । 
शिवदैवत निर्धारेंसी । तीनि रेखा येणेंविधि ॥ २११ ॥ 
ऐसें नित्य नमस्कारुनि । त्रिपुंड्र लाविजे भस्मेंनि । 
महेश्र्वराचें व्रत म्हणोनि । वेदशास्त्रें बोलताति ॥ २१२ ॥ 
मुक्तिकामें जे लाविती । त्यासी नाहीं पुनरावृत्ति । 
जें जें मनीं संकल्पिती । लाधे चारी पुरुषार्थ ॥ २१३ ॥ 
ब्रह्मचारी-गृहस्थासी । वानप्रस्थ-यतीसी । 
समस्तीं लाविजे हर्षीं । भस्मांकित त्रिपुंड्र ॥ २१४ ॥ 
महापापी असे आपण । उपपातकी जरी जाण । 
भस्म लावितां तत्क्षण । पुण्यात्मा तोचि होय ॥ २१५ ॥ 
क्षत्रिय-वैश्य-शूद्र-स्त्रीवध्यासी । गोहत्यादि-पातकासी । 
वीरहत्या-आत्महत्येसी । शुद्धात्मा करी भस्मांकित ॥ २१६ ॥ 
विधिपूर्वक मंत्रेसीं । जे लाविती भक्तिसीं । 
त्यांची महिमा अपारेसीं । एकचित्तें परियेसा ॥ २१७ ॥ 
जरी नेणे मंत्रासी । त्याणें लाविजे भावशुद्धीसीं । 
त्याची महिमा अपारेसीं । एकचित्तें परियेसा ॥ २१८ ॥ 
परद्रव्यहारक देखा । परस्त्रीगमन ऐका । 
असेल पापी परनिंदका । तोही पुनीत होईल जाणा ॥ २१९ ॥ 
परक्षेत्रहरण देखा । परपीडक असेल जो कां । 
सस्य आराम तोडी का । ऐसा पातकी पुनीत होई ॥ २२० ॥ 
गृहदाहादि केला दोष । असत्यवादी परियेस । 
पैशुन्यपण पापास । वेदविक्रय पाप जाणा ॥ २२१ ॥ 
कूटसाक्षी व्रतत्यागी । कौटिल्य करी पोटालागीं । 
ऐसीं पापें सदा भोगी । तोही पुनीत होय जाणा ॥ २२२ ॥ 
गाई-भूमि-हिरण्यदान । म्हैषी-तीळ-कंबळदान । 
घेतलें असेल वस्त्रान्न । तोही पुनीत होय जाणा ॥ २२३ ॥ 
धान्यदान जलादिदान । घेतलें असेल नीचापासून । 
त्याणें करणें भस्मधारण । तोही पुनीत होय जाणा ॥ २२४ ॥ 
दासी-वेश्या-भुजंगीसीं । वृषलस्त्री-रजस्वलेंसीं । 
केलें असती जे कां दोषी । तोही पुनीत होय जाणा ॥ २२५ ॥ 
कन्या विधवा अन्य स्त्रियांशीं । घडला असेल संग जयासी । 
अनुतप्त होऊनि परियेसीं । भस्म लावितां पुनीता ॥ २२६ ॥ 
रस-मांस-लवणादिका । केला असेल विक्रय जो कां । 
पुनीत होय भस्मसंपर्का । त्रिपुंड्र लावितां परियेसा ॥ २२७ ॥ 
जाणोनि अथवा अज्ञानता । पाप घडलें असंख्याता । 
भस्म लावितां पुनीता । पुण्यात्मा होय जाणा ॥ २२८ ॥ 
नाशी समस्त पापांसी । भस्ममहिमा आहे ऐशी । 
शिवनिंदक पापियासी । न करी पुनीत परियेसा ॥ २२९ ॥ 
शिवद्रव्य-अपहारकासी । निंदा करी शिवभक्तांसी । 
न होय निष्कृति त्यासी । पापावेगळा नव्हे जाणा ॥ २३० ॥ 
रुद्राक्षमाळा जयाचे गळां । लाविला असेल त्रिपुंड्र टिळा । 
अन्य पापी होय केवळा । तोही पूज्य तीन्ही लोकीं ॥ २३१ ॥ 
जितुकी तीर्थे भूमीवरी । असतील क्षेत्रें नानापरी । 
स्नान केलें पुण्य-सरी । भस्म लावितां परियेसा ॥ २३२ ॥ 
मंत्र असती कोटी सात । पंचाक्षरादि विख्यात । 
अनंत आगम असे मंत्र । जपिलें फळ भस्मांकिता ॥ २३३ ॥ 
पूर्वजन्म-सहस्त्रांती । सहस्त्र जन्म पुढें होती । 
भस्मधारणें पापें जातीं । बेचाळिस वंशादिक ॥ २३४ ॥ 
इहलोकीं अखिल सौख्य । होतीं पुरुष शतायुष्य । 
व्याधि न होती शरीरास । भस्म लावितां नरासी ॥ २३५ ॥ 
अष्टैश्र्वर्ये होतीं त्यासी । दिव्य शरीर परियेसीं । 
अंती ज्ञान होईल निश्र्चयेसीं । देहांतीं तया नरा ॥ २३६ ॥ 
 बैसवोनि दिव्य विमानीं । देवस्त्रिया शत येऊनि । 
सेवा करिती येणें गुणीं । घेऊनि जाती स्वर्गभुवना ॥ २३७ ॥ 
विद्याधर सिद्धजन । गंधर्वादि देवगण । 
इंद्रादि लोकपाळ जाण । वंदिती समस्त तयासी ॥ २३८ ॥ 
अनंतकाळ तया स्थानीं । सुखें असती संतोषोनि । 
मग जाती तेथोनि । ब्रह्नलोकीं शाश्र्वत ॥ २३९ ॥ 
एकशत कल्पवरी । रहाती ब्रह्मलोकीं स्थिरी । 
तेथोनि जाती वैकंठपुरीं । विष्णुलोकीं परियेसा ॥ २४० ॥ 
ब्रह्मकल्प तीनवरी । रहाती नर वैकुंठपुरीं । 
मग पावती कैलासपुरीं । अक्षय काळ तेथें रहाती ॥ २४१ ॥ 
शिवसायुज्य होय त्यासी । संदेह सोडोनियां मानसीं । 
लावा त्रिपुंड्र भक्तीसीं । सनत्कुमारादि सकळिक हो ॥ २४२ ॥ 
वेदशास्त्रादि उपनिषदार्थ । सार पाहिलें मीं अवलोकित । 
चतुर्विध पुरुषार्थ । भस्मधारणें होय जाणा ॥ २४३ ॥ 
ऐसें त्रिपुंड्रमहिमान । सांगितलें ईश्र्वरें विस्तारुन । 
लावा तुम्ही सकळ जन । सनत्कुमारादि ऋषीश्र्वर हो ॥ २४४ ॥ 
सांगोनि सनत्कुमारासी । गेला ईश्र्वर कैलासासी । 
सनत्कुमार महाहर्षी । गेला ब्रह्मलोकाप्रती ॥ २४५ ॥ 
वामदेव महामुनि । सांगती ऐसे विस्तारोनि । 
ब्रह्मराक्षसें संतोषोनि । नमन केलें चरणकमलासी ॥ २४६ ॥ 
वामदेव म्हणे राक्षसासी । भस्ममाहात्म्य आहे ऐसी । 
माझें अंगस्पर्शेसीं । ज्ञान तुज प्रकाशिलें ॥ २४७ ॥ 
ऐसें म्हणोनि संतोषीं । अभिमंत्रोनि भस्मासी । 
देता झाला राक्षसासी । वामदेव तया वेळीं ॥ २४८ ॥ 
ब्रह्मराक्षस तया वेळीं । लावितां त्रिपुंड्र कपाळीं । 
दिव्यदेह तात्काळीं । तेजोमूर्ति जाहला परियेस ॥ २४९ ॥ 
दिव्य अवयव झालें त्यासी । जैसा सूर्यसंकाशी । 
 झाला आनंदरुप कैसी । ब्रह्मराक्षस तया वेळीं ॥ २५० ॥ 
नमन करुनि योगीश्र्वरासी । केली प्रदक्षिणा भक्तिसी । 
विमान आले तत् क्षणेसी । सूर्यसंकाश परियेसा ॥ २५१ ॥ 
दिव्य विमानीं बैसोनि । गेला स्वर्गासी तत्क्षणीं । 
वामदेव महामुनीं । दिधला तयासी परलोक ॥ २५२ ॥ 
वामदेव महादेव । मनुष्यरुप दिसतो स्वभाव । 
प्रत्यक्ष जाणा तो शांभव । हिंडे भक्त तारावया ॥ २५३ ॥ 
त्रयमूर्तीचा अवतारु । वामदेव तोचि गुरु । 
करावया जगदोद्धारु । हिंडत होता भूमीवरी ॥ २५४ ॥ 
भस्ममाहात्म्य असे थोरु । विशेष हस्तस्पर्श गुरु । 
ब्रह्मराक्षसासी दिधला वरु । उद्धार गति परियेसा ॥ २५५ ॥ 
समस्त मंत्र असती । गुरुविणें साध्य नव्हती । 
वेदशास्त्रें वाखाणिती । ' नास्ति तत्त्वं गुरोः परम् ' ॥ २५६ ॥ 
सूत म्हणे ऋषेश्र्वरांसी । भस्ममाहात्म्य आहे ऐसी । 
गुरुहस्तें असे विशेषीं । तस्माद् गुरुचि कारण ॥ २५७ ॥ 
येणेंपरी त्रिविक्रमासी । सांगती श्रीगुरु विस्तारेसीं । 
त्रिविक्रमभारती हर्षी । चरणांवरी माथा ठेवित ॥ २५८ ॥ 
नमन करुनि श्रीगुरुसी । निघाला आपुले स्थानासी । 
 झालें ज्ञान समस्तांसी । श्रीगुरुच्या उपदेशें ॥ २५९ ॥ 
येणेंपरी सिद्धमुनि । सांगते झाले विस्तारुनि । 
ऐकतो शिष्य नामकरणी । भक्तिभावेंकरुनियां ॥ २६० ॥ 
म्हणोनि सरस्वती-गंगाधर । सांगे गुरुचरित्रविस्तार । 
भक्तिभावें ऐकती नर । लाधे चारी पुरुषार्थ ॥ २६१ ॥ 
इति श्रीगुरुचरित्रामृते परमकथाकल्पतरौ 
श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने सिद्ध-नामधारकसंवादे 
भस्ममहिमावर्णनं नाम एकोनत्रिंशोऽध्यायः ॥ 
श्रीगुरुदत्तात्रेयार्पणमस्तु ॥ श्रीगुरुदेवदत्त ॥

Gurucharitra Adhyay 29 
गुरुचरित्र अध्याय २९


Custom Search

No comments: