Gurucharitra Adhyay 40 गुरुचरित्र अध्याय ४०

Gurucharitra Adhyay 40 

Gurucharitra Adhyay 40 is in Marathi. In this Adhyay ShriGuru is telling the way Guru-Bhakti is done by Shabar and Shabari. It is a story of Bhasm-Mahatmya. The same devotion was shown by a Brahmin who was suffering from a skin disease. Because of his devotion towards ShriGuru he was cured by the blessings of Guru. Name of this Adhyay is Shushk-Kashta-Sanjivanam.

गुरुचरित्र अध्याय ४० 

श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ 

सिद्ध म्हणे नामधारका । अपूर्व वर्तलें आणिक ऐका । 

वृक्ष जाहला काष्ठ शुष्का । विचित्र कथा ऐक पां ॥ १ ॥ 

गाणगापुरीं असतां गुरु । आला एक कुष्ठी विप्रु । 

आपस्तंब गार्ग्य गोत्रु । नाम तया ' नरहरि ' ॥ २ ॥ 

येवोनियां श्रीगुरुमूर्तीसी । नमन करी भक्तीसी । 

करी स्तोत्र बहुवसीं । करसंपुट जोडूनियां ॥ ३ ॥ 

जय जया गुरुमूर्ति । ऐकोनि आलों तुझी कीर्ति । 

भक्तवत्सला परंज्योती । परमपुरुषा जगदगुरु ॥ ४ ॥ 

आपण जन्मोनि संसारीं । वृथा जाहलों दगडापरी । 

निंदा करिती द्विजवरी । कुष्ठी म्हणोनि स्वामिया ॥ ५ ॥ 

वाचिला वेद यजुःशाखा । निंदा करिती मातें लोक । 

ब्राह्मणार्थ न सांगती देखा । अंग हीन म्हणोनियां ॥ ६ ॥ 

प्रातःकाळीं उठोनि लोक । न पाहती आपुलें मुख । 

तेणें मातें होतें दुःख । जन्म पुरे आतां मज ॥ ७ ॥ 

पाप केलें आपण बहुत । जन्मांतरीं असंख्यात । 

त्याणें हा भोग भोगीत । आतां न साहें स्वामिया ॥ ८ ॥ 

नाना व्रत नाना तीर्थें । हिंडोनि आलों असंख्यात । 

पूजा केली देवां समस्त । माझी व्याधि नवचेचि ॥ ९ ॥ 

आतां धरुनि निर्धारु । आलों स्वामी जगद्गुरु । 

तुझी कृपा न होय जरी । प्राण आपुला त्यजीन ॥ १० ॥ 

म्हणोनि निर्वाण मानसीं । विनवीतसे श्रीगुरुसी । 

एकोभावें भक्तींसीं । कृपा भाकी द्विजवर ॥ ११ ॥ 

म्हणोनि मागुती नमस्कारी । नानापरी स्तुति करी । 

लोहपरीस भेटीपरीं । तुझे दर्शनमात्रेंसी ॥ १२ ॥ 

करुणावचन ऐकोनि । भक्रवत्सल श्रीगुरु मुनि । 

निरोप देती कृपा करुनि । ऐक शिष्या नामधारका ॥ १३ ॥ 

श्रीगुरु म्हणती द्विजासी । पूर्वजन्मीं महादोषासी । 

केले होते बहुवसीं । म्हणोनि कुष्ठी झालासि तूं ॥ १४ ॥ 

आतां सांगेन तें करीं । तुझें पाप जाईल दुरी । 

होशील दिव्यशरीरी । एकोभावें आचरावें ॥ १५ ॥ 

 इतुकिया अवसरीं । काष्ठ एक औदुंबरी । 

शुष्क होते वर्षें चारी । घेऊनि आले सर्पणासी ॥ १६ ॥ 

तंव देखिलें श्रीगुरुमूर्ती । तया विप्रा निरोप देती । 

एकोभावेंकरोनि चित्तीं । घे गा काष्ठ झडकरी ॥ १७ ॥ 

काष्ठ घेवोनि संगमासी । त्वरित जावें भावेंसी । 

संगमनाथ-पूर्वदिशीं । भीमातीरी रोवी पां ॥ १८ ॥ 

तुवां जाऊनि संगमांत । स्नान करुनि यावें त्वरित । 

पूजा करुनि अश्र्वत्थ । पुनरपि जावें स्नानासी ॥ १९ ॥ 

हातीं धरुनि कलश दोनी । आणी उदक तत्क्षणीं । 

शुष्क काष्ठा वेळ तीन्ही । स्नपन करीं गा मनोभावें ॥ २० ॥ 

जया दिवसीं काष्ठासी । पर्णे येतील सजीवेसीं । 

पाप गेलें तुझे दोषी । अंग तुझें होईल बरवें ॥ २१ ॥ 

येणेंपरी श्रीगुरुमूर्ति । तया विप्रा निरोप देती । 

विश्र्वास झाला तयाचे चित्तिं । धांवत गेला काष्ठाजवळी ॥ २२ ॥ 

काष्ठ घेऊनि डोईवरी । गेला तो भीमतीरीं । 

संगमेश्र्वरासमोरी । रोविता जाहला द्विजवर ॥ २३ ॥ 

जेणें रीतीं श्रीगुरुमूर्ति । तया विप्रा निरोप देती । 

आचरीतसे एकचित्तीं । भक्तिभावेंकरोनियां ॥ २४ ॥ 

येणेंपरी सात दिवस । द्विजें केले उपवास । 

 तया काष्ठासी दोनी कलश । भरोनि घाली वेळोवेळीं ॥ २५ ॥ 

देखोनि म्हणती सकळही जन । तया विप्रा बोलावोन । 

सांगताति विवंचन । श्रीगुरुनिरोपलक्षण ॥ २६ ॥ 

म्हणती तूंते काय जाहलें । शुष्क काष्ठ कां रोंविलें । 

यातें संजीवन तुवां योजिलें । मग तूंतें काय होय ॥ २७ ॥ 

श्रीगुरुमूर्ति कृपासिंधु । भक्तजना असे वरदु । 

त्याची कृपा असे सद्यु । समस्तांतें कृपा करी ॥ २८ ॥ 

नसेल निष्कृति तुझिया पापा । म्हणोनि दिधलें काष्ठ बापा । 

वायां कष्ट करिसी कां पां । तूंतें श्रीगुरुनीं निरोपिलें ॥ २९ ॥ 

ऐकोन तयांचे वचन । विप्रवर करी नमन । 

गुरुवाक्य मज कामधेनु । अन्यथा केवीं होईल ॥ ३० ॥ 

सत्यसंकल्प श्रीगुरुनाथ । त्यांचे वाक्य नव्हे मिथ्य । 

माझे मनीं निर्धार सत्य । होईल काष्ठ वृक्ष जाणा ॥ ३१ ॥ 

माझे मनीं निर्धारु । असत्य नव्हे वाक्यगुरु । 

 प्राण वेंचीन सवरावरु । गुरुवाक्य मज करणें ॥ ३२ ॥ 

येणेंपरी समस्तांसी । विप्र सांगे परियेसीं । 

सेवा करी भक्तीसीं । तया शुष्क काष्ठाची ॥ ३३ ॥ 

एके दिवशीं श्रीगुरुमूर्तीसीं । सांगती शिष्य परियेसीं । 

स्वामींनी निरोपिलें द्विजासी । शुष्क काष्ठा भजीं म्हणोनि ॥ ३४ ॥ 

सात दिवस उपवासी । सेवा करितो काष्ठासी । 

एकोभावें भक्तींसी । निर्धार केला गुरुवचनीं ॥ ३५ ॥ 

किती रीतीं आम्हीं त्यासी । विनविलें त्याच्या हितासी । 

वायां कां गा कष्टसी । मूर्खपणें म्हणोनि ॥ ३६ ॥ 

विप्र आमुतें ऐसें म्हणे । चाड नाही काष्ठासी । 

गुरुवाक्य मज करणें । करील आपुला बोल साचा ॥ ३७ ॥ 

निर्धार करुनि मानसीं । सेवा करितो काष्ठासी । 

जाहले सात उपवासी । उदक मुखें घेत नाहीं ॥ ३८ ॥ 

ऐकोनि शिष्यांचे वचन । निरोप देती श्रीगुरु आपण । 

जैसा भाव अंतःकरण । तैसी सिद्धि पावेल ॥ ३९ ॥ 

गुरुवाक्य शिष्यासी कारण । सर्वथा नव्हे निर्वाण । 

जैसी भक्ति अंतःकरण । त्वरित होय परियेसा ॥ ४० ॥ 

याकारणें तुम्हांसी । सांगेन कथा इतिहासीं । 

सांगे सूत ऋषेश्र्वरांसी । स्कंदपुराणीं परियेसा ॥ ४१ ॥ 

गुरुभक्तीचा प्रकार । पुसती सुतासी ऋषेश्र्वर । 

सांगे सूत सविस्तर । तेचि कथा सांगतसे ॥ ४२ ॥ 

सूत म्हणे ऋषेश्र्वरांसी । गुरुभक्ति असे विशेषीं । 

तारावया संसारासी । आणिक नाहीं पदार्थ ॥ ४३ ॥ 

अयोग्य अथवा ज्ञानवंत । म्हणोनि न पहावा अंत । 

गुरु त्रैमूर्ति मनीं ध्यात । सेवा करणें भक्तिभावें ॥ ४४ ॥ 

दृढ भक्ति असे जयापाशीं । सर्व धर्म साधती तयासी । 

संदेह न धरावा मानसीं । एकचित्तें भजावें ॥ ४५ ॥ 

गुरु नर ऐसा न म्हणावा । त्रैमूर्ति तोचि जाणावा । 

गुरु-राहटी न विारावी । म्हणावा तोचि ई्वर ॥ ४६ ॥ 

येणेंपरी धरोनि मनीं । जे जे भजती श्रीगुरुचरणी । 

प्रसन्न होय शूलपाणि । तात्काळिक परियेसा ॥ ४७ ॥ 

मंत्रे तीर्थे द्विजे देवे दैवज्ञे भेषजे गुरौ । 

यादृशी भावना यस्य सिद्धिर्भवती तादृशी ॥ ४८ ॥ 

मंत्र-तीर्थ-द्विजस्थानीं । देवता-भक्ति औषधगुणीं । 

गुरुसी पाहे शिवसमानी । भाविल्यासारखें फल होय ॥ ४९ ॥ 

म्हणे सूत ऋषेश्र्वरांसी । गुरुभक्ति म्हणिजे असे ऐसी । 

सांगेन साक्ष तुम्हांसी । अपूर्व एक वर्तलें असे ॥ ५० ॥ 

 पूर्वी पांचाळ नगरांत । होता राजा सिंहकेत । 

तयासी होता एक पुत्र । नाम तया ' धनंजय ' ॥ ५१ ॥ 

एके दिवसीं राजपुत्र । गेला पारधीं अरण्यांत । 

 जेथे नसती मनुष्यमात्र । उदकवर्जित स्थळासी ॥ ५२ ॥ 

राजपुत्र तृषाक्रांत । हिंडतसे अरण्यांत । 

सवें होता शबर दूत । श्रमूनियां परियेसा ॥ ५३ ॥ 

श्रमोनियां शबर दूत । हिंडत होता रानांत । 

देखता झाला अवचित । जीर्ण एक शिवालय ॥ ५४ ॥ 

भिन्नलिंग तया स्थानीं । पडिले होते मेदिनी । 

शबरें घेतले उचलोनि । म्हणे लिंग बरवें असे ॥ ५५ ॥ 

हाती घेवोनि लिंगासी । पहात होता शबर हर्षी । 

राजपुत्र ते संधीसी । आला तया जवळिक ॥ ५६ ॥ 

राजकुमर म्हणे त्यासी । भिन्न लिंग तें काय करिसी । 

पडिलीं असती भूमीसी । लिंगाकार अनेक ॥ ५७ ॥ 

शबर म्हणे राजसुता । माझे मनीं ऐसी आता । 

लिंग पूजा करणें नित्या । म्हणोनि घेतलें परियेसा ॥ ५८ ॥ 

ऐकोनि तयाचें वचन । राजपुत्र हास्यवदन । 

म्हणे पूजीं एकोमनें । लिंग बरवें असें सत्य ॥ ५९ ॥ 

ऐसें म्हणतां राजकुमार । तया करी नमस्कार । 

कवणें विधीं पूजा करुं । निरुपावें म्हणतसे ॥ ६० ॥ 

स्वामी व्हावें मातें गुरु । आपण याती असें शबरु । 

नेणें पूजेचा प्रकारु । विस्तारावें म्हणतसे ॥ ६१ ॥ 

राजपुत्र म्हणे त्यासी । न्यावें पाषाणलिंग घरासी । 

पूजा करावी शुचीसीं । पत्रपुष्पें अर्चोनियां ॥ ६२ ॥ 

तुम्ही दंपती दोघेजणें । मनःपूर्वक पूजा करणें । 

हेंचि लिंग गिरिजारमणे । म्हणोनि मनीं निर्धारीं पां ॥ ६३ ॥ 

नानापरी पुष्पजाती । आणाव्या तुवां शिवाप्रती । 

धूप दीप विधानरीतीं । नैवेद्या द्यावें भस्म जाण ॥ ६४ ॥ 

भस्म असेल जें स्मशानीं । आणावें तुवा प्रतिदिनीं । 

द्यावा नैवेद्य सुमनीं । प्रसाद आपण भक्षावा ॥ ६५ ॥ 

आणिक जें जें जेवी आपण । तोहि द्यावा नैवेद्य जाण । 

ऐसें असे पूजाविधान । म्हणोनि सांगे राजकुमरु ॥ ६६ ॥ 

येणेंपरी राजकुमरु । तया शबरा जाहला गुरु । 

विश्र्वास केला निर्धारु । शबरें आपुले मनांत ॥ ६७ ॥ 

संतोषोनि शबर देखा । नेलें लिंग गृहांतिका । 

स्त्रियेसी सांगे कौतुका । म्हणें ' लिंग प्रसन्न जाहलें '॥ ६८ ॥ 

गुरुनिरोप जेणें रीतीं । पूजा करी एकचित्तीं । 

चिताभस्म अतिप्रीतीं । आणोनि नैवेद्य देतसे ॥ ६९ ॥ 

क्वचितकाळ येणेंपरी । पूजा करी शबरशबरी । 

एके दिवसीं तया नगरीं । चिताभस्म न मिळेचि ॥ ७० ॥ 

हिंडोनि पाहे गांवोगांवी । चिता भस्म न मिळे कांही । 

येणेंपरी सात गांवीं । हिंडोनि आला तो घरासी ॥ ७१ ॥ 

चिंता बहु शबरासी । पुसता जाहला स्त्रियेसी । 

काय करुं म्हणे तिसी । प्राण आपुला त्यजीन म्हणे ॥ ७२ ॥ 

पूजा राहिली लिंगासी । भस्म न मिळे नैवेद्यासी । 

हिंडोनि आलों दाही दिशीं । चिताभस्म न मिळेचि ॥ ७३ ॥ 

जैसें गुरुनें निरोपिलें । तैसें नैवेद्या पाहिजे दिल्हें । 

नाहीं तरी वृथा जाहलें । शिवपूजन परियेसा ॥ ७४ ॥ 

गुरुवाक्य जो न करी । तो पडे रौरवघोरीं । 

त्यातें पाप नाहीं दूरी । सदा दरिद्री होय नर ॥ ७५ ॥ 

त्यासी होय अधोगति । जरकीं पचे अखंडिती । 

जो कवण करी गुरुची भक्ति । तोचि निस्तरे भवार्णव ॥ ७६ ॥ 

सकळ शास्त्रें येणेपरी । बोलताति वेद चारी । 

याकारणें ऐके शबरी । प्राण आपुला त्यजीन ॥ ७७ ॥ 

 ऐकोनि पतीचे वचन । बोले शबरी हांसोन । 

चिंता करितां किंकारण । चिताभस्म देईन मी ॥ ७८ ॥ 

मज घालूनि गृहांत । अग्नि लावा तुम्ही त्वरित । 

काष्ठें असती बहुत । दहन होईल आपणासी ॥ ७९ ॥ 

तेंचि भस्म ईश्र्वरासी । उपहारावें तुम्हीं हर्षी । 

व्रतभंग न करावा भरंवसी । संतोषरुपें बोलतसे ॥ ८० ॥ 

कधीं तरी शरीरासी । नाश असे परियेसीं । 

ऐसे कार्याकारणासी । देह आपुला समर्पीन ॥ ८१ ॥ 

ऐकोनि स्त्रियेचे वचन । शबर झाला खेदें खिन्न । 

प्राणेश्र्वरी तुझा प्राण । केवीं घेऊं म्हणतसे ॥ ८२ ॥ 

अद्यापि तूं पूर्ववयसी । रुपें दिससी रतीसरसी । 

पुत्रापत्य न देखिलेंसी । या संसारा येऊनि ॥ ८३ ॥ 

मन नाही तुझें धालें । संसारसुख नाही देखिले । 

तुझे मातापित्यानें मज निरविलें । प्राणप्रिये रक्षणार्थ ॥ ८४ ॥ 

चंद्रसूर्यसाक्षीसीं । वरिलें वो म्यां तुजसी । 

प्राण रक्षणें म्हणोनि हर्षी । घेवोनि आलों मंदिरा ॥ ८५ ॥ 

आतां तुज दहन करितां । घडतील पापें असंख्याता । 

स्त्रीहत्या महादोषता । केवीं करुं म्हणतसे ॥ ८६ ॥ 

तूं माझी प्राणेश्र्वरी । तूंतें मारु मी कवणेपरी । 

कैसा तुष्टेल त्रिपुरारि । पुण्य जावोन पाप घडे ॥ ८७ ॥ 

दुःखे तुझी मातापिता । मातें म्हणती स्त्रीघाता । 

अजूनि तुझी लावण्यता । दिसतसे प्राणप्रिये ॥ ८८ ॥ 

नाना व्रतें नाना भक्ति । या शरिरालागी करिती । 

दहन करुं कवणें रीतीं । पापें मातें घडतील ॥ ८९ ॥ 

ऐकोनि पतीचे वचन । विनवीतसे ती अंगना । 

कैसें तुम्हां असे ज्ञान । मिथ्या मोहें बोलतसां ॥ ९० ॥ 

शरीर म्हणजे स्वप्नापरी । जैसा फेण गंगेवरी । 

न राहे जाणा कधीं स्थिरी । मरण सत्य परियेसा ॥ ९१ ॥ 

आमुचे मातापिता जाण । तुम्हां दिधलें मातें दान । 

मी तुमची अर्धांगना । भिन्नभाव कोठें असे ॥ ९२ ॥ 

मी म्हणजे तुमचा देह । मनीं विचार करोनि पाहें । 

आपुलें अर्ध शरीर आहे । काय दोष दहन करितां ॥ ९३ ॥ 

जो उपजे भूमीवरी । तो जाणावा नश्य निर्धारीं । 

माझें देह साफल्य करीं । ईश्र्वराप्रती पावेल ॥ ९४ ॥ 

संदेह सोडोनि आपणासी । दहन करीं वेगेंसी । 

आपण होवोनि संतोषीं । निरोप देत्यें परियेसा ॥ ९५ ॥ 

ऐसें नानापरी पतीसी । बोधी शबरी परियेसीं । 

घरांत जाऊनि पतीसी । म्हणे अग्नि लावीं आतां ॥ ९६ ॥ 

संतोषोनि तो शबर । बांधिता झाला घराचें द्वार । 

अग्नि लावितां थोर । लागली ज्वाळा धुरंधर ॥ ९७ ॥ 

दहन जाहलें शबरीसी । भस्म घेतलें परियेसीं । 

 पूजा करोनि शिवासी । नैवेद्य दिधला अवधारा ॥ ९८ ॥ 

पूजा करितां ईश्र्वरासी । आनंद झाला बहुवसीं । 

स्त्रियेसी वधिलें म्हणोनि ऐसी । स्मरण नाहीं तयासी ॥ ९९ ॥ 

ऐसी भक्तिभावेंसीं । पूजा केली महेशासी । 

प्रसाद घेवोनि हस्तेंसीं । आपुले स्त्रियेस बोलाविलें ॥ १०० ॥ 

नित्य पूजा करोन । प्रसाद हातीं घेऊन । 

 आपुले स्त्रियेस बोलावून । देत होता शबर तो ॥ १०१ ॥ 

तया दिवसीं तेणेंपरी । आपले स्र्त्रियेतें पाचारी । 

कृपासागर त्रिपुरारि । प्रसन्न जाहला परियेसा ॥ १०२ ॥ 

तेचि शबरी येऊनि । उभी ठेली हास्यवदनीं । 

घेतला नैवेद्य मागोनि । घेवोनि गेली घरांत ॥ १०३ ॥ 

जैसे घर तैसें दिसे । शबर विस्मय करीतसे । 

म्हणे दहन केलें स्त्रियेसरिसें । पुनरपि घर तैसेंचि ॥ १०४ ॥ 

बोलावूनि स्त्रियेसी । शबर पुसतसे तियेसी । 

दहन केलें मीं तुजसी । पुनरपि केवीं आलीस तूं ॥ १०५ ॥ 

शबरी सांगे पतीसी । आठवण आपणा आहे ऐसी । 

अग्नि लावितां घरासी । निद्रिस्त आपण जाहल्यें देखा ॥ १०६ ॥ 

महाशीतें पीडित । आपण होत्यें निद्रिस्त । 

तुमचे बोल ऐकत । उठोनि आल्यें म्हणतसे ॥ १०७ ॥ 

हे होईल ईश्र्वरकरणी । प्रसन्न जाहला शूलपाणी । 

ऐसें म्हणतां तत्क्षणीं । निजस्वरुपें उभा ठेला ॥ १०८ ॥ 

नमन करीत लोटांगणी । धांवोनि लागती दोघे चरणीं । 

प्रसन्न जाहला शूलपाणि । मागा वर म्हणतसे ॥ १०९ ॥ 

इह सौख्य संसारी । राज्य दिधलें धुरंधरी । 

गति जाहली त्यानंतरी । कल्पकोटि स्वर्गवास ॥ ११० ॥ 

येणेंपरी ऋषेश्र्वरांसी । सूत सांगे विस्तारेंसी । 

गुरुवाक्य विश्र्वास ज्यासी । ऐसें फळ होय जाणा ॥ १११ ॥ 

म्हणोनि श्रीगुरु शिष्यांसी । सांगते झाले परियेसीं । 

विश्र्वासेंकरोनि द्विज हर्षी । शुष्क काष्ठ सेवीतसे ॥ ११२ ॥ 

जैसा भाव तैसी सिद्धि । होईल सत्य त्रिशुद्धि । 

श्रीगुरुनाथ कृपानिधि । सहज निघाले संगमासी ॥ ११३ ॥ 

जाऊनि करिती अनुष्ठाना । पहावया येती त्या ब्राह्मणा । 

देखोनि त्याचे अंतःकरणा । प्रसन्न झाले तयेवेळी ॥ ११४ ॥ 

हातीं होता कमंडळ । भरलें सदा गंगाजळ । 

उचलोनियां करकमळें । घालिती उदक काष्ठासी ॥ ११५ ॥ 

तत्क्षणी काष्ठासी । पल्लव आले परियेसीं । 

औदुंबर वृक्ष ऐसी । दिसतसे समस्तांते ॥ ११६ ॥ 

जैसा चिंतामणिस्पर्श होतां । लोखंड होय कांचनता । 

तैसा श्रीगुरुसुता स्पर्शतां । काष्ठ झाला वृक्ष देखा ॥ ११७ ॥ 

काष्ठ दिसे औदुंबर । सुदेही जाहला तो विप्र । 

दिसे सुवर्णदेही नर । गेलें कुष्ठ तात्काळीं ॥ ११८ ॥ 

संतोषोनि द्विजवर । करी साष्टांग नमस्कार । 

करीतसे ' महास्तोत्र ' श्रीगुरुचें तये वेळीं ॥ ११९ ॥ 

इंदुकोटितेज करुण-सिंधु भक्तवत्सले । 

नंदनात्रिसूनु दत्त, इंदिराक्ष श्रीगुरुम् । 

गंधमाल्याक्षतादि-वृंददेववंदितम् । 

वन्दयामि नारसिंह-सरस्वतीश पाहि माम ॥ १२० ॥ 

 मायपाश-अंधकारछायदूरभास्करं । 

आयताक्ष पाहि श्रियावल्लभेश-नायकम् । 

सेव्य भक्तवृदं वरद, भूय भूय नमाम्यहं । 

वंदयामि नारसिंह-सरस्वतीश पाहि माम् ॥ १२१ ॥ 

चित्तजादिवर्गषट्क-मत्तवारणांकुशम् । 

तत्त्वसारशोभितात्मदत्त श्रियावल्लभम् । 

उत्तमावतार भूत-कर्तृ भक्तवतसलं । 

वंदयामि नारसिंह-सरस्वतीश पाहि माम् ॥ १२२ ॥ 

व्योमरापवायुतेज-भूमिकर्तुमीश्र्रम् । 

कामक्रोधमोहरहित सोमसूर्यलोचनम् । 

कामितार्थदातृ भक्त-कामधेनु श्रीगुरुम् । 

वंदयामि नारसिंह-सरस्वतीश पाहि माम् ॥ १२३ ॥ 

पुंडरिक-आयताक्ष, कुंडलेंदुतेजसम् । 

चंडदुरितखंडनार्थ दंडधारि श्रीगुरुम् । 

मंडलीकमौलिमार्तंडभासिताननम् । 

वंदयामि नारसिंह-सरस्वतीश पाहि माम् ॥ १२४ ॥ 

वेदशास्त्रस्तुत्यपाद, आदिमूर्तिश्रीगुरुम् । 

नादबिंदुकलातीत, कल्पपादसेव्ययम् । 

सेव्यभक्तवृंदवरद भूय भूय नमाम्यहम् । 

वंदयामि नारसिंह-सरस्वतीश पाहि माम् ॥ १२५ ॥ 

अष्टयोगतत्त्वनिष्ठ, तुष्ट ज्ञानवारिधिम् । 

कृष्णावेणितीरवास-पंचनदीसंगमम् । 

कष्टदैन्यदूरिभक्त-तुष्टकाम्यदायकम् । 

वंदयामि नारसिंह-सरस्वतीश पाहि माम् ॥ १२६ ॥ 

नारसिंहसरस्वती-नाम अष्टमौक्तिकम् । 

हारकृत शारदेन गंगाधर-आत्मजम् । 

धारणीक-देवदीक्ष गुरुमूर्तितोषितम् । 

परमात्मानंदश्रियापुत्रपौत्रदायकम् ॥ १२७ ॥ 

नारसिंहसरस्वतीय अष्टकं च यः पठेत् । 

घोरसंसारसिंधुतारणाख्यसाधनम् । 

सारज्ञानदीर्घआयुरोग्यादिसंपदम् । 

चारुवर्गकाम्यलाभ वारंवार यज्जपेत् ॥ १२८ ॥ 

स्तोत्र केलें येणेपरी । आणिक विनवी परोपरी । 

म्हणे देवा श्रीहरी । कृपा केली स्वामिया ॥ १२९ ॥ 

म्हणोनि मागुती नमस्कारी । श्रीगुरुनाथ अभयकरीं । 

उठविताति आवधारी । ज्ञानराशि म्हणोनियां ॥ १३० ॥ 

समस्त लोक विस्मय करिती । श्रीगुरुतें नमस्कारिती । 

नानापरी स्तुति करिती । भक्तिभावेंकरुनियां ॥ १३१ ॥ 

मग निघाले मठासी । समस्त शिष्यद्विजांसरसीं । 

ग्रामलोक आनंदेंसी । घेऊनि येती आरतिया ॥ १३२ ॥ 

जाऊनियां मठांत । शिष्यांसहित श्रीगुरुनाथ । 

समाराधना असंख्यात । जाहली ऐका तयादिनीं ॥ १३३ ॥ 

तया विप्रा बोलवोनि । श्रीगुरु म्हणती संतोषोनि । 

कन्या-पुत्र-धन-गोधनीं । तुझी संतति वाढेल ॥ १३४ ॥ 

तुझें नाम ' जोगेश्र्वर ' । म्हणोनि ठेविलें निर्धार । 

समस्त शिष्यांमध्यें थोर । तूंचि आमुचा भक्त जाण ॥ १३५ ॥ 

वेदशास्त्रीं संपन्न । तुझ्या वंशोवंशी जाण । 

न करीं चिंता म्हणोन । निरोप देती तयावेळीं ॥ १३६ ॥ 

श्रीगुरु म्हणती तयासी । जावोनि आणीं कलत्रपुत्रासी । 

तुम्हीं रहावें आम्हांपाशीं । येचि ग्रामीं नांदत ॥ १३७ ॥ 

तूंतें होतील तिघे सुत । एकाचें नांव ' योगी ' ख्यात । 

आमुची सेवा करील बहुत । वंशोवंशी माझे दास ॥ १३८ ॥ 

म्हणोनि तया द्विजासी । करी मंत्र उपदेशी । 

' विद्यासरस्वती ' ऐशी । मंत्र दिल्हा परियेसी ॥ १३९ ॥ 

जैसें श्रीगुरुंनी निरोपिलें । तयापरी त्यासी जाहलें । 

म्हणोनि सिद्धें सांगितलें । नामधारक शिष्यासी ॥ १४० ॥ 

म्हणोनि सरस्वती-गंगाधर । सांगे श्रीगुरुचरित्र विस्तार । 

उतरावया पैलपार । कथा ऐका एकचित्तें ॥ १४१ ॥ 

॥ इति श्रीगुरुचरित्रामृते परमकथाकल्पतरौ 

श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने सिद्ध-नामधारकसंवादे 

शुष्ककाष्ठसंजीवनं नाम चत्वारिंशत्तमोऽध्यायः ॥ 

श्रीगुरुदत्तात्रेयार्पणमस्तु ॥ श्रीगुरुदेवदत्त ॥

Gurucharitra Adhyay 40 

गुरुचरित्र अध्याय ४०

Custom Search